ظهر عاشورا در میدان جنگ امام حسین(ع) نماز خواندند، نمازی که در اصطلاح فقه اسلامی نماز خوف نامیده می‌شود، نماز خوف مثل نماز مسافر دو رکعت است نه چهار رکعت. یعنی انسان اگر در وطن هم باشد باز باید دو رکعت بخواند برای این که مجال نیست و آنجا باید مخفف خواند. چون اگر همه به نماز بایستند وضع دفاعی‌شان به هم می‌خورد، سربازان موظف هستند در حال نماز، نیمی در مقابل دشمن بایستند و نیمی به امام جماعت اقتدا کنند. امام جماعت یک رکعت را که خواند صبر می‌کند تا آنها رکعت دیگرشان را بخوانند. بعد آنها می‌روند پست را از رفقای خودشان می‌گیرند در حالی که امام همین طور منتظر نشسته یا ایستاده است. سربازان دیگر می‌آیند و نماز خودشان را با رکعت دوم امام می‌خوانند. این نماز به دلیل خوانده شدن آن در ظهر عاشورا به نام نماز ظهر عاشورا نام گرفته است.
طریقه خواندن نماز ظهر عاشورا
در شرایع الاسلام آمده است که : امام جماعت، لشکریان را دو دسته کرده، یک گروه را در مقابل دشمن قرار می دهد دسته دوّم را برای اقتدا کردن به نماز فرا می خواند و یک رکعت را با این نمازگزاران خوانده، پس از برخاستن، رکعت دوم را تا آن حدّ طول می دهد که گروه دیگری که قبلًا در مقابل لشگریان دشمن قرار داشتند، جهت اقتدا به او می آیند، پس از رسیدن، آن دسته تکبیر گفته و با امام به رکوع می روند و پس از سجود، امام برای تشهد می نشیند و نماز گزاران جهت انجام دادن رکعت دوم بر خاسته، رکعت دوم را تمام می کنند و پس از تشهد به امام که تشهد را برای رسیدن دسته دوم طول داده، می پیوندند و با امام جماعت نماز را تمام می کنند. در نماز سه رکعتی امام مخیر است که با گروه اول یک رکعت و با گروه دوم دو رکعت نماز را جماعت بخواند و یا به عکس با گروه اول دو رکعت و با گروه دوم یک رکعت.
متن نماز ظهر عاشورا
این نماز هنگام جنگ و به موقع تیر باران خوانده شده است. بنابراین میزان اهمیت امام خسین (ع ) به نماز را نشان می دهد. امام حسین (ع ) هنگام خواندن این نماز تکبیر گفتند، ذکر گفتند، سبحان الله گفتند، بحول الله و قوته اقوم و اقعد گفتند، رکوع و سجود کردند. در سوره نساء آمده است که :
«وَاذا کُنْتَ فیهِمْ فَاقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا اسْلِحَتَهُمْ فَاذا سَجَدُوا فَلْیَکُونُوا مِنْ وَرائِکُمْ وَلْتَأْتِ طائِفَةٌ اخْری لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَاسْلِحَتَهُمْ…»
و چون (ای پیامبر(صلی الله علیه واله)) میان مؤمنان (رزمندگان( هستی و برای آنها نماز به پا می کنی، گروهی از آنها با تو بایستند و سلاحهای خویش را برگیرند، و چون سجده کردند، عقبدار شما شوند گروهی دیگر که نماز نخوانده اند، بیایند و با تو نماز گزارند. آنها باید وسایل دفاعی و سلاحهایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.
داستان و ماجرای نماز ظهر عاشورا
سیدبن طاووس درباره داستان نماز ظهر عاشورا اینگونه می گوید:
در هنگام ظهر عاشورا یکی از اصحاب امام حسین (ع ) به نام ابوثمامه صیداوی به امام حسین (علیه السّلام) اینگونه گفت :جانم فدای شما… این دشمنان به شما نزدیک شده اند، و لحظاتی بعد به شهادت می رسید، به خدا سوگند تا من زنده ام از شما حمایت می کنم، اکنون وقت نماز است، دوست دارم هنگام ملاقات خداوند، نماز ظهر را خوانده باشیم.
حضرت سر به آسمان بلند کردند و فرمودند:«ذکرت الصّلاة جعلک الله من المصلّین نعم اوّل وقتها»، خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد، ما را به یاد نماز انداختی، آری اکنون اوّل وقت نماز است، سپس به یاران خود فرمود: از اینان بخواهید چند لحظه دست از جنگ بردارند، تا ما نماز بگذاریم.
حصین بن نمیر بی شرمانه گفت:نماز شما پذیرفته نیست.
حبیب بن مظاهر بر او تاخت و از اسب به زمین افکندش، و شمشیر کشید تا او را به قتل برساند، یاران امام به فریادش رسیدند و از مهلکه نجاتش دادند.
امام (علیه السّلام) به نماز ظهر ایستاد، دو تن از یاران دلیر امام به نام های زهیر بن قین، و سعید بن عبدالله در مقابل نمازگزاران ایستادند، تا از آنان محافظت نمایند.
سعید بن عبدالله حنفی سینه و سر و صورت خود را سپر آن حضرت و یاران او قرار داد تا نماز بخوانند، و چون زخمها بر بدن او فراوان شد و نتوانست روی پای خود بایستد بر زمین افتاد، در حالی که می گفت:«خدایا ایشان را همانند قوم عاد و ثمود از رحمت خویش دور گردان، و پیامبرت را از طرف من درود فرست و این درد و زخمی را که به من رسیده به او ابلاغ فرما که هدف من در این کار یاری فرزند پیامبر تو بود.»
آن گاه روی خود را به سوی امام (ع) کرده عرض کرد:«آیا به عهد خود وفا کردم؟»
امام (ع) فرمود:«آری تو در بهشت پیش روی من هستی!»
اهمیت نماز ظهر عاشورا
نماز ظهر عاشورا نشانه آن است که امام حسین (ع) تا چه به نماز و عبادت با پروردگار خود اهمیت می دادند. امام حسین (ع) شب قبل از روز عاشورا از حضرت عباس (ع) خواستند تا نزد دشمنان بروند و از آن ها بخواهند شب را آرام گذارند تا آنان بتوانند شب را به عبادت و راز و نیاز با پروردگارشان بگذرانند. اینگونه شد و حضرت ابولفضل این خبر را به دشمنانشان برد. و تمام آن شب را امام حسین (ع) و یارانشان مشغول عبادت و استغفار از خداوند بودند. به همین دلیل است که در روز عاشورا میان تیرباران و سوارانی که به دور آنان حلقه زدند آن حضرت نماز ظهر را به جای آوردند.
