شبکه‌های تلویزیون متحول می‌شوند

به گزارشافکارنیوز،از همان ۲۰ آبان ۹۳ زمانی که سیدعزت‌الله ضرغامی جای خود را به محمد سرافراز داد، این انتظار می رفت که به زودی تغییرات وسیعی در صداوسیما کلید زده شود، به ویژه با قطعی شدن حضور علی‌اصغر پورمحمدی به عنوان معاون سیما، همگان تغییراتی بزرگ در صداوسیما را انتظار می‌کشیدند.

بلافاصله پس از این جابجایی حدس و گمان‌هایی درباره حذف برخی شبکه‌ها، ‌ ادغام برخی دیگر و کوچک‌ شدن ساختار شبکه‌ها شنیده می‌شد اما اظهارنظر رسمی در این زمینه به گوش نمی‌رسید.

خبرهای ادغام شبکه‌ها به زودی می‌رسد


خبرگزاری مهر از همان زمان تلاش کرد با پیگیری مستمر این حواشی، اخبار درست با منابع موثق را استخراج کند تا اینکه شنبه هشتم آذر فرصتی ایجاد شد و در گفتگوی کوتاهی با قائم مقام جدید رییس صدا و سیما که در امور فناوری و رسانه‌های نوین منصوب شده بود درباره آخرین وضعیت شبکه‌های سیما در مدیریت جدید پرسیدیم که وی اعلام کرد به زودی خبرهایی درباره ادغام برخی شبکه‌های تلویزیون می‌رسد و زمان زیادی تا این مرحله نمانده است.

وعده مهدی اخوان بهابادی خیلی زود محقق شد و علی اصغر پورمحمدی معاون سیما ۹ آذر در جمع مدیران شبکه سه سیما اعلام کرد ادغام دو شبکه تماشا و نمایش در راستای برنامه‌ریزی افزایش کیفیت در شبکه‌های سیما انجام می‌شود.

شبکه‌های نمایش و تماشا ادغام می‌شوند


وی در این زمینه گفت: با ادغام شبکه تماشا در شبکه نمایش فرصت حضور شبکه نسیم در گیرنده‌های دیجیتال که مورد درخواست مردم سراسر کشور است فراهم خواهد شد. این شبکه‌ها در حال حاضر تنها در تهران قابل دریافت هستند اما با توجه به درخواست بینندگان سیما در دیگر نقاط کشور در آینده شبکه‌های جام‌جم که مخاطب برون مرزی دارند از گیرنده‌های دیجیتال حذف و شبکه افق جایگزین می‌شود.

پورمحمدی آن روز همچنین بر ضرورت اهتمام ویژه به صرفه‌جویی تأکید کرد و از مدیران شبکه‌های سیما خواست داوطلبانه برنامه‌های پرهزینه، کم اثر و کم بیننده را از جدول برنامه‌ها حذف و برای کوچک‌سازی شبکه نیز کارشناسی کنند.

با رسانه‌ای شدن این اظهارات، بازار گمانه‌زنی درباره تغییرات بعدی داغ‌تر شد و برخی خبرهای ضد و نقیض دیگر به گوش می‌رسید تا اینکه باز هم فرصتی دست داد و مستقیما از معاون سیما در این زمینه سوال کردیم.

دیگر ادغامی نخواهیم داشت


علی اصغر پورمحمدی نیز در پاسخ به اینکه بعد از ادغام شبکه‌های نمایش و تماشا آیا باید منتظر ادغام‌های دیگر هم بود؟ در کوتاه‌ترین پاسخ ممکن به خبرنگار مهر تصریح کرد: قرار نیست هیچ ادغامی صورت بگیرد.

راه‌اندازی کمیته کودک در سیما


وی یک هفته بعد در بازدیدی از شبکه دو، از دستور کار معاونت سیما برای راه‌اندازی کمیته کودک در سیما با هدف ساماندهی برنامه‌های کودک در تلویزیون و تقسیم کار این حوزه بین شبکه‌ها خبر داد که این خبر هم بیانگر اتفاقات تازه‌ای در سازمان بود.

