سینمای ایران پس از تحمل مدتها رکود و انجماد، این روزها، حال خوشایندی دارد؛ اتفاقهای شگرفی در حوزه سالنسازی، تولید و اکران رقم خورده که شاخصها را به نحو قابلتوجهی صعودی کرده است. این وضعیت، نهتنها رضایت کنونی فعالان سینما و مردم را به همراه داشته بلکه آیندهای بسیار روشن را برای این صنعت ترسیم کرده است.
امروز که ۲ سال از عمر دولت سیزدهم و محمد خزاعی بر مسند ریاست سازمان سینمایی میگذرد و میتوان عنوان کرد که شاخصهای سینمایی در وضعیت فعلی، قابل قیاس با زمان تحویل گرفتن کرسی این سازمان نبوده است.
زمانی که خزاعی، سازمان سینمایی را تحویل گرفت ۵۷۰ سالن سینما، بر روی کاغذ، در کشور وجود داشت. بسیاری از این سالنها، تعطیل و یا در شرف تعطیلی بودند و در تامین خرج یومیه خود که شامل قبوض و حقوق پرسنل میشد، مستاصل بودند. در این بین، تنها پردیسهای سینمایی حیات داشتند و مشغول فعالیت بودند. امروز اما در شرایطی به سر میبریم که علاوه بر تحولی جدی در فعالیت آن ۵۷۰ سالن، ۲۳۴ سالن دیگر نیز به ناوگان سینمایی کشور افزوده شده و تا پیش از ۲ سال دیگر، همین میزان سالن نیز اضافه میشود تا تعداد سالنهای سینمای کشور به عدد ۱۰۰۰ برسد.
بر مبنای همین گزارش، در ابتدای این دولت، به ازای هر ۱۵۴ هزار ایرانی، یک سالن سینمایی وجود داشت اما امروز، این آمار به هر ۱۰۹ هزار نفر یک سالن افزایش پیدا کرده است که با رشد تعداد سالنها به عدد ۱۰۰۰، به ازای هر ۸۸ هزار ایرانی، یک سالن سینما وجود خواهد داشت که رشد قابلتوجهی در این حوزه محسوب میشود.
در ابتدای این دولت، به ازای هر ۱۵۴ هزار ایرانی، یک سالن سینمایی وجود داشت اما امروز، این آمار به هر ۱۰۹ هزار نفر یک سالن افزایش پیدا کرده است
معضل سینمایی دیگری که این روزها کاملا مرتفع شده، موضوع رونق تولید است. در ابتدای دولت سیزدهم، فضای سیاه بهجامانده از دوران کرونا، بر فضای تولیداتی سینمای کشور مستولی بود. سینما در رکود کامل به سر میبرد و هیچ دورنمای روشنی برای آن متصور نبود. در چنین وضعیتی، کمتر سرمایهگذاری، ریسک حضور در سینما را میکرد. بنابراین کاملا طبیعی بود که بسیاری از کارگردانان سینما، یا در خانه بیکار شوند و یا ترجیح دهند که در پلتفرمها، سریالسازی کنند. کار به جایی رسید که در آستانه جشنواره فجر سال ۱۴۰۰، عدهای ولو از دلسوزان سینمای کشور، متعجب باشند که این رویداد قرار است با چه آثاری برگزار شود چرا که تولیدات چندانی در سینمای ایران رقم نخورده بود.
این شرایط امروز، هیچ محلی از اعراب ندارد. سینما به یکی از پررونقترین دوران خود رسیده و کارگردانان بسیاری، مراحل مختلف فیلم خود را دنبال میکنند و تا امروز، ۱۰۶ فیلم، فرم حضور در جشنواره فجر را پر کردهاند. شرایط برای این کارگردانان، با مهندسی خوبی همراه شد؛ علاوه بر فراهم شدن زمینه فیلمسازی این کارگردانان، سیاستی اتخاذ شد تا نهایت رافت و انعطاف با کارگردانانی که در قضایای پائیز سال گذشته، اظهارنظرهایی داشتهاند، به کار گرفته شود و تقریبا میتوان اینگونه ادعا کرد که دفع حداقلی صورت گرفت و زمینه فعالیت کارگردانانی که دچار اشتباهی شده بودند نیز فراهم شد. نتیجه چنین سیاستی به رونق تولید و وجود آثار حداکثری در جشنوارههای سینمایی کشور منجر شد که تحولی اساسی در وضعیت سختافزاری سینما رقم زد.
تا امروز، تخمین زده میشود که حدود ۱۰۰ فیلم، شرایط حضور در جشنواره فیلم فجر را دارند
اتفاق مهم دیگر به انقلابی مربوط میشود که در حوره اکران رقم خورد. طی یک سال اخیر، تصمیم بر آن گرفته شد تا کمترین میزان فیلمسوزی بر روی پرده صورت بگیرد. نتیجه چنین سیاستی، فروش ۲۹۵ میلیاردی فسیل و ۱۸۰ میلیاردی هتل است یعنی این ۲ فیلم تا روز گذشته، ۴۷۵ میلیارد تومان فروش داشتهاند و حدود ۱۱ میلیون نفر را به سینماها کشاندهاند. این وضعیت، طی هفتههای آتی و با ویلای ساحلی و چند فیلم دیگر تداوم خواهد داشت و اتفاقهای عجیبی را در گیشه سینماها رقم میزند. نتیجه چنین رویکردی، مخاطب حدودا ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفرهای است که علیرغم رشد ۳۳ درصدی قیمت بلیت، سالنهای تاریک را رها نکردند و به شکلی همهجانبه، با آن آشتی کردند.
اینها، مجموعه عواملی است که سبب شد تا حال سینما، بسیار خوب باشد. بیشتر از حال خوب سینما، امیدواری مفرطی است که سینماگران، دوستداران سینما و مردم، نسبت به آینده سینما دارند. این حال خوب، بسیار غنیمت است چرا که طی ۲ برهه، ناامیدی محضی در حوزه سینما رقم خورد: نخست زمانی بود که کرونا، برای ماهها، سینما را تعطیل کرد و نبود برنامه و حمایت خاصی، همه چیز را به یک ناامیدی محض کشاند. در برهه دوم نیز اتفاقات پائیز سال گذشته بود که کمتر کسی تصور میکرد که سینما بتواند به این زودیها، به وضعیت عادی خود بازگردد اما سینما نهتنها به وضعیت نرمال خود بازگشت بلکه اکنون با چندین رکوردشکنی پیاپی در تولیدات، گیشه و استقبال مردم، در وضعیتی به سر میبرد که طی یک دهه گذشته تجربه نکرده بود.
حال سینمای ایران، امروز بدون هیچ اغراقی، بسیارخوب است. تمامی ارکان، روی ریل پرشتاب خود قرار گرفته و نتایج درخشانی را رقم زده است. نتایجی که برخی از آنها همچون قله کوه یخ شناور در آب، اکنون مشخص شده و حجم عظیم آن طی ماههای آینده روشن خواهد شد. آینده برای سینمای ایران بسیار روشن است؛ روشنتر از هر زمان دیگری طی یک دهه اخیر و این، خبر مسرتبخشی است که حال هنرمندان، دوستداران سینما و مردم را سرکیف میآورد. پس از مدتها ناکامی و سیاهی، این حال خوب سینما، برای دلسوزان هنر هفتم افتخارآفرین و بسیاردلچسب است و آنها را امیدوار نگهمیدارد.