فرورتیش رضوانیه نوشت: قصد نداشتم تا درباره موضوع کپیکاری «دورهمی» چیزی بنویسم، اما پس از خواندن دروغی که چند روز پیش یک نویسنده مشهور به مخاطبانش گفت، نظرم تغییر کرد.
1- کپیکاری یا اقتباس یا هر اسم دیگری که برایش گذاشتهاند، در تلویزیون، سینما و هنر ایران یک موضوع بسیار بیاهمیت و معمولی است که همیشه رخ میدهد. چون بعضی از ما علاوه بر این که قانون جهانی کپیرایت را محترم نمیشماریم، با چیزی به اسم وجدان و مسئولیتپذیری حرفهای نیز آشنایی نداریم.
2- زمانی که نویسندگان سریال «پاورچین» موضوع یکی از قسمتهای سریال «Friends» را عینا کپیبرداری کردند [شرط بندی برای کنار گذاشتن خلقیات بد]، هیچ کسی اعتراضی نکرد و همه از تماشای آن لذت بردند. پس حالا برای انتقاد از کپیکاری خیلی دیر است، چون مخاطبان تلویزیون هستند که در سالهای گذشته برنامهسازان را به کپیکاری تشویق کردهاند.
3- بعضی چهرههای هنری وقتی مشاهده میکنند که مخاطب به نوآوری اهمیتی نمیدهد و فقط به اسم آنها لایک میدهد، دلیلی نمیبینند که وقت و انرژی بگذارند و فسفر بسوزانند. پس به تقلید از دیگران یا حتی خودشان روی میآورند.
برای نمونه، سناریوی «مرد دو هزار چهره» کپی عینی از روی سریال «مرد هزار چهره» بود و هیچ چیز جدیدی نداشت. «مهران مدیری» خودش از سریال خودش تقلید کرد، اما باز هم مخاطبان از تماشای آن لذت بردند.
یا یک کارتونیست مشهور که سالهاست دیگر نبوغی از خود نشان نمیدهد و گذشتهها را تکرار میکند و همچنان مخاطب دارد و از وقتی در خارج از کشور نمایشگاهی برپا کرده، لقب «استاد» به خود داده است.
یا یک نقاش بسیار مشهور که همه کارهایش شبیه به هم است و اندکی تغییر نمیکند، چون همان کپیکاری هم برایش پولساز است.
4- به تازگی یکی از نویسندگان مشهور سریالهای تلویزیونی در اینستاگرام خود به دفاع از کپیکاری در سیما پرداخت و گفت که صداوسیما نمیتواند امتیاز استفاده از استاندارد برنامههای تلویزیونی دیگر کشورها را بخرد. اما این یک دروغ است.
مدیران رسانه ملی و کارگردانها هیچ تمایلی ندارند که امتیاز برنامهسازی را از دیگران بخرند، چون هم هزینه دارد، هم اجرای آن دشوارتر است و مهمتر از همه این که وقتی با کپیکاری کارشان راه میافتد، مرض دارند پول خرج کنند و وقت و انرژی بگذارند؟
آن نویسندهای که مدعی شد ایران نمیتواند امتیاز برنامههای خارجی را بخرد، به مردم دروغ گفته تا از کپیکاریهای پیشین خود و همکارانش دفاع کند.
5- موضوع کپیبرداری «دورهمی» و «نود» و «خندوانه» از دیگران، اتفاق جدیدی نبود که این همه جنجال به خاطر آن ایجاد شود. کسانی که این برنامهها را ساختهاند، سالهاست که یواشکی و آشکارا به کپیبرداری مشغولند، اما تاکنون کسی به آنها اعتراضی نکرده بود.
تنها اتفاق تازه این بود که گروه کوچکی از مخاطبان گفتند کپیبرداری را دوست ندارند. اما هنوز میلیونها ایرانی عاشق آن چهرهها هستند و پای برنامههایشان مینشینند، همانطور که سریالهای «هفتسنگ» و «هوش سیاه» هم مخاطبان زیادی داشتند.
6- کسانی که با کپیکاری به شهرت و ثروت میرسند، ذائقه مخاطبان را تغییر میدهند تا به آن روش عادت کنند. به همین علت افرادی که نوآوری و نبوغ دارند، دیگر دیده نمیشوند و برای کسب موفقیت اقبال زیادی ندارند.