فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی یک تکنولوژی جدید هستند که بتازگی وارد اجتماع شده و اتفاقا مورد استقبال شدید مردم و بویژه جوانان قرار گرفته‌اند. بازیگران سینما و تلویزیون نیز که بخشی از جامعه هستند، رویکردهای مختلفی به این فناوری نوین دارند. برخی از آنها از شبکه‌های اجتماعی به صورت گسترده استفاده می‌کنند و عده‌ای از آنان نیز بهره نبردن از این شبکه‌ها را مناسب‌تر می‌بینند. مهرانه مهین‌ترابی یکی از بازیگران ایرانی است که حضور فعالی در فضای مجازی ندارد. به همین بهانه با وی گفت‌وگویی انجام شده است تا نظرش را درباره زوایای پیدا و پنهان شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی جویا شویم.
دنیای مجازی و کاربرد آن را در جامعه به طور کلی چطور ارزیابی می‌کنید؟
برخی مطرح می‌کنند شبکه‌های اجتماعی شرایطی برای گسترش کسب و کار افراد به وجود آورده و مزایایی از این جهت برای جامعه به دنبال داشته‌اند و حتما هم همین‌طور است.
به هر حال فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به یک فرصت مناسب تبدیل شده‌اند که برخی افراد از آنها در راستای کسب و کار خود بهره می‌برند. اما من به‌عنوان یک عضو از جامعه ترجیح می‌دهم در این شبکه‌ها حضور فعالی نداشته باشم. زیاد مایل نیستم در شبکه‌های مختلف به گذاشتن عکس و نوشته‌های شخصی اقدام کنم. افراد زیادی این کار را می‌کنند، اما برای من فضای مجازی جذابیت خاصی ندارد.
دلیل این که از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنید، چیست؟
آنچه من از فضای مجازی می‌بینم این است که جوانان روزانه ساعات زیادی را در آن می‌گذرانند. معمولا افراد عکس‌های متفاوت از موقعیت‌های مختلف می‌گیرند و آن را در شبکه‌ها قرار می‌دهند و این مسائل واقعا نفعی برای هیچ کسی ندارد.
اصولا من فکر می‌کنم زندگی افراد حریم خاصی دارد و نباید مسائل خصوصی اشخاص در این شبکه‌ها به اشتراک گذاشته شود، به همین دلیل از فضای مجازی به صورت گسترده استفاده نمی‌کنم. البته به نظرم منطقی است این مسائل برای مردم جذاب نباشد و جذابیت شبکه‌های اجتماعی برایم عجیب است.
از سویی دیگر، به نظرم می‌رسد سن و سال، عامل مهمی در استفاده یا استفاده نکردن از فضای مجازی است. جوانان شور و شوق زیادی برای استفاده از فناوری‌های جدید دارند. همچنین افرادی که بتازگی کار خود را در تلویزیون و سینما شروع کرده‌اند، ترجیح می‌دهند با حضور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی خودشان را به مردم معرفی کنند.
من واقعا شور و هیجان جوانان را برای حضور در شبکه‌های اجتماعی مختلف ندارم. همچنین برخی از مطالب شبکه‌های اجتماعی واقعا مفید نیستند. برخی شبکه‌های اجتماعی مطالب آموزنده‌ای دارند، اما محتوای تعداد زیادی از این شبکه‌ها جوک، لطیفه و حاشیه‌های دیگر است که به نظرم نفعی برای کسی ندارد.
مزایا و معایب استفاده از فضای مجازی از نظر شما چیست؟
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مانند تمامی پدیده‌های دیگر مزایا و معایبی دارند؛ مثلا استفاده در کسب و کارهای مختلف ازجمله مزایای آن است. چیزی که بیشتر می‌بینم وقت‌گذرانی چند ساعته جوانان است.
برخی جوانان ساعت‌ها در اینستاگرام به مشاهده عکس مشغول می‌شوند. این موضوع به نظرم جالب نیست و برای جامعه مضر است. افراد همین وقت را می‌توانند به خواندن کتاب‌های درسی یا مطالب مفید دیگر اختصاص دهند، نه این که در شبکه‌های مختلف وقت‌گذرانی کنند.
شاید دیدگاه من نسبت به فضای مجازی سختگیرانه باشد؛ اما واقعا باید ببینیم از وبگردی و وقت‌گذرانی در شبکه‌های اجتماعی و این گونه کارها چه چیزی عاید افراد می‌شود. شاید حضور در شبکه‌های اجتماعی برای 10 الی 15 دقیقه در روز جالب و جذاب باشد؛ اما حضور چند ساعته در آن حتما مخرب است.
دلیل حضور بی‌قید و شرط و البته زیاد جوانان در شبکه‌های اجتماعی چه می‌تواند باشد؟
من فکر می‌کنم فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به دلیل نو بودن تا این اندازه مورد پذیرش و استقبال واقع شده‌اند.
به نظر می‌رسد با ورود شبکه‌های اجتماعی مختلف به جامعه، همه جوگیر شده‌ایم و بعد از مدتی این تب و تاب استفاده از فضای مجازی فروکش می‌کند.
همچنین ما ایرانیان اهل افراط و تفریط هستیم که اصلا خوب نیست و اکنون نیز در استفاده از فضای مجازی افراط می‌کنیم و لازم است در این زمینه چاره‌اندیشی شود.
برای فهم بهتر مشکل موجود درخصوص استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی می‌توانیم از یک مثال استفاده کنیم. یادم می‌آید وقتی ما سیزده چهارده ساله بودیم، تلویزیون به خانه‌های مردم راه یافت. در آن زمان ما به اندازه‌ای جوگیر شده بودیم که از صبح علی‌الطلوع تا آخر شب به دیدن تلویزیون مشغول می‌شدیم، اما اندک اندک یاد گرفتیم باید برای دیدن تلویزیون برنامه‌ریزی داشته باشیم. اول کارهای روزمره خود را انجام دهیم و اگر وقت داشتیم به دیدن تلویزیون مشغول شویم. به نظرم در آینده، تب و تاب استفاده از فضای مجازی فروکش می‌کند و مردم به سمت مدیریت استفاده صحیح و اصولی از آن گام برمی‌دارند.
چه راهکاری برای برطرف کردن مشکلات فعلی در زمینه استفاده بدون مدیریت از فضای مجازی وجود دارد؟
نمی‌توان برای مردم نسخه‌ای پیچید و از آنها درخواست کرد براساس آن عمل و استفاده از فضای مجازی را مدیریت کنند. به نظر می‌رسد مردم خودشان باید به این نتیجه برسند که برای بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی مختلف برنامه داشته باشند و بی‌محابا از آن استفاده نکنند.
مثلا در حال حاضر ارتباط چشمی میان افراد قطع شده است و به جای این که با یکدیگر صحبت کنند، همه سرشان در تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی مختلف است. خود افراد باید به این نتیجه برسند که این شرایط به ضرر آنهاست.
برخی مواقع مشاهده می‌کنیم جوانان تمام شب را در شبکه‌های اجتماعی مختلف هستند و به چت کردن با دیگران مشغولند و این مسائل به معنای هدر رفتن وقت آنهاست. از سویی دیگر با این شرایط نمی‌توانند به کارهای روزمره خود برسند و تمامی اینها به ضرر جامعه است.
