تولیدات حوزه کودک در سینمای هالیوود در سالهای اخیر تحولات بزرگی را تجربه کرده؛ تحولاتی که کاملا زیرپوستی و زیر سایه رنگ و لعابهای دنیای کودکانه به سوی تغییرات بنیادین و مبنایی در حوزه سبک زندگی و تفکر کودکان و البته والدین دهکده جهانی در حرکت است.
به عقیده کارشناسان مهمترین و اصلیترین تغییر شکل گرفته در حوزه کودک و نوجوان هالیوودی را باید ترویج و اشارات جنسی آن خصوصاً همجنسخواهانه دانست، چیزی که نه در میان کاراکترهای واقعی بلکه در میان شخصیتهای انیمیشنی دید.
این درحالی است که فاش شدن این رویکرد نگران کننده دنیای کودکانه هالیوود در سنوات اخیر مورد اعتراض نهادهای مدنی طرفدار حقوق خانواده قرار گرفت و در گوشه و کنار اخبار و انتقادهای موجود کاملا واضح میتوان آنها را نظاره کرد.
نکته قابل توجه در این میان اینجاست که روند یاد شده را نه تنها در میان تولیدات جدید بلکه در تغییر رویکرد شخصیتهای کارتونی نوستالژیک قدیمی دنیای کودکان است، چون ساخت فیلمهای لایواکشن کارتونهای قدیمی والت دیزنی دیگر مانند همان شخصیتها و دنیای معصومانه قدیم نیست و اخیراً این شخصیتهای معصوم دهه 60 و 70 میلادی اکنون شاهد فضای جسورتر و شرارتبارتری را با همان شکل و شمایل گذشته در ذهن کودکان ترسیم میکنند. چیزی که در فیلم "کروئلا" به عنوان یک شاهد مثال عینی دیده میشد و زیباییشناسی شرارت را کاملا در این فیلم مشاهده میکنیم.
این درحالی است که یکی از کارتونهای تازه و مهم امسال "پینوکیوی دل تورو" بود. فیلمی که توانست اسکار بهترین انیمیشن را از آن خود کند. درباره تغییرات ماهوی این پسربچه چوبی و محبوب کودکان دهکده جهانی در دهه 60 میلادی، یکی از کارشناسان کودک و نوجوان اینگونه میگوید که ظاهرا کنجکاوی دنیای کودکان اکنون هدف اصلی برای اثرگذاری در سبک زندگی معصومانه این گروه از مخاطبان است.
فاطمه حقیقتگو، درباره شخصیت پینوکیو ساخته گیرمو دلتورو میگوید که شخصیت این کارتون، دقیقا مانند کودکان امروزی کنکجاو ساخته شده است. تمام روایتهای قبلی از پینوکیو به ما میگوید که پینوکیو وقتی خوب است که شخصیت مطلوب ما باشد و بتواند انتظار دیگران را از خوب بودن برآورده کند. اما مخاطبان حاضر با پینوکیویی طغیانگر روبرو هستند که خودش میخواهد از دنیای امن کودکان بیرون آمده و به پرسشهایش جواب بدهد و به بهترین خودش تبدیل شود، نه بهترین دیگران، نکتهای که در گام اول مشخصاً به زندگی فردی و نه جمعی آینده تاکید دارد.
حقیقتگو معتقد است در پینوکیو جدید هالیوود این عروسک چوبی که کاملا در کنترل سازنده خود بود از الگوی والد کنترلگری که در اقتباسهای قبلی بوده است خارج میکند و پینوکیوی بالغ نزدیک میکند، عروسکی که استقلال بیشتری داشته و بدون توجه به اصول و جایگاه کانون خانواده شخصا تصمیمگیری میکند.
اما این کارشناس در ادامه نکته مهمی را هم درباره پدر ژپتو میگوید: ما همچنین در این نسخه با پدر ژپتویی مواجهیم که در نقطهای از پذیرش نسبت به پینوکیو قرار دارد که با آن شخصیتی که از او سراغ داشتیم، متفاوت است. در حقیقت ژپتو هم دیگر آن مرد ساده و مهربان و قدیسگونه نسخههای قبلی نیست.
به تعبیری شاید بتوان گفت همانطور که شخصیت پینوکیو به عنوان الگوی کودکان در این فیلم عوض شده است، الگوی بزرگسالان و والدین نیز تغییر کرده است.
این دو موضوع یعنی اشارات همجنسگرایانه و شرورسازی از شخصیتهای کودکانه، ما را متوجه نوعی بالغسازی از بچهها میکند. چیزی که باید آن را زنگ خطری برای والدینی دانست که بچههای آنان به تماشای انیمیشنهای خارجی از پلتفرمها مینشینند. اخیراً برخی از فعالان رسانهای نیز بر عدم نظارت کامل و دقیق بر محتواهای خارجی نمایش خانگی میگویند که در آن حتی سانسورهای بدیهی و روشن نیز انجام نشده است.
بههرحال نباید فراموش کنیم شخصیتهای هالیوودی دنیای معصوم کودکان اصولا با فرهنگ ایرانی اسلامی ما فاصله دارد و بد نیست بگونهای برنامهریزی کنیم که تولیدات پویانمایی وطنی در سال جاری نشان داد که تلاش خوبی برای مقابله با فضای سمومی که در کارتونهای خارجی بخصوص در دهه اخیر وجود دارد انجام شده و باید از این فرصت بهخوبی استفاده کرد. بهعنوان مثال پسر دلفینی، لوپتو و حالا بچه زرنگ که در سال جاری آن را تماشا خواهیم کرد نمونههای سالم و همگام با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما است که قابلیت صدور به همه دنیا را دارد و میتواند در مقابل آثاری که با دنیای پاک بچهها فاصله دارد، قرار بگیرند.