توجه و تمرکز بر حماسه بزرگ عاشورا، قیام و شهادت امام حسین (ع) و خانواده و یارانش و فلسفه این نهضت عظیم، موضوعی است که سال‌هاست در سینمای ایران مورد غفلت قرار گرفته است و در طول تمام این سال‌ها، آثار سینمایی تولید شده در بخش‌های داستانی، مستند، انیمیشن و... شاید به تعداد انگشتان دست برسد.
با مرور تاریخ ایران و جهان این نکته به خوبی محرز می‌شود که قیام امام حسین (ع) علیه حکومت فاسد و استبدادی یزید بن معاویه، سرمنشاء انقلاب‌ها، حرکت‌ها و قیام‌های سرنوشت‌ساز و موثر تاریخی و الهام‌بخش مبارزات مردم کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی با ظلم و استبداد، فساد، بی عدالتی، کشت و کشتار و رفتارهای تروریستی در جهان شده است.
چهار فیلم «سفیر» ساخته فریبرز صالح در سال 1361، «روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی محصول سال 1373، «عصر روز دهم» ساخته مجتبی راعی در سال 1387، «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش محصول سال 1391، انیمیشن «ناسور» محصول سال 94 به صورت جدی موضوع عاشورا را مورد توجه قرار داده اند. از میان این فیلم ها نیز «رستاخیز»، «سفیر» و «روز واقعه» مشخصا به واقعه عاشورا پرداخته اند. ضمن اینکه فیلم اپیزودیک «هیهات»که در 4 اپیزود توسط 4 کارگردان ساخته شده و از 7مهرماه اکران می‌شود، به موضوع عاشورا اشاره دارد. ساخت و اکران فیلم رستاخیز هم که به دلیل نمایش چهره بازیگر نقش حضرت عباس بن علی (ع) موجب واکنش شدید برخی از مراجع تقلید ومردم و به دنبال آن پایین کشیده شدن از پرده اکران شد، از پرحاشیه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود.
البته به طور کلی فیلم‌های مذهبی از حساسیت خاصی برخوردارند و چون زندگی و شهادت امامان معصوم علیهم السلام را به تصویر می‌کشند باید تحقیقات گسترده انجام شود و نظر علمای متخصص دین که تواتر و موثق بودن منابع را در نظر دارند لحاظ شود. در میان موضوعات مذهبی، قیام امام حسین (ع) به دلیل شبهات مطرح شده و ماجراهایی که از این قیام و حوادث صحرای کربلا در روزهای نهم و دهم محرم سال 61 هجری قمری نقل می‌شود، از حساسیتی ویژه و خاص برخوردار است. در این موضوع حتی یک کلمه از یک مجموعه دیالوگ اگر شبهه‌دار باشد و معانی متعددی را به ذهن مخاطب برساند مورد واکنش سریع و گسترده قرار می‌گیرد و ممکن است کل اثر را از لحاظ وثوق و صحت، مورد آسیب و اتهام به انتقال اطلاعات کذب قرار دهد.
اما با وجود این حساسیت ویژه، فیلمسازان می‌توانند موضوع فیلم با مضمون امام حسین (ع) را گسترده‌تر کنند و تنها معطوف به ماجرای دهم محرم نشوند. چون عاشورا کلاس درسی به وسعت تمام جهان است. مکتبی که برای شاگرد آن بودن، شرط خاصی لحاظ نمی‌شود و از همه ادیان و با هر قومیت و ملیتی می‌توان الگویش را سرمشق آزادگی کرد.
تاثیرات این قیام در اسلام، تاثیر جهان اسلام امروزی از این نهضت عظیم، کرامات و امداد غیبی آن حضرت ، نذوراتی که با نام و توسل به امام حسین (ع) یا حضرت عباس (ع) نتیجه داده است، افراد غیرمسلمانی که به دلیل آشنایی با مکتب امام حسین (ع) به دین اسلام روی آورده‌اند و ... می‌توانند مضمون یک فیلم عاشورایی باشند.
یکی از آثار مستند سینمایی ایران، «کربلا جغرافیای یک تاریخ» محصول حوزه هنری و روایتی متفاوت از قیام امام حسین (ع) و تاثیر آن بر فرهنگ و سبک زندگی شیعیان از گذشته تا امروز است. این مستند داستانی ترکیبی است از تعزیه، نقالی، انیمیشن و کارگردان کوشیده از تکنیک‌های مختلف بصری برای روایت حادثه عاشورا استفاده کند.
شهاب حسینی راوی این فیلم است و مجید انتظامی برای آن موسیقی متن ساخته است. بهروز مفید تهیه‌کنندگی «کربلا جغرافیای یک تاریخ» را برعهده دارد.
«کربلا جغرافیای یک تاریخ» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر و نهمین دوره جشنواره سینما حقیقت روی پرده رفت، این مستند داستانی تندیس بهترین تحقیق و پژوهش از جشنواره چهلچراغ را دریافت کرده و نامزد دریافت تندیس بهترین فیلم و بهترین دستاوردهای هنری از این جشنواره بوده، «کربلا جغرافیای یک تاریخ» جایزه بزرگ جشنواره کربلا را دریافت کرده است.
انیمیشن «ناسور» به کارگردانی کیانوش دالوند و تهیه‌کنندگی مشترک محمد حسین قاسمی و داریوش دالوند نیز اثر دیگری با موضوع حادثه کربلاست که به این موضوع مهم بوسیله انیمیشن‌سازی پرداخته و به تازگی در جشنواره غدیر افتخار کسب کرده است.
باید گفت وقتی فیلمسازان ایرانی بخصوص جوانان فیلمساز تشویق و ترغیب به ساخت فیلم‌های ارزشی می‌شوند از دل و جان برای آن مایه می‌گذارند و نتیجه آثارشان نیز به طور معمول خوب و قابل دفاع می‌شود.
مسئولان سینمایی کشور به نیروی جوان و مستعد کشور باید به عنوان سرمایه های غنی و تمام نشدنی و منابع بیکران استعداد نگاه و توجه کنند تا با بهره‌گیری از این نیرو، بتوانیم قدم‌های استوارتری در مسیر سینمای مذهبی و ارزشی برداریم و نام هنر و سینمای ایران در جهان، در درجات بالای کیفیت هنری بدرخشد.
