تغییر مسیر بازیگران مشهور آثار کمدی به سمت آثار جدی، امری متداول است اما آنچه اهمیت دارد این است که اکثر این تغییر مسیرها به موفقیت‌های مهمی منجر شده. بسیاری از کمدین‌ها پس از سال‌ها تجربه بازی در آثار کمدی، با ایفای نقشی جدی، مورد توجه قرار گرفته‌اند و نامشان در فهرست نامزدها یا برگزیدگان سیمرغ به ثبت رسیده است. بعضی از آنها این موفقیت را در همان اولین تجربه بازی در نقشی جدی به دست آورده‌اند و برخی دیگر پس از مدت‌ها تلاش در این عرصه. به بهانه اکران فیلم «شماره ده» که برای مجید صالحی ، دستاوردی مهم به همراه داشت، مروری داریم بر سیمرغ‌هایی که نقش‌های جدی برای کمدین‌ها به ارمغان آورده‌اند.
در گزارشی که در پیش رو دارید عملکرد بازیگران کمدین که با ایفای نقش‌های جدی موفقیتی را در جشنواره فجر به دست آورده‌اند را مورد بررسی قرار داده‌ایم. همچنین علاوه بر شمارش سیمرغ‌ها، دیپلم‌های افتخار و نامزدی سیمرغ‌ها را هم به این فهرست اضافه کرده‌ایم.
اکبر عبدی | مادر (برنده سیمرغ) / هنرپیشه (نامزد سیمرغ)
اکبر عبدی در فیلم هنرپیشه نقش خودش را بازی می‌کند و برای ایفای این کاراکتر نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد شد.
اکبر عبدی با اینکه تجربه فراوانی در ایفای نقش‌های کمدی و جدی دارد اما هنوز هم بیش از هر چیز تصویرش به عنوان بازیگر آثار کمدی در ذهن مخاطبان نقش بسته است. عبدی بارها به خاطر نقش‌های کمدی‌اش مورد توجه و تمجید قرار گرفت اما اولین سیمرغش را سال 1368 برای بازی در فیلم «مادر» به کارگردانی علی حاتمی گرفت. در این فیلم نقش غلامرضا، پسر شیرین‌مغز خانواده را بازی می‌کرد که بخش مهمی از بار احساسی فیلم را به دوش می‌کشید. عبدی برای این فیلم از جشنواره هشتم فیلم فجر، سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل را گرفت. او سال 1371 هم برای نقش جدی‌اش در فیلم «هنرپیشه» به کارگردانی محسن مخملباف نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. عبدی سایر موفقیت‌هایش را برای نقش‌های کمدی به دست آورده است.
رضا عطاران | دهلیز / روشن (برنده سیمرغ)
رضا عطاران دومین سیمرغش را برای یک نقش جدی به دست آورد. فیلم «روشن» هنوز اکران عمومی نشده است.
رضا عطاران از ابتدای دهه شصت با بازی در مجموعه‌های آیتمی کمدی مهران مدیری به عنوان کمدینی محبوب شناخته می‌شد. در دهه هشتاد علاوه بر بازی در آثار کمدی، چند سریال موفق کمدی ساخت و بیشتر در مرکز توجه‌ها قرار گرفت. تا اینکه سال 1391، یک سال بعد از کارگردانی اولین فیلمش «خوابم میاد»، در فیلم «دهلیز» بهروز شعیبی در نقشی جدی ظاهر شد. او در قالب پدری زندانی به میدان آمد که قرار بود برای اولین بار در روزهای پایان عمرش با پسر کوچکش مواجه شود و زندگی کنار او را تجربه کند. عطاران برای این فیلم سیمرغ بهترین بازیگری را از جشنواره سی‌ویکم فیلم فجر گرفت. عطاران یک بار دیگر هم سال 1399 برای بازی در نقش جدی فیلم «روشن» به کارگردانی روح‌الله حجازی، سیمرغ بهترین بازیگری را از جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر گرفت.
سعید آقاخانی | خداحافظی طولانی (برنده سیمرغ) / کامیون (نامزد سیمرغ)
سعید آقاخانی همراه با فرزاد موتن در پشت صحنه فیلم «خداحافظی طولانی»
سعید آقاخانی اولین بار با مجموعه کمدی «ساعت خوش» به مخاطبان معرفی شد و با آیتم خاطره‌انگیز سعید و خان‌دایی به شهرت رسید. حضور او در آثار کمدی ادامه پیدا کرد و علاوه بر بازی در نقش‌های کمدی، دست به ساخت سریال‌های کمدی «عید امسال»، «راه دررو»، «روزهای بد به در»، «دزد و پلیس» و … زد. تا اینکه پس ساخت اولین فیلمش «لامپ صد» که اتفاقا اثری کاملا جدی بود اما موفقیتی به همراه نداشت، فرزاد موتمن برای بازی در فیلم «خداحافظی طولانی» از او دعوات به همکاری کرد. آقاخانی در این فیلم نقشی جدی و البته تلخ بازی کرد و سیمرغ بلورین بهترین بازیگری را از جشنواره سی‌وسوم فجر به دست آورد. دستاورد این نقش باعث شد توجه آقاخانی به آثار جدی بیشتر شود و در فیلم‌های «اروند»، «کامیون»، «آباجان» و … هم نقش جدی بازی کند. آقاخانی سال 1396 برای بازی در فیلم «کامیون» هم از جشنواره سی‌وششم فیلم فجر نامزد سیمرغ شد.