۱۹ آذر ماه میزان بودجه صداوسیما اعلام شد و بلافاصله سیدتقی سهرابی مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی رشد ۶ درصدی بودجه امسال صدا وسیما در لایحه ابلاغی دولت را ناچیز و ناکافی دانست و گفت: علی‌رغم نیاز سازمان صدا و سیما به بودجه‌ای معادل حداقل ۳ هزار میلیارد تومان در سال مالی پیش‌رو، بودجه این سازمان در مقایسه با سال گذشته تغییر محسوسی نداشته و دولت، رسانه ملی را موظف کرده است از طریق پخش آگهی بازرگانی، ۱۲۰۰ میلیارد تومان درآمدزایی داشته باشد این درحالی است که مردم از پخش همین مقدار آگهی برای درآمد ۸۹۰ میلیارد تومانی هم ناراضی هستند و رسانه ملی نیز مجبور به آنتن فروشی خواهد شد.

اعتراض به بودجه و انتظار برای کوچک‌تر شدن سازمان


با این اعتراض سهرابی به بودجه و البته سخنرانی سرافراز در مراسم معارفه‌اش، می‌شد پیش‌بینی کرد به زودی سازمان کوچک‌تر خواهد شد و ممکن است تصمیماتی درباره حذف شبکه‌ها نیز گرفته شود.

ضمن اینکه در بازنگری‌هایی که صورت گرفته پیش‌بینی می‌شود هر شبکه یک هویت اصلی و چند هویت فرعی داشته باشد.

انقلاب در تلویزیون با ۱۱ انتصاب جدید


انتظار برای به نتیجه رسیدن تصمیمات مدیران جدید، ناگهان در صبحگاه ۲۵ آذر با ارسال یک خبر مفصل شامل ۱۱ انتصاب جدید در تلویزیون به سر رسید و ۱۱ مدیر تلویزیون جای خود را با دیگران عوض کردند. مدیرانی که اغلب آنها بعد از انتصاب در سمت جدید، نخستین گفتگوی خود با رسانه‌ها را با مهر تجربه کردند.

در خبر نامبرده که رضا پورحسین مدیر شبکه مستند در آن به عنوان قائم‌مقام سیما معرفی شد، محمد احسانی جایگزین مهدی فرجی در شبکه یک به عنوان شبکه ملی شد؛ شبکه‌ای که دچار محدودیت خاصی نمی‌شود و ۶ گروه‌ برنامه‌ساز آن به قوت قبل به کار خود ادامه می‌دهند.

شبکه یک ملی و عمومی می‌ماند


شاید درباره شبکه یک به جز تغییر مدیر آن با آمدن محمد احسانی و رفتن مهدی فرجی اتفاق بزرگ دیگری رخ ندهد. اما همان رفتن فرجی نیز بی حاشیه نبود و برخی از هنرمندان به این موضوع اعتراض کردند. گرچه خود وی در مراسم تودیع و معارفه اعلام کرد که برای ادامه تحصیل و گرفتن مدرک دکترا از سازمان می‌رود.

احسانی مدیر جدید شبکه یک نیز در اولین گفتگویش پس از انتصاب که آن را با مهر انجام داد، با بیان اینکه به علت حضور داشتن در هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر در دفتر جشنواره به سر می‌برد، اعلام کرد کار خود در این شبکه سراسری را پس از تودیع و معارفه آغاز خواهد کرد.

با این حساب وی امروز نخستین روز کاری خود را پشت سر می‌گذارد. گرچه قرار نیست تغییر عمده‌ای در شبکه یک ایجاد شود و رویکرد ملی و عمومی آن حفظ خواهد شد، تعداد گروه‌های برنامه‌ساز نیز آن نیز ۶ گروه خواهد بود و کماکان با سمت و سوی پیش از این به فعالیت ادامه می‌دهد.

