اربعین ادامه عاشورا ست اگر عاشورا نبود اربعین هم نبود ،کاری که امام حسین(ع) با عاشورای بر سر نظام کفر و استکبار آوردند و اصلاحی که در امت ایجاد کرده اند این بود که امت را به مدار ولایت و توحید برگرداندند و به معروف دعوت کرده اند .اگر کسی از ولایت الهی فاصله گرفت نتیجه آن میشود حیرانی در همه امور ، نتیجه حرکت در نظام توسعه ای دنیایی " سرگردانی" است.
البته کسی با اصل پیشرفت و تمدن مخالفت ندارد ؛ ولی پیشرفت، غیر از سرگردانی و حیرانی و پیچیده‌تر کردن امور است. پیچیده‌تر شدن حرکت الزاماً تکامل و پیشرفت نیست. مثل بنی‌اسرائیل که چهل سال سرگردان شدند؛ واقعاً انسانی که وارد محیط ولایت نشد، مبتلا به سرگردانی میشود؛ می‌رود و می‌گردد ولی باز سر جای اول خودش قرار دارد! وادی بیرون ولایت نبی‌اکرم(صلی الله علیه وآله) و اهلبیت(علیهم السلام) وادی سرگردانی است.
اربعین ظرفیت تبدیل شدن به یک نقطه کانونی را دارد. البته باید توجه داشت که این ظرفیت‌های تاریخی در مراحل مختلف ظهور پیدا میکنند و باید زمان تاریخی‌اش فرا برسد. به طور مثال کعبه پیش از اسلام هم وجود داشت ، ولی بعد از ظهور اسلام موقعیت ویژه‌ای پیدا کرد . کعبهی پیش از اسلام باید در دین پیامبر اکرم(ص) ضرب میشد تا به جایگاه اصلی خودش برگردد.
اربعین تمدن و امت ساز است
ماجرایی که به ظهور ختم میشود عاشوراست. تمدن و امتی که در عصر ظهور شکل میگیرد حول محور سیدالشهدا شکل میگیرد؛ چون عاشورا هزینه " ساخت امت" است و قلوب را متمایل به اهلبیت(ع) می‌کند. «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً». این شعله‌های محبت امام حسین(ع) است که محبت را می‌سازد. پس وقتی عاشورا محور اجتماع قلوب بشود، زیارت سیدالشهدا و زیارت اربعین هم یکی از ارکان شکل‌گیری و "ساخت تمدن اسلامی" است . همان‌طوری که کعبه ، حج و بیت الله الحرام امت‌سازی و تمدن می‌کند، زیارت امام حسین(ع) هم امت‌سازی و تمدن سازی می‌کند.
اربعین ظرفیت یکدست کردن جامعه شیعه را دارد
جریان اربعین یک پشتوانه 1400 ساله دارد لذا دشمن هرگز نمیتواند مثل آن را ایجاد کند . اربعین محور انسجام داخلی" جبهه مقاومت" بر محور محبت و برادری است . به همین جهت است که هموراه دشمنان ومنافقان برای برهم زدن جریان اربعین به اختلافات قومی ، نژادی ، و زبانی دامن می زنند .
اربعین تفرقهای که دشمنان قرنها در ملل مسلمان ایجاد کردهاند و مدام هم در آن میدمند را با روش تجمیع قلوب حول محور امام ازبین میبرد . اربعین ظرفیت یکدست کردن جامعه شیعه را دارد .
اربعین، یکی از تجلّیات عصر ظهور است؛ یعنی نشان میدهد وقتی امام در روابط اجتماعی تجلّی کند، چه اتفاقی میافتد.اُلفَتی که در اربعین اتفاق میافتد، اُلفَتِ حولَ‌الإمام است؛ یعنی اُلفَتی که بر محور محبّت امام و ولایت او شکل میگیرد .این اُلفَت می‌تواند به اُلفَت پایدار و ماندگار اجتماعی تبدیل شود.
