رضا کیانیان بازیگر سینمای ایران با بیان این مطلب در نخستین نشست از سمینار بازیگری در فیلم کوتاه که عصر روز گذشته 22 فروردین ماه همزمان با آغاز جشنواره فیلم «سما» با حضور جمعی از فیلمسازان و بازیگران در سالن اصلی سینما فلسطین برگزار شد، گفت: خوشحالم در جمع فیلمسازان فیلم کوتاه و آینده سازان سینمای ایران هستم.
امروز هر فیلمساز جوانی می تواند با یک موبایل فیلم بسازد
کیانیان در ابتدای جلسه گفت به جای اینکه درباره شیوه های بازیگری و حضور در فیلم کوتاه صحبت کند ترجیح می دهد فیلمسازان و بازیگران جوان حاضر در جلسه مسائل و مشکلات خود را بیان کنند.
نخستین پرسش از کیانیان درباره کمبود امکانات برای ساخت فیلم کوتاه بود و این بازیگر سینمای ایران در ابتدای صحبت های خود گفت: نسلی که من در آن سینما خواندم و کار کردم یک تفاوت عمده در نوع جهان بینی با نسلی که اکنون سینما کار می کنند، داریم. به این معنا که وقتی می خواستیم یک فیلم کوتاه بسازیم دنبال ابزار و تکنیک فیلم ساختن نبودیم بلکه وقتی یک ایده بکر به ذهن می رسید، فیلمساز در ابتدا ایده را پرورش می داد و بعد با خلاقیتی که در اجرا داشت یک فیلم قابل تحسین می ساخت.
وی ادامه داد: فیلمساز در سینمایی که من می شناسم با یک دوربین 8 میلمتری فیلم می ساخت و امکانات مثل امروز وسیع نبود. حال اینکه امروز هر فیلمساز فیلم کوتاه می تواند با یک موبایل ایده خود را اول پرورش دهد و بعد مقابل دوربین تلفن همراه خود ببرد. اما متاسفانه نسل جوان امروز سینمای ایران در سطوح مختلف، نسل پر توقعی هستند و همه امکانات و شرایط را به طور کامل با هم می خواهند. به نظرمن مسیری که فیلمسازان جوان در پیش گرفته اند مسیر بی راهه ای است و نباید انتظار داشته باشند که همه امکانات آماده باشد و بعد فیلم بسازند. نسل امروز اول باید ثابت کند می تواند ایده خوب به سینما آورد و بعد سراغ ساخت فیلم با ابزار برود. ولی متاسفانه نگاه اغلب فیلمسازان جوان این است که باید ابزار خوب وجود داشته باشد تا بتوانند فیلم های خوب و قابل قبول بسازند. در حالی که چنین نیست و اینگونه تفکر درباره فیلمسازی از اساس اشتباه است. امروزه در هالیوود با موبایل فیلم می سازند و ایده های خود را به معرض نمایش می گذارند.
در سینمای امروز تکنیک هنر به حساب نمی آید
این بازیگر سینمای ایران یادآور شد: بنابراین یک فیلمساز و یا بازیگر جوان اول باید ببیند به شکل دقیق چه چیزی از سینما می خواهد و بعد با شناخت از آنچه می خواهد بدون توقع زیاد سراغ پرورش ایده مورد نظر خود برود. از همین رو من معتقدم ایده و چگونگی پرداخت به آن حرف اول در سینما را می زند و یک فیلمساز فیلم کوتاه برای رسیدن به یک ایده خوب و قابل اعتنا باید قدرت پرورش ایده و خلاقیت در اجرا را داشته باشد.
کیانیان درباره چگونگی تقویت قوه خلاقیت گفت: برای داشتن ذهن خلاق باید تمرین بسیاری کرد و چشم و ذهن ایده پرداز باید پر از داستان باشد و درباره هر پدیده ریز و درشت اطراف خود حتی به طور ذهنی ایده پردازی کند و ایده های مورد نظر خود را در نهایت روی کاغذ آورد. در سینمای امروز ابزار و تکنیک هنر به حساب نمی آید بلکه ایده اولیه، پرورش ایده و خلاقیت در اجرا پیشرو در فیلمسازی است. فکر می کنید فیلمسازی مثل کیارستمی به چه دلیل چهره شناخته شده در دنیا شد. آیا این فیلمساز با ابزار هالیوودی فیلم ساخت؟ آیا پول و یا پارتی داشت؟ آیا امکانات ویژه ای برای فیلمسازی داشت؟ خیر هیچ یک از این موارد نبود بلکه ایده فیلم هایی که می ساخت از او چهره جهانی ساخت و ایده های خلاقانه کیارستمی بود که در مقابل تکنیک جایزه می گرفت.