شبکه ۲ اجتماعی می‌شود


سومین انتصاب این خبر به محمدرضا جعفری جلوه مربوط می‌شد که به عنوان مدیر جدید شبکه دو سیما منصوب شد و در گفتگو با مهر ابراز امیدواری کرد در ماموریت جدیدش بتواند اهداف رسانه ملی در این شبکه را محقق کند. وی گفت: مدیریت در شبکه دوم سیما تجربه تازه‌ای برای من خواهد بود و انشاءالله بتوانیم در پیشبرد برنامه‌ها در این شبکه موفق باشیم.

در حکم وی، از شبکه دو به عنوان شبکه تخصصی در موضوع اجتماعی نام برده شده است که این موضوع ماهیت شبکه کودک و خانواده بودن شبکه دو را دگرگون می‌کند.

ضمن اینکه شنیده می‌شود از این پس میزان مشخصی از برنامه‌های شبکه دو رویکرد فرهنگی خواهند داشت.

در بین این انتصابات سیدغلامرضا میرحسینی به عنوان مدیر جدید شبکه سه معرفی شد. فردی که در دوران ریاست پورمحمدی بر شبکه سه جزو مدیران وی بود و در گفتگو با مهر، او را پدر معنوی‌اش معرفی و با ابراز خرسندی از بازگشت به خانه‌اش، اظهار امیدواری کرد بتواند خدمات خالصانه‌ای داشته باشد.

شبکه سه؛ تخصصی برای ورزش، مسابقات و سرگرمی


وی درباره تغییرات در این شبکه گفت: امیدوارم به لطف خدا و دعای همکاران و عزیزان، با توانی که در شبکه سه وجود دارد و با کمک نیروهای متخصص و سرمایه‌های انسانی و مخاطبان هوشمند و ارزشمند بتوانیم کارهای موثری انجام بدهیم و ضمن تکمیل کارهای ارزشمند مدیران قبلی با بضاعت اندکی که داریم چیزی هم اضافه کنیم.

در آن خبر از سومین شبکه تلویزیون به عنوان شبکه تخصصی ورزش، مسابقات و سرگرمی نام برده شد که این موضوع ماهیت جوان بودن شبکه سه یا پررنگ بودن مجموعه‌‌های تلویزیونی در آن را کمرنگ می‌کند. ضمن اینکه با فعالیت تخصصی شبکه سه و اختصاص نیمی از آنتن آن به عرصه ورزش و البته سرگرمی، این احتمال هست که جایگاه شبکه ورزش نیز اندکی متزلزل شود.

ادامه فعالیت‌های شبکه چهار با برنامه‌های علمی، فرهنگی و هنری


در پنجمین سرفصل آن خبر، تقی رستم‌وندی به عنوان مدیر شبکه چهار سیما ابقا شد و به نظر می‌رسد رضایت مدیران از فعالیت این شبکه باعثمی‌شود تغییرات آنچنانی در خط مشی آن ایجاد نشود. این شبکه در کنار برنامه‌های علمی خود، سهم قابل قبولی نیز برای برنامه‌های فرهنگی و هنری قائل خواهد شد. جایگاه معارف و اندیشه دینی نیز در این شبکه به قوت خود باقی خواهد ماند.

اما ششمین انتصاب مربوط به شبکه پنج است که طی آن سعید مقیسه با سازمان صداوسیما خداحافظی کرد و مجید زین‌العابدین مدیر سابق شبکه سه جایگزین او شد.

شبکه پنج سراسری با رویکرد اقتصادی می‌شود


اصلی‌ترین موضوع درباره این شبکه تغییر اهداف و ویژگی‌ها به شکل صد در صدی است و آنطور که پیش از این در خبری منتشر کردیم، پنجمین شبکه اصلی تلویزیون دیگر به عنوان شبکه استانی تهران شناخته نمی‌شود و شبکه تخصصی در زمینه اقتصادی خواهد بود. ضمن اینکه این شبکه دیگر تنها در تهران قابل دریافت نیست و به یک شبکه ملی تبدیل می‌شود.

