موسیقی تعزیه مانند موتور ماشین است

رضا فراهانی بازرس انجمن تعزیه ایرانیان که خود هنرمند موسیقی تعزیه‌ است، بیان کرد: درحال حاضر با عنوان بازرس انجمن تعزیه خدمت دوستان هستم، هم کار اجرایی تعزیه انجام می‌دهم و هم نوازنده تعزیه هستم، البته در این زمینه لطف و کرمی که امام حسین(ع) به ما داشته اند زیاد بوده و ما از این درگاه خیلی چیز‌ها دیده‌ایم. همچنین بنده تنها نوازنده سایدرام یا به قول معروف طبل ریز و تنها نوازنده‌ در این رشته هستم‌ که درجه دو هنری از وزارت ارشاد اسلامی دارم.

وی ادامه داد: از سال ۱۳۶۵ مشغول به فعالیت هستم و در سال ۲۰۰۰ نمایش آنتیگونه که تلفیقی از تعزیه و تئاتر است را به کارگردانی پری صابری اجرا داشتم. سال ۲۰۰۴ تئاتر روهر در آلمان با حضور علاءالدین قاسمی اجرای تعزیه حضرت علی‌اکبر(ع) را داشتم. سال ۱۳۸۳ با مرحوم آقای عباس کیارستمی یک کار تلفیق تصویر و اجرای زنده تعزیه را در شهر رم ایتالیا به اجرا بردیم و در تئاتر گئورگیو جزیره سیسیل به سرپرستی آقای عباس کیارستمی اجرای نمایش داشتم.  سال ۱۳۹۳ در حال بازگشت از مسیر مشهد مقدس بودم که با ماشین چپ کردم و فقط به این دلیل که نوکری امام حسین(ع) را می‌کنم و یا حسین می‌گویم و لطفی که ائمه به بنده داشتند زنده ماندم تا به نوکری خود ادامه دهم.

فراهانی در پاسخ به این سوال که باتوجه به تجربه اجراهایتان در خارج از کشور، استقبال ساکنان آن مناطق چگونه بود؟ گفت: ما  درکار اجرای تعزیه‌ای که با آقای کیا رستمی داشتیم، بزرگان تعزیه دنیا مانند آقای برتولوچی، که خیلی شناخته شده هستند در اجرای تعزیه تماشاگران ما ایرانی‌ها بودند، اما نمایش به زبان ایتالیایی برایشان قبل از اجرای برنامه بازگو می‌شد و ما به صورت زنده نمایش را برایشان اجرا می‌کردیم و تماشاچیان اصلیمان در تصویر بودند. آقای فرانچسکو رزی در انتهای کار به آقای کیارستمی گفته بودند ما فکر می‌کردیم که در دنیا خیلی جلو هستیم اما زمانی که تراژدی امام حسین(ع) شما را دیدیم فهمیدیم معصومیت خود را از دست داده‌ایم. این کلام، حرف مهم و ارزشمندی است که یک چهره سینمایی دنیا اینگونه نمایش را توصیف کند و تحت تاثیر قرار بگیرد. همچنین در اجرای آن نمایش مسئولان برگزاری در واتیکان و نماینده واتیکان ما را به ساختمان واتیکان دعوت کردند و استقبال و پذیرایی شایسته‌ای از ما کردند.

وی در پاسخ به این سوال که موسیقی تعزیه چقدر می‌تواند در فضا و حس و حال ایجاد شده تاثیر گذار باشد، بیان کرد: اگر موسیقی تعزیه نباشد، مانند ماشینی است که موتور ندارد. سوال اینجاست که آیا ماشین بدون موتور می‌تواند حرکت کند؟ خیر. لذا نوازنده ساز تعزیه حتی آن طبلی که بنده می‌نوازم یا نوازنده ترومپت آن حسی که به بازیگر تعزیه القاء می‌کنیم هیجان کار را بیشتر می‌کند. ساز ترومپت یک نوع ساز غربی است اما درحال حاضر در خدمت هنر تعزیه است. نوازنده ترومپت ردیف‌های موسیقی را می‌زند و آن نُت یا گامی که باید با خواننده خوانده شود با زدن استاد، آن فرد گام را می‌گیرد و به اجرا می‌پردازد.

وی در پایان تاکید کرد: موسیقی تعزیه ریتم و سرعت و پایه کار را می‌دهد تا کار زیبا دیده شود‌. موسیقی در ریتم، پایه تمپو، سرعت و اجرا هنر تعزیه مانند این است که شما استارت خودرو را می‌زنید اما هرچه سرعت خودرو بیشتر شود هیجان هم بیشتر می‌شود.