بیکاری طولانی و دور ماندن از فضا و فعالیتهای سینمایی درددل و حرف مشترک تعداد زیادی از سینماگران است. بسیارند بازیگران، نویسندگان، کارگردانها و عوامل فنی سینمایی بسیاری که از تبعیضها، لابی و باندبازی، به بازی گرفتن و دعوت عده خاصی از بازیگران در اکثر پروژهها، اختصاص بودجه به برخی کارگردانها یا تهیهکنندگان برای ساخت فیلم و بیکاری و دوری از حرفهشان که حاصل این حرکات است، شکایت دارند و گلایه آنها به گوش کسی نمیرسد.
حرفه کارگردانی یکی از مشاغل محبوب و البته دشوار سینماست که برای تعداد زیادی از دانشآموختگان رشته سینما جذابیت دارد و به سراغش میروند. برخی از فیلمنامهنویسان و تهیهکنندگان که تجربه همکاری با برخی کارگردانها را دارند، ممکن است مجددا به سراغ این کارگردانها بروند یا حتی دیگر نروند. همکاری تهیهکنندگان با کارگردانهای بهخصوص نیز از دلایل بیکاری عدهای دیگر از کارگردانها میشود.
کم نیستند فیلمسازانی که با گذشت 5 سال از شروع دهه 90 هنوز موفق به ساخت فیلمی نشدهاند و مدت بیکاری، فاصله و دوری آنها از فعالیتهای سینمایی به 5 تا 10 سال میرسد. در مقابل تعداد زیادی از فیلمسازان با بودجه دولتی یا خصوصی هرسال فیلم تولید میکنند و برای ساخت پروژههای بزرگ قرارداد میبندند.
با وجود اینکه به ادعای دولت تدبیر و امید، رفتار و عملکرد مسئولان حوزه فرهنگ و هنر کشور موجب جذب عدهای از اهالی سینما و برگشت آنها به این هنر شده اما همچنان فضای حاکم بر سینما و دلایلی که از آنها نام برده شد، موجب دلزدگی و دوری تعمدی عدهای از سینماگران میشود و با وجود داشتن موقعیت برای ساخت فیلم، رغبت چندانی نسبت به آن نشان نمیدهند.
در این گزارش اسامی فیلمسازانی که بیش از 5 سال از سینما و فعالیت سینمایی دور بودهاند، آورده شده است:
عبدالله باکیده_ نویسنده، تهیهکننده و کارگردان
«تو را دوست دارم» آخرین اثر این کارگردان تا سال 95 است که در سال 1378 ساخته شد. وی 17 سال است که فعالیت سینمایی نداشته است.
واروژ کریممسیحی_ کارگردان، فیلمنامهنویس و تدوینگر
آشنایی وی با یک بازیگر تئاتر و سینما در باشگاه ارمنیان مونیخ، مسیر زندگی او را تغییر داد. او با بهرام بیضایی آشنا و دستیارش شد. آخرین ساخته تحسینبرانگیز کریممسیحی «تردید» است که در سال 1387 ساخته و برای ساخت آن برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شده است. خرداد ۱۳۹۳ در مراسم بزرگداشتی که برای کریممسیحی برگزار شد، بهرام بیضایی پیامی را از ایالات متحده آمریکا فرستاده بود.
کریممسیحی که روز ۱۴ فروردین ۱۳۵۰ را روز تولد سینمایی خود میداند، هفت سال است که فعالیت سینمایی ندارد.
کریم آتشی_ فیلمنامه نویس و کارگردان سینما
وی فعالیت هنری را با کارگردانی فیلم های کوتاه و فعالیت سینمایی را در سال 1369 آغاز کرد و نخستین تجربه سینمایی او فیلم «پنجاه روز التهاب» است.
آخرین ساخته آتشی در سال 1387 و به نام «نطفه شوم» با بازی سام درخشانی، سیروس گرجستانی، محمد کاسبی، سیامک اطلسی، مهوش وقاری و جلیل فرجاد بوده است.
آتشی نیز به مدت هفت سال فعالیت سینمایی نداشته است.
حمیدرضا آشتیانیپور_ کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و دوبلور
کارگردانی «دختری بهنام تندر» محصول سال 1379 و تهیهکنندگی فیلم «بازهم سیب داری؟» در سال 1385 جدیدترین فعالیت وی در سینما بوده است.
امرالله احمدجو_ کارگردان و تهیهکننده
از کارگردانها و فیلمنامهنویسان معروف سینما است و تمایل به لحاظ کردن فرهنگ بومی ایرانی در آثارش دارد.
از آثار این کارگردان که بیشتر در حوزه کارگردانی تلویزیون فعالیت دارد، میتوان به «شاخههای بید» در سینما و «روزی روزگاری»، «تفنگ سرپر» و «پشت کوههای بلند » اشاره کرد.
وی در سینما از اواخر دهه 60 و در تلویزیون از دهه 80 فعالیت نداشته است.
شهرام اسدی_ کارگردان سینما
وی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته سینما از دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و کارگردان اثر ماندگار و معروف «روز واقعه» است.
وی از سال 87 که فیلم «شب واقعه» را ساخت تا سال 95 فعالیت سینمایی نداشته است.
مسعود اطیابی_ کارگردان و تهیهکننده
جدیدترین فیلم این کارگردان و تهیهکننده سینما در سال 1389به نام «اخلاقتو خوب کن» است. وی از سال 89 و به مدت 6 سال است که فعالیت سینمایی نداشته است.
«میلاد» عنوان پروژهای است که قرار بود اطیابی بسازد اما ساخت آن تاکنون محقق نشده است.
شهریار بحرانی_ نویسنده و کارگردان
«ملک سلیمان» آخرین اثر این کارگردان است که در سال 1387 ساخته شد. بحرانی در سال 1393 نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر را دریافت کرد.
کارگردان «مریم مقدس» 8 سال است که اثری را در سینما کارگردانی نکرده است.
پریسا بخت آور_ کارگردان
همسر اصغر فرهادی پس از ساخت فیلم «دایره زنگی» در سال 1386، به مدت 9 سال فیلم دیگری نساخته است.
محمد بزرگنیا_ تهیهکننده و کارگردان
وی پیش از آنکه شروع به ساختن فیلمهای سینمایی بنماید، ۲۵ سال سابقه فعالیت در تلویزیون و مستندسازی را داشته است. از آثار او میتوان به «کشتی آنجلیکا»، «جنگ نفتکشها»،«جایی برای زندگی» و «راه آبی ابریشم» اشاره کرد.
وی پس از ساخت «راه آبی ابریشم» در سال 1387 و تا سال 95 به مدت هشت سال اثر دیگری نساخته است.
سیدضیاءالدین دری_نویسنده، کارگردان، تهیهکننده
وی از سال 85 که فیلم «من و دبورا» را بهعنوان کارگردان، تهیهکننده و نویسنده ساخت تا سال 95 که 10 سال فاصله دارد فیلمی نساخته است.
دراین لیست کارگردانهای دیگری نیز میتوان اضافه کرد. اما در کل میتوان گفت فیلمسازانی که مدتها دور از سینما و دوربین سینمایی هستند، دلشان برای صحنه سینمایی میتپد و مایل هستند به آن روزها برگردند. اینها سرمایه های هنر سینمای کشور هستند که باید برای استفاده از دانش و تجربه آنها و ظرفیت وجود آن بهرهمند شد. به این فهرست نام دهها بازیگر، نویسنده و عوامل فنی سینما اضافه کرد که در جریان این بیکاری معیشت هنر آنها دچار رکود و انزوا شده است.