جواد عزتی | ماجرای نیمروز، ردخون / آتابای / کت چرمی (نامزد سیمرغ)
بسیاری معتقد بودند که سیمرغ بلورین برای فیلم «رد خون» باید به جواد عزتی می‌رسید.
جواد عزتی هم جزو بازیگرانی است که مدت زمان زیادی به خاطر نقش‌های کمدی جذابش نزد مخاطبان طرفدار داشت و البته هنوز هم در ذهن خیلی‌ها با همان نقش‌ها تثبیت شده است. عزتی با بازی در نقش‌های جدی فیلم‌های «ماجرای نیمروز»، «شنای پروانه»، «آتابای»، «جان‌دار» و … به همراه درخشش در نقش مالک سریال «زخم کاری»، تصویری جدید و درخشان از خودش به جا گذاشته و حالا دیگر به یکی از بازیگران همه‌فن‌حریف سینما تبدیل شده. او اولین بار برای بازی در فیلم «ماجرای نیمروز» به کارگردانی محمدحسین مهدویان نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد و پس از آن برای فیلم‌های «رد خون» و «آتابای» هم نامش در فهرست نامزدهای سیمرغ به ثبت رسید. عزتی سال گذشته برای ایفای نقش یک مددکار اجتماعی در فیلم «کت چرمی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی بار دیگر نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
پژمان جمشیدی | علفزار (نامزد سیمرغ) / یادگار جنوب (برنده دیپلم افتخار)
پژمان جمشیدی بعد از نامزدهای متعدد سرانجام برای فیلم «یادگار جنوب» برنده دیپلم افتخار شد.
پژمان جمشیدی اوایل دهه نود با بازی در سریال «پژمان» به کارگردانی سروش صحت به عرصه بازیگری قدم گذاشت و بعد از درخشش در این نقش به عنوان کمدین در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف ظاهر شد. پس از اینکه به عنوان کمدین محبوبیت زیادی به دست آورد، در فیلم‌هایی مثل «علفزار» و «بی‌مادر» ایفای نقش جدی را تجربه کرد و در جشنواره چهل‌ویکم فجر هم در فیلم «یادگار جنوب» به کارگردانی حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری نقشی به نسبت فرعی اما بسیار موثر در روند اتفاق‌های داستان را بازی کرد. جمشیدی در فیلم «علفزار» نقش بازپرسی را بازی می‌کرد که با یک پرونده به چالش برخورده بود. او برای این نقش نامزد سیمرغ شد. سال گذشته هم برای «یادگار جنوب»، دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل برایش به ثبت رسید.
نادر سلیمانی | ضد (برنده سیمرغ بلورین نقش مکمل)
سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد در جشنواره چهلم به نادر سلیمانی برای بازی در فیلم «ضد» رسید.
نادر سلیمانی از جمله بازیگرانی است که عقبه‌اش به مجموعه آیتمی «ساعت خوش» برمی‌گردد. او هم به مانند مابقی اعضای این گروه بیشتر به عنوان بازیگر کمدی به فعالیتش ادامه داد و کممتر این فرصت را پیدا کرد که در نقش جدی بازی کند، یا به عبارتی می‌توان گفت، کمتر برای انجام این کار به او اطمینان شد. با این حال سلیمانی در همه این سال‌ها به شکل جسته و گریخته چند نقش جدی در آثاری چون «معمای شاه»، «کلاه پهلوی» و«آبادان یازده شصت » بازی کرد، اما کارهایش چندان به چشم نیامد. او در سال 1400 در فیلمی با عنوان «ضد» در نقش یکی از سر گروهک‌های مجاهدین خلق به ایفای نقش پرداخت. بازی باورپذیر و خوب او در این نقش موجب شد تا داوران چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر در نهایت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل مرد را به او اهدا کنند. این فیلم به کارگردانی امیر عباس رفیعی هنوز فرصت اکران به دست نیاورده است.
سید مجید صالحی | شماره ده (برنده سیمرغ) / برف آخر (نامزد سیمرغ)
مجید صالحی در فیلم «شماره ده» برای نقشش زحمت بسیار زیادی کشید که نتیجه آن سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد بود.
مجید صالحی که سال‌ها به عنوان کمدین در تلویزیون و سینما شناخته می‌شد اولین بار در دهه نود با بازی در فیلم «ته خط» به کارگردانی منوچهر هادی ایفای نقش جدی را تجربه کرد و بعد از آن در فیلم‌هایی مثل «استراحت مطلق»، «صحنه‌زنی»، «برف آخر» و … باز هم در نقش‌های جدی، موفق ظاهر شد. با این حال هنوز هم در ذهن بسیاری از مخاطبان به عنوان یک کمدین شناخته می‌شود. مجید صالحی در فیلم «شماره ده» به کارگردانی حمید زرگرنژاد با ایفای نقش یک اسیر جنگی، یکی از متفاوت‌ترین بازی‌هایش را به نمایش گذاشت و نامزد سیمرغ بهترین بازیگرنقش اول مرد شد. صالحی سال 1400 هم برای بازی در نقش جدی فیلم «برف آخر» نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره چهلم فیلم فجر شد.