اربعین نمونه بارز تمرین نظام سازی اجتماعی در حوزه حکمرانی اسلامی است
جریان غرب پرست و دنباله های آنان به دنبال قطع این وابستگی هستند (مقصود وابستگیِ سیاسی نیست، وابستگی فرهنگی است.) با زیارت اربعین مخالف هستند؛ چون می‌دانند ضدِ الگوی غربیِ توسعه است.
جریان تحجر در دنیا اسلام هم با اربعین مخالف است. یعنی احساس میکنند این زیارت، رقیب آن چیزی است که آن‌ها خودشان را پرچم‌دار آن می‌دانند. آن‌ها همه تقدسشان به این است که به‌جای جهاد در راه خدا خودشان را خادم‌الحرمین می‌دانند.
آن‌ها فهمیدهاند که جریان اربعین گسترش فرهنگ عاشوراست. پس برنامه‌ریزی میکنند ، تا با انواع روش ها همچون ایجاد اختلال‌های فیزیکی تا جنگ‌های روانی، ایجاد اختلاف نژادی و قومی و مذهبی، آنرا برهم بزنند. پس به یقین برنامه‌ریزی برای مختل کردن این جریان، به انحاء مختلف، در دستور کار دشمنان است. هم ازطرفِ غرب و هم ازسوی جریان اسلام آمریکایی (هم غرب‌گراها و هم متحجرین)
در نقطه مقابل ما باید مواظب نقشه دشمن باشیم و به عکس عمل کنیم و زیارت اربعین را تبدیل به یک محور همگرایی بین همه موحدین عالم کنیم ، این ظرفیت در اربعین است.
طرح شبه راهبرد شناختی دشمن است
در حوزه داخلی یکی از اصلی ترین راهبردهای شناختی دشمن، ایجاد شک و تردید بوده که از طریق مطرح کردن شُبهات گوناگون به دنبال اثر گذاری منفی و یا تغییر فرهنگ عاشورایی مردم ایران بوده اند در همین رابطه یکی از شایعترین شبهاتی که در این سالها مطرح کرده اند حجم هزینه کرد برای مراسم اربعین است؟
پاسخ آن این است که اولاً مجموع هزینههای که توسط دولت انجام میپذیرد در مقابل حجم هزینههایی که به صورت خودجوش ومردمی اتفاق میافتد قابل مقایسه و ارزش گذاری نیست . ثانیاً یکی از اصلی ترین وظایف دولتها سرمایه گذاری،برنامه ریزی و اقدام درحوزه های فرهنگی-اجتماعی است . تاضمن حفظ ارزشها و آرمانهای مسلط بر جامعهای، انحراف و انحطاط در بین مردم ظاهر نشود .
جنس هزینه های که دولت جمهوری اسلامی ایران در قضیه محرم و راهپیمایی اربعین انجام میدهد ( که عمدتا در حوزه سخت افزاری است ) در حقیقت سرمایه گذاری درحوزه زیر ساختهای فرهنگی کشور است که در صورت عدم تحقق آن، جامعه با آسیب های جدی در حوزه فرهنگی–اعتقادی روبه رو میشود. که در نهایت درمان آن آسیبها هزینه های به مراتب گزافی را به دولت تحمیل خواهد کرد، در واقع جنس هزینهها از نوع پیشگیری ایست که هیچ عقل سلیمی منکر تزریق واکسن قبل از وقوع بیماری نیست .
در پایان باید یادآوری کنم یکی دیگر از راهبردهای شناختی دشمن در فضایی رسانه ای " کمرنگ جلو دادنِ عمق اعتقادات مردم نسبت به انجام مناسک دینی مثل عزاداری سرور سالار شهیدان و ملتهب نشان دادن وضعیت فرهنگی – اجتماعیمردم و بخصوص نسل جوان "کشور ایران بوده است . که حضور خودجوش و میلیونی مردم در هیات و بخصوص راهپیمایی اربعین که برآمده از عمق استراتژیک فرهنگی و ابراز ارادت بی اندازه آنان به اسلام و اهلبیت پیامبر اکرم (ص)دارد ، خود نشان از شکست چندین باره پروژه های شناختی – رسانه ای دشمن در ایران است.
محمدحسن دهقانی کارشناس مسائل استراتژیک