تاتری بازی کردن در سینما معنا ندارد
در ادامه این سمینار آموزشی یکی از بازیگران جوان به لحن در شیوه اجرا اشاره کرد و گفت که یکی از بازیگران تازه کار است که هنگام بیان دیالوگ مقابل دوربین با این مشکل روبرو می شود که کارگردان می گوید با لحن تائتری دیالوگ را بیان می کند.
کیانیان در پاسخ به این نکته گفت: از کارگردانی که می گوید بازیگر با لحن تئاتری دیالوگ می گوید باید پرسید لحن تاتری دقیقا چیست؟ به نظر من لحن تاتری معنا ندارد. سالها پیش در فیلم «آژانس شیشه ای» علاوه بر بازیگر، بازیگردان کار هم بودم. یک روز هنگام کار، حاتمی کیا به یکی از بازیگران گفت که تئاتری بازی می کند. همان لحظه از حاتمی کیا پرسیدم که تاتری بازی کردن یعنی چه؟ گفت یعنی غلو آمیز بازی می کند و بعد گفتم که بگوید غلوآمیز بازی نکند نه اینکه بگوید تاتری بازی می کند.
وی تاکید کرد: تاتری بازی کردن معنا ندارد. ضمن اینک سینما ریشه در تاتر دارد و نباید با چنین ادبیات تحقیر آمیزی درباره هنر تاتر سخن گفت. در جامعه ما که جامعه ای تک صدایی است و متاسفانه اغلب مرعوب درشت گویی ها و جملات غلو شده می شوند، باید پرسش کرد و نباید از کنار ریز ترین مسائل به سادگی و با بی تفاوتی گذشت.
از آن دست بازیگرانی هستم که باید شعبده بازی کنم
بازیگر فیلم سینمایی «کفشهایم کو؟» در ادامه درباره چگونگی رسیدن به یک نقش خوب در فیلم کوتاه گفت: واقعیت این است که برای رسیدن به یک نقش خوب در سطوح مختلف باید از تجربه و دانش برخوردارد بود. به اعتقاد من بازیگری هنر و فن در کنار یکدیگر است. درست مانند نقاشی که هم هنر و هم فن و تکنیک در کنار هم است. بنابرای یک هنرمند هم باید فن انجام یک کار و هم خلاقیت در اجرای هنر داشته باشد و جهان را با ذهن خلاق نگاه کند.
کیانیان درباره شیوه بازی گرفتن از بازیگر در ساخت فیلم کوتاه و بلند گفت: شیوه بازی گرفتن از یک بازیگر به عواملی چون سواد، تجربه و در نهایت خوش آمد تماشاگر بر می گردد. به عنوان مثال اکبر عبدی بازیگری است که علاوه بر سواد و تجربه، مردم بسیار دوست اش دارند و هر فیلمی بازی کند مخاطب به سینما می رود و یا جمشید مشایخی هم همینطور است. اما من اینگونه نیستم. من باید یک کار ویژه ای در فیلم هایی که بازی می کنم، از خود نشان دهم تا مخاطب مرا دوست داشته باشد. در واقع از آن دست بازیگرانی هستم که باید شعبده بازی کنم و در هر تجربه بازی شکل جدیدی از بازیگری و توانایی های خود در این هنر را ارائه دهم.
بازیگر فیلم « ربان قرمز» در پایان درباره امکانات سینمای ایران گفت: سینمای ایران، سینمایی بدون امکانات است و به همین دلیل هم در دنیا مطرح است. کسانی که تئوری سینمای فاخر را سر می دادند افرادی بودند که سینمای ایران را به سیاه نمایی متهم می کردند و می گفتند یکی از دلایل جایزه آوردن سینمای بی امکانات ایران در دنیا این است که چهره زشتی از سرزمین خود نشان می دهند. در حالی که چنین نبوده و نیست. چراکه فیلمسازان بی امکانات قدرت توانایی طرح ایده و خلاقیت در اجرا را دارند و درست به دلیل چنین نگاهی بود که تئوری سینما فاخر عنوان شد و فیلم هایی هم با هزینه های گزاف ساخته شد و در نهایت هیچ خروجی قابل اعتمایی در بر نداشت. این در حالی است که سینمای ایران سینمای مهم و دارای ارزش است و دولتمردان باید به داشتن چنین سینما و سینماگرانی افتخار کند.
