جریان عاشورا نه فقط روزی برای عزاداری است، بلکه فرهنگی است که با تدبر و مطالعه بیشتر در زوایای آن میتوان به ابعاد مختلف و زیبای آن پی برد. بسیاری از بزرگان شیعه در ادوار گذشته به صورتهای مختلف ارادتشان را به محضر امام حسین(ع) ابراز داشتهاند و حتی برخی خود را از صحبت ـ هرچند کوتاه ـ در این زمینه عاجز دیدهاند.
در عصر ما نیز امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری پیوسته در مناسبات مختلف این مسئله را مورد توجه قرار می دادند و بر اهمیت آن تأکید میکردند، آنان با نوع نگاه و بصیرت نافذشان به بیان مسائل و عبرتهایی از این ماجرا می پرداختند، امروزه پس از گذشت سالها از آن طرح بحثها، وقتی کمی دقیق میشویم، قیمت و بصیرت افرادی چون امام خمینی (ره) بیشتر و بیشتر برایمان جلوه میکند و لزوم به کارگیری آنها در جامعه را به وضوح حس میکنیم که در ادامه به برخی از بیانات اشاره می شود:
«این محرم را زنده نگه دارید، ما هرچه داریم از این محرم و از این مجالس است، مجالس تبلیغ ما هم از محرم و از این قتل سیدالشهداء و شهادت اوست، ما باید به عمق و تأثیر این شهادت در عالم برسیم و توجه کنیم که تأثیر او امروز هم هست، اگر این مجالس وعظ ، خطابه و عزاداری و اجتماعات سوگواری نبود، کشور ما پیروز نمیشد، همه در تحت بیرق امام حسین(ع) قیام کردند، الان هم میبینید که در جبههها وقتی که نشان میدهند آنها را، همه با عشق امام حسین(ع) است که دارند جبههها را گرم نگه میدارند، اما در این اجتماعاتی که در محرم و صفر و در سایر اوقات میشود، مبلغین عزیز و علمای اعلام و خطبای معظم باید مسائل روز، مسائل سیاسی و اجتماعی و تکلیف مردم [را] در یک همچو زمانی که گرفتار این همه دشمن ما هستیم، معین کنند؛ به مردم و به کشور بفهمانند که ما در بین راه هستیم و باید تا آخر راه انشاءالله، برویم».
(امام خمینی(ره) در دیدار با امام جمعه، علما و روحانیون آذربایجان غربی و شرقی، 25 مهر 1361، صحیفه امام، ج 17، 61-52)