محمد مصدق متولد بهار سال 1261 در محل سنگلج تهران است. در مورد تاریخ دقیق تولد مصدق اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. برخی 29 اردیبهشت، بعضی 31 اردیبهشت و 26 خرداد را مطرح می‌کنند.
پدر وی میرزا هدایت‌الله آشتیانی وزیر دفتر ناصر‌الدین شاه و مادرش شاهزاده نجم‌السلطنه، دختر عموی ناصر الدین شاه و موسس بیمارستان «نجمیه تهران» بود.
مصدق پس از اتمام تحصیلات اولیه برای ادامه فعالیت در سال 1287 به فرانسه رفت و پس از اتمام تحصیلات در مدرسه «علوم سیاسی پاریس» عازم سوئیس شد و در رشته حقوق از دانشگاه نوشاتل مدرک دکترای خود را دریافت کرد.
وی اولین شخص در ایران است که موفق به اخذ مدرک دکتری در رشته حقوق شده است.
ازدواج مصدق
در سال 1280 در حالی که 19 ساله بود، با زهرا دختر میرزا زین‌العابدین تهرانی ازدواج کرد. این زوج تا پایان زندگی به مدت 64 سال با یکدیگر زندگی کردند و صاحب دو پسر به نام‌های احمد و غلامحسین و سه دختر به نام‌های منصوره، ضیااشرف و خدیجه شدند.
بازگشت به ایران
دکتر محمد مصدق در سال 1293 به ایران بازگشت و در مدرسه علوم سیاسی مشغول تدریس شد.
پست‌های دکتر مصدق در حکومت پهلوی
عضویت در حزب اعتدال و حزت دموکرات در سال 1294 و همچنین عضویت در کمیسیون تطبیق حواله‌جات به مدت دو سال، خدمت در وزارت مالیه به مدت چهارده ماه.
تصدی وزارت عدلیه (دادگستری)
استانداری فارس تا کودتای سوم اسفند 1299
وزارت مالیه (دارایی) در دوران نخست وزیری قوام‌السلطنه
وزیر خارجه در کابینه مشیرالدوله در خرداد 1302
وکالت مردم تهران در دوره پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی در سال 1302
تشکیل جبهه ملی و نهضت ملی شدن نفت
در سال 1328 دکتر مصدق به همراه احمدی ملکی، دکتر محمد حسن کاویانی، مهندس احمد زیرک‌زاده، عباس خلیلی، عمیدی نوری، دکتر سید علی شایگان، شمس‌الدین امیر علایی و دکتر حسین فاطمی به پایه‌گذاری جبهه ملی ایران اقدام نمودند.
پس از شهریور 1320 دکتر مصدق در مجلس و خارج از آن، جنبش نهضت ملی شدن صنعت نفت را هدایت می‌کرد.
یک روز پس از کشته‌شدن سپهبد رزم‌آرا در مسجد شاه تهران، در 17 اسفند 1329 کمیسیون نفت پیشنهاد ملی کردن صنعت نفت را تصویب و اعلام کرد. قانون ملی شدن صنایع نفت در مجلس شورای ملی در تاریخ 27 اسفند 1329 و در مجلس سنا در تاریخ 29 اسفند 1329 به تصویب رسید.
نخست‌وزیری دکتر مصدق
با ملی شدن صنعت نفت و استعفای حسین علا در سال 1330، دکتر مصدق به نخست‌وزیری منصوب می‌شود. در 25 تیر 1331 وی از این پست استعفا کرد؛ اما پس از 5 روز به خواست مردم مجدد به این مقام گمارده می‌شود.
سقوط دولت مصدق
پس از کودتای 25 مرداد 1332، دکتر مصدق به فرمان شاه عزل می‌شود. گارد سلطنتی خانه وی را محاصره کردند.
محاکمه در دادگاه نظامی
دکتر مصدق پس از کودتای 28 مرداد، در دادگاه نظامی محاکمه شد و در این دادگاه به سه سال حبس محکوم شد و پس از اتمام دوران حبس ، به احمدآباد تبعید شد.
مرگ به علت بیماری
سرانجام در 14 اسفند 1345 دکتر مصدق به دلیل بروز بیماری سرطان، در سن 84 سالگی درگذشت و در احمدآباد به خاک سپرده شد.