محوریت فعالیت‌های شبکه پنج از این پس اقتصادی خواهد بود. به ویژه که شعارهای رهبری در چند سال گذشته همواره شعارهای اقتصادی بوده است و شعار سال ۹۳ نیز «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری شده است. بنابراین از این پس ماموریت اصلی شبکه پنج در راستای بحث‌های اقتصاد مقاومتی رقم خواهد خورد.

تهرانی‌ها دوباره دارای شبکه‌ استانی می‌شوند


با این تغییرات احتمال تاسیس شبکه‌ای خاص تهرانی‌ها نیز وجود دارد. این خبر در مراسم تودیع و معارفه مدیران نیز توسط قائم مقام سیما تأیید شد.

از دیگر تغییرات شبکه‌ها خداحافظی حسین ساری با شبکه پویا و مرکز پویانمایی صبا و آمدن او به شبکه آموزش است. البته با رفتن محمدمهدی قاسمی از شبکه آموزش به نظر می‌رسد تغییرات آنچنانی در این شبکه ایجاد نخواهد شد چرا که شبکه هفتم نیز به عنوان شبکه تخصصی در زمینه آموزش و مهارت معرفی شده است؛ یعنی همانی که بود.

قاسمی نیز به عنوان رییس شورای سیاستگذاری سلامت رسانه ملی معرفی شده است که باید دید این انتصاب تا چه میزان ممکن است شبکه تخصصی سلامت و فعالیت‌های دیگر شبکه‌ها در این عرصه را تحت شعاع قرار دهد.

جایگزینی مدیر باتجربه با یک مدیر جوان و پرانرژی


یکی از مهم‌ترین دگرگونی‌های اخیر تلویزیون جایگزینی یک مدیر جوان با رضا پورحسین در شبکه مستند به عنوان یکی از باسابقه‌ترین مدیران تلویزیونی است.

امیر تاجیک نیز تأکید کرد قرار نیست کسی در دوران مدیریت او از شبکه مستند حذف شود و ضمن اینکه جای مستندهای اجتماعی در این شبکه خالی است، نیاز به ساخت مستندهای نهی از منکر نیز احساس می‌شود.

مدیر تولید سابق شبکه تلویزیونی پرس تی وی همچنین درباره تأثیرگذاری تجربیات او در عرصه برون مرزی، در تعیین رویکردهای شبکه مستند نیز اظهار کرد: از تجربه‌ای که در عرصه بین المللی داشتم در شبکه مستند استفاده می‌کنم تا کیفیت آثار داخلی هم بالا برود و رقابت ایجاد شود.

رضا پورحسین در حال حاضر قائم مقام معاون سیما است.

پویا شبکه تخصصی کودک می‌شود


از جمله دیگر تغییرات، با رفتن علی بخشی‌زاده از شبکه دو، وی بین ۱۱ حکم جدید شبکه‌ها، به عنوان مدیر جدید شبکه پویا معرفی شد؛ شبکه تخصصی پویانمایی کودک که به نظر می‌رسد تغییرات اساسی در آن اعمال خواهد شد.

به ویژه که بخشی‌زاده اعلام کرد این شبکه به زودی به شبکه رسمی کودک تلویزیون با چند کانال تبدیل می‌شود و گروه‌های برنامه‌ساز وشخصیت‌های محبوب کودکان به این شبکه می‌آیند.

