مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: عفو و غفران، انسان را خیلی بزرگ می‌کند. اگر همسرت بوده، پدرت بوده، خواهر و برادرت بوده‌اند و اذیت کرده‌اند گذشت کن. این صفت خدایی است. خداوند صاحب عفو و گذشت را خیلی دوست دارد. چون صفت خدایی است. خداوند است که خلق را می‌آمرزد، شما هم اگر گناهکاری را که تو را اذیت و آزار رسانده است یا مالت را خورده است، عفوش کنی، این کار، کار خدایی است. شبیه کار خداوند است. خدا هم صفت و فعل خودش را خیلی دوست دارد.
دیدی که ائمه(ع) ما همه عزیز و با ایثار و گذشت بودند و چقدر مورد محبت خدا. ما هم اگر با گذشت بودیم مورد محبت ائمه(ع) واقع می‌شویم. عفو کنید، گذشت کنید، شب که می‌خوابید استغفار کنید! هر روز هفتاد مرتبه برای خودتان یا کسانی که شما را اذیت کرده‌اند استغفار کنید. کسی که برای اذیت کنندگانش استغفار کند قلبش راحت و بزرگ می‌شود.
چگونه می شود انسان برای کسی که اذیتش کرده است استغفار کند و قلبش بزرگ شود؟ این استغفار چگونه این خاصیت را دارد؟ سِرّش این است که وقتی کسی انسان را اذیت می‌کند انسان دلتنگ می‌شود. ناراحت می‌شود که فلانی مرا اذیت کرده است. قلبش تنگ می‌شود. وقتی برای او استغفار می‌کند قلبش راحت می‌شود، بزرگ می‌شود، خنک می‌شود. دل او باز می‌شود. می‌گفت: اذیتم کرده بود از دستش پکر بودم. دلم تنگ شده بود، ناراحت بودم. برای او استغفار کردم راحت شدم.
هر وقت کسی شما را اذیت کرد و ناراحت شدید، نمی‌خواهد به کسی بگویید، بلکه استغفار کنید؛ هم برای خودتان و هم برای کسی که شما را اذیت کرده است. بگو: بیچاره کار بدی کرده است. اگر فهم دشات نمی‌کرد. وقتی استغفار می‌کنی خداوند دوست دارد. خودت باز می‌شوی. اصلا قلبت باز می‌شود.
این قلب یک جوری است که اگر کسی به او خوبی کند و از او تشکر نکند ناراحت می‌شود. اگر کسی هم اذیتش کرد ناراحت می‌شود. در این جا باید استغفار کرد تا قلب انسان باز شود. آن وقت می‌بینی که چقدر بزرگ شده‌ای. اگر دو مرتبه این کار را کردی دیگر غم نمی‌تواند شما را بگیرد. چون راهش را بلد هستی.
کتاب طوبی محبت – ص 53
مجالس حاج محمد اسماعیل دولابی
