جذابیت فراتر از تازگی است. این موضوع را میشود از فیلمها و کارتونهای کودک و نوجوان دهههای شصت و هفتاد فهمید؛ نمایشهایی که برای بزرگسالان امروز و کودکان دیروز هنوز هم گیرایی دارد، به گونهای که با گذشت بیش از دو دهه همچنان به تماشای آنها مینشینند. شاید بتوان گفت سینمای کودک در دهههای 60 و 70 دوران اوج خود را سپری میکرد. فیلمسازان جوان آن دوران با آثارشان به خوبی توانستند نقش تربیتی خود را در جامعه ایفا کنند و بسیاری از مفاهیم اخلاقی مانند دروغ، نیکی، پیروزی خوبی بر بدی، اهمیت کار گروهی و اعتماد و محبت را در قالب داستانهایی جذاب به کودکان و نوجوانان آموزش دهند. به گزارش منظوم، سینمای کودک و نوجوان دهههای 60 و 70 راه ایجاد نشاط و امیدبخشی به حساب میآمد. نگاهی گذرا داریم به آثار ماندگار سینمای کودک و نوجوان در آن دوران:
مدرسه پیرمردها
شاید ایده استفاده از خانه سالمندان به عنوان سوژهای برای یک فیلم کودک و نوجوان کمی عجیب به نظر برسد. اما مرحوم علی سجادی حسینی در این فیلم با کمک همین ایده یکی از خاطرهانگیزترین فیلمهای کودک سینمای ایران را ساخت. در تولید این فیلم بازیگران مطرحی مانند اکبر عبدی چهره آشنای سینمای طنز و کودک و همچنین سعید پورصمیمی، مهدی فتحی، گوهر خیراندیش و رضا بنفشهخواه به عنوان بازیگر، مرحوم سجادی حسینی را یاری میکردند. این فیلم داستان پیرمردی به نام پاکنهاد موسس یک مدرسه ناشنوایان است که توسط پسران خود در یک خانه سالمندان پنهان شده است. نوه پیشکار آقای پاکنهاد تلاش میکند تا با کمک پیرمردها و آشپز خانه سالمندان، آقای پاکنهاد و مدرسه ناشنوایان را نجات دهد. این فیلم هم در گیشه و هم در جشنواره فیلمهای کودک و نوجوان موفق عمل کرد و توانست با فروش 11 میلیون تومانی و کسب عنوان فیلم نخست هیئت داوران، کارنامه درخشانی از خود به یادگار بگذارد.
الو الو من جوجوام
شاید بتوان مرضیه برومند را یکی از موفقترین فیلمسازان حوزه کودک و نوجوان دانست. او پس از یک کارنامه درخشان که آثاری مانند «مدرسه موشها»، «شهر موشها» و «خونه مادربزرگه» در آن به چشم میخورد، این بار در سال 73 با فیلم «الو الو من جوجوام»، یکی از جذابترین آثار سینمایی کودک را به نمایش گذاشت. فیلمی با یک شخصیت عروسکی جذاب، یک جوجه زرد رنگ با صدا و قیافهای بامزه که تا مدتها دیالوگهای خاصش از زبان بچهها و بزرگسالان شنیده میشد. بازیگرانی مانند مهدی هاشمی، مهتاب نصیرپور، رقیه چهرهآزاد، کیومرث ملکمطیعی، جهانگیر فروهر، مهری ودادیان، ارژنگ امیرفضلی و مریم سعادت، مرضیه برومند را در ساخت این فیلم یاری کردند.
دزد عروسکها
محمدرضا هنرمند در مقام کارگردان این فیلم ماندگار، از بازیگرانی مانند اکبر عبدی، آزیتا حاجیان، مهراوه شریفینیا، ابراهیم آبادی و فرهنگ مهرپرور برای بازی در این فیلم سینمایی استفاده کرد. فیلمی که با یک ترانه معروف و ساده در ذهن همه مخاطبان دهه شصتی جا خوش کرده است. داستان زنی که برای خرید خانه و حفظ دو کودک خود به نامهای لیلا و بهرام از اذیتهای «خورخور» تلاش میکند. اما در این میان پیرزنی همراه با پسر خود (با بازی اکبر عبدی) نیز آنها را راحت نمیگذارند. این فیلم با فروش 24 میلیونی در سال 69 توانست عنوان پرفروشترین فیلم سال را به خود اختصاص دهد.
خواهران غریب
شاید پس از ساخت «خواهران غریب» بود که ثابت شد یکی از ویژگیهای فیلمهای موفق در حوزه کودک و نوجوان، استفاده از موسیقی و ترانههای جذاب است. این بار کیومرث پوراحمد با بهکارگیری بازیگری توانا مانند مرحوم خسرو شکیبایی، یک فیلم جذاب و پرفروش را به گیشه معرفی کرد. داستان جالب و متفاوت این فیلم به همراه موسیقی، موجب شد تا علاوه بر مخاطب کودک و نوجوان، بزرگسالان نیز به تماشای این فیلم زیبا بنشینند. فروش 141 میلیون تومانی «خواهران غریب» این فیلم را در رده نخست پرفروشهای سال قرار داد. از این فیلم بیش از هر چیزی یک صدا و یک ترانه بهیادماندنی در خاطرهها باقی مانده است.
شهر موشها
تا وقتی مدرسه وجود داشته باشد، احتمالاً والدین باید با فرزندان خود برای پا گذاشتن به کلاس و درس خواندن کلنجار بروند. در اوایل دهه شصت، تلویزیون به مرضیه برومند پیشنهاد ساخت مجموعهای را داد تا بچهها را برای مدرسه رفتن تشویق کند. یک نمایش عروسکی 10 قسمتی که در آن چهرههای آشنایی مانند ایرج طهماسب، حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا به عنوان عروسک گردان و صداپیشه حضور داشتند. این مجموعه در سال 60 از شبکه یک پخش می شد. در ادامه در سال 64 فیلم سینمایی «شهر موشها» به کارگردانی مرضیه برومند و محمدعلی طالبی پا به گیشه سینماها گذاشت و به فروش قابل توجهی نیز دست یافت. این فیلم که با بودجه یک میلیون و 200 هزار تومانی ساخته شده بود، توانست با فروش 10 میلیون تومانی، عنوان دومین فیلم پرفروش سال را به خود اختصاص دهد.
کلاهقرمزی و پسرخاله
پس از مجموعه جذاب «صندوق پست» با بازی ایرج طهماسب به عنوان آقای مجری به همراه کلاه قرمزی، در سال 73 ایرج طهماسب تصمیم گرفت تا با استفاده از دو کاراکتر جذاب کلاهقرمزی و پسرخاله و همکاری حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا یک فیلم سینمایی بسازد. این فیلم را شاید بتوان ماندگارترین فیلم تاریخ حوزه کودک و نوجوان دانست زیرا هنوز هم بسیاری از ما اخبار ساخت سری جدید این مجموعه را دنبال میکنیم. کلاه قرمزی و پسرخاله در همان سال اکران خود با فروش فوقالعاده 172 میلیون تومانی یکی از پرمخاطبترین فیلمهای سینمایی تاریخ ایران شد.