وقایع کربلا و حماسه امام حسین(ع) و یارانش بخش جدانشدنی از زندگی شیعیان است که در طول تاریخ هنرمندان مختلف به طرق خاص خودشان سعی در بازسازی این حماسه داشته‌اند تا یاد این بزرگترین حادثه تاریخ شیعه همواره در ذهن مسلمانان و جهانیان باقی بماند، تعزیه با ترکیبی از موسیقی، نمایش و موضوعی مذهبی از بزرگترین دستاوردهای ایرانیان بوده است که با پیشرفت تکنولوژی راه‌های بیشتری برای حفظ خاطرات محرم ازجمله نمایشنامه و کتاب‌های صوتی به وجود آمد. «هفتاد و سومین نفر» قصه بزرگداشت حماسه کربلا، اولین نمایش صوتی درباره مظلومیت و رشادت‌های امام حسین(ع) و یاران ایشان است.
«هفتاد و سومین نفر» به کارگردانی رضا اقتصادی تهیه شده و گویندگی و صداپیشگی آن را شهاب حسینی، بهروز رضوی و حامد بهداد برعهده دارند. امید روشن‌بین نیز موسیقی این نمایش صوتی را ساخته است.
رضا اقتصادی کارگردان هنری نمایش هفتاد و سومین نفر درباره چگونگی شکل‌گیری این اثر گفت: ایده این کار دو سال پیش شکل گرفت. با جمعی از دوستان در موسسه تصمیم‌گرفتیم اثری با موضوعیت محرم و عاشورا ارائه دهیم و خواستیم در این اثر از افرادی استفاده کنیم که در پخش آن موثر باشند.
او ادامه داد: بسیاری از کارهای فرهنگی مذهبی به دلیل اینکه از کیفیت بالایی برخوردار نیستند مردم را جذب نمی‌کنند و متاسفانه ورود افرادی که در کار مذهبی تجربه ندارند نیز به ضعیف عمل کردن در این زمینه کمک کرده و باعث شده مردم نسبت به دین و ایام مذهبی گارد داشته باشند. از همین‌رو تصمیم گرفتیم کاری را ارائه دهیم که هم ازنظر محتوا قوی باشد و هم قالب کار به گونه‌ای باشد تا افرادی که خیلی دغدغه مذهب ندارند نیز به واسطه وسایلی که ما برای آنها در نظر گرفته‌ایم؛ جذب شوند.
این کارگردان ادامه داد: یکی از ابزار جذب مخاطب استفاده از افرادی بود که هم پیشینه مذهبی دارند و هم محبوب مردم هستند یعنی سلبریتی‌اند از همین‌رو سراغ کسانی رفتیم که خودشان نیز تمایل به چنین اجراهایی دارند. گزینه اول ما شهاب حسینی بود و چند نفر دیگر ازجمله حامد بهداد. قصد داشتیم در کنار این افراد از یک گوینده باسابقه که صداپیشه قوی نیز باشد؛ استفاده کنیم که باتوجه به سابقه بهروز رضوی؛ او بهترین گزینه برای ما بود.
اقتصادی درباره انتخاب متن‌ها نیز توضیح داد: نویسنده این نمایش صوتی یاسین حجازی نویسنده کتاب‌های آه و قاف بود. او متن را از مقاتل کهن مانند تاریخ طبری بازنویسی و خلاصه کرد. این نمایش حدود یک ساعت بود که پس از چندین مرحله تدوین به 45 دقیقه تبدیل شد.
او با بیان اینکه آهنگسازی این کار برعهده امید روشن‌بین بود، گفت: قصد داشتیم در موسیقی اثر از فضای موسیقی سنتی، مذهبی استفاده کنیم و آقای روشن‌بین نیز این فضا را ایجاد کردند و خوشبختانه بازخوردهای این نمایش صوتی بسیار خوب بود و در مجموع از کار راضی هستیم.
این کارگردان هنری در پاسخ به این سوال که اینگونه نمایش‌ها در رادیو بیشتر شنیده می‌شود و ممکن است همه افراد تمایلی به خرید سی‌دی یک نمایش صوتی نداشته باشند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر رادیو مخاطب بسیار کمی دارد و این وسیله ارتباط جمعی در بیشتر موارد از زندگی مردم حذف شده است از همین‌رو رادیو انتخاب خوبی برای ما نبود. از طرف دیگر همه افراد حرمت محرم را حفظ می‌کنند لذا نمایش مورد پسند افرادی‌ست که علاقه‌مند هستند در ماشین موسیقی گوش دهند.
اقتصادی با بیان اینکه این نمایش هم از طریق دانلود و هم به‌صورت cd در دسترس مخاطبان قرار گرفته، گفت: مردم می‌توانند این نمایش را از طریق خرید آنلاین نیز دریافت کنند. معتقدم تاثیرگذاری این پخش بیشتر است تا پخش آن از رادیو گرچه تناقضی هم با رادیو ندارد و می‌توان پس از مدتی آن را در اختیار رادیو قرار داد.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تفاوت‌های این نمایش صوتی با دیگر کتاب‌های صوتی اشاره کرد و گفت: ما در هنگام تولید از صداپیشگان خواستیم نمایش را همزمان برای ما در استودیو اجرا کنند.در حقیقت سعی ما بر این بود که نمایش در استودیو بازی شود و این برگه برنده ما نسبت به کارهای مشابه بود.
این کارگردان با بیان اینکه این اثر تک نسخه‌ای است؛ درباره این نمایش توضیح داد: این نمایش داستان شخصیتی به نام طِرِمّاح بن عَدِی الطائی؛ یکی از یاران امام حسین(ع) است که از واقعه کربلا جامانده است و منظور هفتاد و سومین نفر که عنوان این نمایش است نیز همین شخصیت است. شروع نمایش هم از زمانی‌ست که طرماح در مسیر کربلا به امام حسین(ع) می‌رسد و پایان نمایش هنگامی‌ست که به طرماح خبر شهادت امام(ع) را می‌دهند.
اقتصادی ادامه داد: طرماح شخصیتی است که ما امروز می‌توانیم با همزاد‌پنداری داشته باشیم چراکه بسیاری از ما افرادی هستیم که ادعاهای زیادی داریم اما ممکن است در مواقع ضروری کنار بکشیم و زندگی و زن و فرزند را بهانه کنیم.
او در پاسخ به این سوال که آیا نمایش‌های صوتی مشابه این اثر تولید خواهد شد یا خیر، گفت: هنوز در این باره تصمیم قطعی گرفته نشده اما استقبال از این نمایشنامه به حدی بود که باعث شد ما به ادامه کار و تولید آثار مشابه نیز فکر کنیم. گرچه باید توجه داشت چه مناسبت‌هایی پتانسیل این کار را دارند چراکه محرم فضای خاصی دارد و ممکن است مانند آن در دیگر مناسبت‌ها تکرار نشود.
این کارگردان هنری درباره هزینه‌های این اثر صوتی گفت: هزینه‌های این اثر از طریق موسسه رسانه آفتاب تامین شده. رسانه آفتاب یک موسسه چند منظوره است که پیش از این آثاری مانند آلبوم صوتی «به طاها به یاسین» در آن برای نیمه شعبان تولید شده است.
