بررسی آمار بازدید فصل چهارم سریال تلویزیونی « نون خ » نشان میدهد درحالیکه تنها قسمتهای ابتدایی این سریال پخش شده، تا به اینجا نزدیک به ۲میلیون چهارصد مخاطب در بستر اینترنتی تلوبیون داشته است. این آمار به غیر از مخاطبینی است که هرشب از شبکه یک سیما و شبکه تماشا فصل چهارم «نون خ» را دنبال میکنند. آمار مشخصی از تماشاگران تلویزیون نمیتوان استخراج کرد اما کنداکتور پر از آگهی قبل از پخش و در میانه پخش این سریال نشان میدهد مخاطبان به قدری بالا بوده که صاحبان آگهی این چنین سفارش تبلیغات دادهاند.
در این گزارش به بهانه بازدید میلیونی مخاطبان از سریال «نون خ۴» تلاش خواهیم کرد دلایلی را دنبال کنیم که باعث جذب مخاطب به این سریال میشود.
*اتحاد اقوام و جاذبههای گردشگری
کشور ما رنگارنگی از قومیتها و آداب و رسوم مختلف است که به دلیل تمرکز تولیدات نمایشی در تهران بسیاری از این جاذبهها برای عموم به تصویر کشیده نشدهاند. سریال تلویزیونی «نون خ» که پخش چهارمین فصل خود را میگذراند و در مناطق کردنشین جلوی دوربین رفته الگوی موفقی برای به تصویر کشیدن این تفاوتهاست.
تصویرسازی در سینما و تلویزیون از این تفاوتها میتواند گام موثری در جهت وحدت اقوام نیز باشد. یک پارامتر موفقیت این سریال را میتوان همین تمرکززدایی از هنر قلمداد کرد. هنری که با نمایش جاذبههای مناطق مختلف کشور میتواند به توسعه گردشگری نیز کمک شایانی کند.
بدون شک «نون خ» یک الگو برای تولید فیلمها و سریالها در آینده نیز خواهد بود تا با رفتن دوربین فیلمسازان به مناطق مختلف کشور، جلوههای مختلفی از ایران پیش چشم مخاطب آید. نکتهای که میتواند با همذات پنداری مخاطبان استانها و دیگر شهرها به نقطه قوتی برای جذب مخاطب نیز تبدیل شود.
دوری از فضاها و لوکیشنهای مرسوم سریالهای آپارتمانی، استفاده از چشماندازهای زیبای طبیعت، موسیقی جذاب، شخصیت پردازیها دقیق و درست، طراحی صحنه و لباس و... بیخود نیست که نظریه پردازان هنر به این نکته اشاره میکنند که برای جهانی شدن باید بومی بود.
این سریال به معنای واقعی کلمه بومی است. از پوشش و زبان گرفته تا آداب و فرهنگ حاکم بر آن. سعید آقاخانی در حکم کارگردان و شخصیت اصلی سریال نون خ، پیونددهنده تمام اعضای سازنده چه در جلوی دوربین و چه در پشت آن درست و به قاعده حرکت کرده است.
جهان جذاب «نون خ» مخاطب را به دل مردمانی میبرد طناز، زیبا و دلنشین، مردمانی که هنوز آنچنان گرفتار از خود بیگانگی شهر نشدهاند و همین شهری نشدن معنای خاص به زندگیشان بخشیده است. هرچند بازی بین عناصر و نمادهای زندگی روستایی و عناصری از زندگی مدرن شهری گاه منجر به جذابیتهای خاصی در سریال میشود. مثلا در قسمت ششم همین فصل تضاد شدیدی که بین الاغ سواری و ماشین فوق مدرن «بی ام و» ایجاد شد باعث لبخند مخاطب میشد.
*چرا «نون خ۴» در جذب مخاطب موفق بوده است؟
این پرسش چند جواب اساسی دارد: اولی بازنمایی نوعی از سبک زندگی است که اثری چون «نون خ»، به خصوص در فصل چهارمش، مشوق آن است. جلوهای از صداقت و سادگی که آینه تمام نمای تمام مردمان سختکوش این کشور است.
فضای متفاوت سریال «نون خ» و رنگها، لباسها و صحنههای بکر آن از جمله عواملی است که باعث آرام گرفتن چشم مخاطبان هنگام پخش این مجموعه میشود. فضای بومی و شناخته شده هر کشور همواره جزو عوامل موفقیت فیلمها و سریال بوده و در ماندگار و معتبر شدن آنها نقشی اساسی داشته. منطقه کردستان و زبان کردی جزو مناطقی از ایران هستند که کمتر به آنها پرداخته شده. البته غیر از تهران در مورد تمام شهرهای دیگر میتوان چنین نظری داد اما کردها و کردستان و داستانهایشان با وجود پتانسیل بالا برای بهرهبرداری سینمایی کمتر دیده شدهاند و حالا با پخش سریال «نون خ» در آن حوالی و حس و حالش، میتوان قدر این فضا و قصههای فولکلورش را بیشتر دانست.
یکی از مهمترین جوابها برای پیدا کردن چرایی سوال اولیه در خرده پیرنگها و موقعیتهای کمدی سریال است که به خوبی در چهارچوب مردم کردستان و متناسب با شرایط و شخصیتهای قصه رخ میدهند. لحظات طنز سریال «نون خ۴» آنقدر به زندگی حقیقی ما نزدیک هستند و به قدری با لودگی و مضحک بودن فاصله دارند که میتواند از خنده و شور و شعف خود پس از برخی سکانسهای آن لذت برد.
سریال «نون خ۴» نیز مثل دیگر دورههای پخش سریال، توانسته با خلق قصهای محلی و مربوط به قومیتی خاص به یکی از پربینندهترین سریالهای تلویزیون ملی تبدیل شود. شناخت درست عموم مردم، واکنش نسبت به مسائل اجتماعی، تلاش برای نشان دادن مردمی معمولی بدون تنزل مقام آنها یا کاریکاتور کردنشان، استفاده از چهرههای جدید و خوشآتیه، روایتی در دل طبیعت و فضای باز و پر از رنگ و المانهای ایرانی، استفاده از خرده پیرنگها و روابط صمیمانه بینشان، لهجه شیرین و شخصیتهای جذاب و حضور تعیین کننده سعیدآقاخانی و...از مواردی هستند که پردهای روی ضعفها و چندپاره بودن داستان سریال «نون خ ۴» میاندازند.
هرچند برای ارائه یک تحلیل محتوایی و زیبایی شناسی از سریال «نون خ۴» لازم است که تمام ۳۰ قسمت این فصل پخش شود تا بعد بتوان به داوری دقیقی از کیفیت سریال رسید؛ اما تا اینجای کار «نون خ۴» نشان داده که مجموعه قابل قبولی است و به خاطر ویژگیهای بصری و محتوای همدلانهاش، اگر چشمهایمان را روی ایرادات ریز و درشتش ببندیم، میتوان زمانی را صرف تماشای شوخیهای شیرینش کرد.