در سبک زندگی اسلامی سه ماه رجب ، شعبان و رمضان فصل ویژهای برای خودسازی است تا انسان به خود بیندیشد و دریابد خدای متعال چه استعدادها و ظرفیتهایی را در وجود او به ودیعه گذاشته، چقدر از آنها برای رشد و کمال در مسیر قرب و بندگی بهره برده و چه غفلتها و کمکاریهایی داشته و کجاها فرصتسوزی کرده است.
لیلة الرغائب؛ فرصت طلایی بندگی
اگر این سه ماه را در قالب منحنی تعریف و ترسیم کنیم، از قلههای این فصل بندگی و قُرب، اولین شب جمعه ماه رجب معروف به لیلة الرغائب است. رغائب جمع رغیبه یعنی آنچه مورد کشش، میل، شوق و رغبت است و برخی از آن به آرزو تعبیر میکنند، یعنی اموری که انسان در زندگی خود به آنها میل دارد و در این شب خاص و بر اثر الطاف و رحمت الهی فرصت بیشتر و نزدیکتری برای رسیدن به آنها فراهم میشود، گویی میتوان یک شبه رهی صد ساله رفت!
اساساً زمان در ادیان آسمانی پدیدهای بسیار مهم است، چنانکه قرآن کریم زمانها را به دو گروه نحس و مبارک تقسیم میکند برای مثال درباره شب قدر تصریح میکند قرآن کریم در شبی مبارک نازل شده است، همچنین بین روزها و شبها، در نگاه قرآن کریم و اسلام عزیز شبها از قداست بیشتری برخوردارند و شبها هر چه به سحر نزدیکتر میشوند، قداست و ارزش برتری مییابند، برای همین به مسلمانان توصیه شده در سحرگاهان از خواب برخیزند و سجاده و خلوت با خدا را به خواب ترجیح دهند و با خدای خود راز و نیاز کنند!
لیلة الرغائب با دیگر شبها فرق کند
ماه رجب و لیلة الرغائب هم از همین ظرفهای زمانی است. رجب که میآید باید نماز ما با دیگر زمانها فرق کند، باید برای روزهداری و شبزندهداری در این ماه برنامهریزی کنیم بهطوریکه اطرافیان و خانواده این تغییر ما را حس کنند. شب و روز جمعه که در همه سال عظمتی خاص دارد وقتی در ماه رجب قرار و لیلة الرغائب نام میگیرد، برکاتی و آثاری خاص مییابد، بنابراین باید جنس و کیفیت آرزوهای ما هم در این شب، متفاوت و خاص باشد. در احادیث است که انسانها را میتوان بر اساس آرزوها، اهداف و آرمانهایشان شناخت و اینجاست که با خواستهها، آرزوها و دعاهایی که داریم عیار ما مشخص میشود.
تقریباً ۳۵۰ نوع نماز مستحبی در آموزههای دینی به ما توصیه شده که یکی از آنها نماز مختص لیلة الرغائب است و دستورالعمل خاص خود را دارد (در مفاتیحالجنان مفصل بیان شده است)؛ همه اینها برای آن است که ما به ارتباط با خدا نیاز داریم و شاهراه رفع این نیاز، نماز است. نماز لیلةالرغائب هم که آداب خاص خود را دارد به ما این فرصت را میدهد که از رحمت الهی بیشترین بهرهها را ببریم.
در آرزوها بلندنظر باشیم
همانطور که بیان شد، خواستههای ما به میزان فهم و درکمان از شرایط، وقایع و نیازها وابسته است. برای مثال امروز که جهان اسلام به جنگ با آمریکا، انگلیس و اسرائیل مبتلاست، میطلبد برای رهایی امت اسلام از این جنایات دشمنان و رسیدن به آرامش، در لیلةالرغائب دست به دعا برداریم. خوب است در خواستههای خود بلندنظر باشیم و نه فقط خود و خانواده و اطرافیان بلکه گذشتگان و نیز نسلهای آینده را هم در نظر بگیریم و آنها را هم در آرزوهایمان شریک و سهیم کنیم؛ چون هر کس به اندازه و کیفیت خواستههایی که دارد، از برکات لیلةالرغائب بهرهمند میشود.
در این میان نسخهای هست که با یک خواسته و آرزو، همه آرزوهای حتی محال ما را برآورده میکند، آرزو و طلب فرج امام زمان(عج). اساساً آخرالزمانیها باید پیوند وثیق با امام زمان خود داشته باشند و راه توصیه شده برای این ارتباط، دعاست؛ دعا برای تعجیل در فرج، دعا برای دیدار حضرت حجت(عج)، دعا برای سلامتی حضرت صاحبالزمان(عج) و دیگر دعاها که به اسم ندبه، عهد، سمات و... عرضه شدهاند. این دعاها ابزاری هستند که در فرهنگ تشیع برای انس و الفت با امام عصر(عج) در عصر غیبت طراحی شدهاند.
رأس آرزوهای ما فرج باشد
از توصیههای مهم آموزههای روایی آن است اگر زیارت میروید، یا در شبهای قدر، در عبادات ماههای رجب، شعبان و رمضان و در هر مکان و زمان و فرصتی دیگر، رأس خواستههایتان تحول مبارک و عظیمی باشد که خدای متعال برای پایان جهان اراده کرده است. اینطور دعا کنید تا نامتان در زمره منتظران امام مهدی(عج) قرار گیرد. برای همین توصیه میشود در شبی که خدا مقدر کرده آرزوهای ما به اجابت نزدیکتر شود، از خدا خواسته و آرزویی را طلب کنیم که همه انبیا، اولیا، صلحا و مؤمنان طلب آن را داشتهاند؛ دعا برای آمدن کسی که ظهور و دولت کریمهاش آرزوهای محال همه بشریت را برآورده میکند. پس خوب است در این شب عظیمالشأن از امام زمان(عج) و دعای فرج غافل نشویم.