وی تصریح کرد: شبکه پویا قرار است در آینده نزدیک به شبکه کودک تبدیل شود و به عنوان شبکه ملی کودک سازمان معرفی شود. این شبکه ظرفیت کار بسیاری دارد و تمامی گروه‌های برنامه‌ساز در حوزه کودک باید به این شبکه بیایند و این شبکه، شبکه رسمی کودک سیما شود. ما در ایران ۱۴ میلیون دانش آموز داریم که مخاطب هدف ما هستند و فضای گسترده‌ای را برای شبکه پویا ایجاد می‌کنند. ما باید از تمامی ظرفیت‌ها استفاده کنیم و نظرات اندیشمندان حوزه رسانه را نیز برای این شبکه به کار ببریم.

مدیر جدید شبکه پویا همچنین گفت: این شبکه باید بتواند در هماهنگی با حوزه استان‌های سازمان صداوسیما از تمامی ظرفیت کشور بهره بگیرد و همه را فعال کند. چرا که ظرفیت بسیاری در حوزه پویانمایی وجود دارد. ما می‌توانیم بسته‌های کوچک انیمیشن تولید کنیم که در شبکه‌های سراسری پخش شوند و بزرگ‌ترین پیام‌های کشور را در قالب انیمیشن به مخاطبان عرضه کنند.

این اظهارنظرهای بخشی‌زاده در مراسم تودیع و معارفه مدیران با مطرح شدن آنها از سوی قائم مقام سیما، قوت بیشتری گرفت. شاید در آینده عموها و خاله‌های تلویزیون نیز به این شبکه بروند.

تفکیک مدیریت مرکز پویانمایی صبا و شبکه پویا


نکته قابل توجه در این انتصابات، این بود که علی‌رغم اینکه ساری هم به عنوان مرکز پویانمایی صبا و هم شبکه پویا که بعدها زیرمجموعه این مرکز تاسیس شد حضور داشت، در انتصابات جدید مدیریت شبکه پویا و مرکز پویانمایی صبا مجزا شد و مرتضی شمسی به عنوان مدیر صبا معرفی شد.

افق و نسیم سراسری می‌شوند


چند روزی بیشتر از این تغییرات نگذشته بود که در ۲۶ آذر حجت الاسلام و المسلمین موسوی مقدم معاون امور مجلس و استان‌های صدا و سیما اعلام کرد از سوم دی ماه و همزمان با آغاز ماه ربیع الاول ۲ شبکه پرمخاطب نسیم و افق که تاکنون فقط شهروندان تهرانی می‌توانستند از برنامه‌های جذاب آن بهرمند شوند، قابل دریافت برای کلیه هموطنان سراسر کشور خواهد بود. این دو شبکه روی دستگاه‌های گیرنده دیجیتال جایگزین شبکه‌های تماشا و العالم خواهد شد.

فردای آن روز در پنجشنبه ۲۷ آذر مخاطبان تلویزیون با روشن کردن گیرنده‌های خود برنامه‌های یکسانی را در شبکه‌های «نمایش» و «تماشا» مشاهده کردند. شبکه «نمایش» از یک هفته قبل خبر از پخش سریال‌ می‌داد و شبکه «تماشا» نیز آخرین روزهای فعالیت خود را پشت سر می‌گذاشت.

انتظار برای اجرای فاز دوم تغییرات


به این ترتیب باید منتظر رسیدن سوم دی ماه شد و شاهد اعمال نخستین تغییر رسمی مدیریت جدید سازمان صداوسیما در آنتن رسانه‌ملی بود؛ اینگونه که شبکه‌های نسیم و افق سراسری می‌شوند و فعالیت رسمی‌شان را آغاز می‌کنند و باید دید علاوه بر حذف شبکه «تماشا» بر سر شبکه برون‌مرزی العالم و شبکه‌های نسل دوم تلویزیون که حرفی از آنها زده نشده است، چه می‌آید.

به ویژه در میان انتصابات اخیر تنها یک نفر یعنی مدیر شبکه چهار ابقا شد و این نشان میدهد تکلیف مدیریت شبکههای دیگر و اصلا نحوه پخششان از رسانه ملی مشخص نیست و در فاز دوم تغییرات، سرنوشت آنها مشخص خواهد شد.