محمدتقی فهیم – عضو هیات داوران جشنواره فیلم فجر – در پاسخ به اینکه چرا هیات داوران جشنواره امسال بیانیه نداشت؟ بیان کرد: قصد ندارم درباره داوری صحبت کنم چون خودم همیشه یکی از منتقدان این موضوع بودم که چرا داوران بعد از جشنواره فجر اظهار نظر میکنند و چالشهایی را برای این رویداد ایجاد میکنند که در دورههای گذشته نمونههای مختلفی وجود داشت اما درباره اینکه چرا بیانیه نداشتیم باید بگویم که جشنواره امسال در شرایطی خاص برگزار شد و اگر قرار بر نگارش بیانیه بود، باید رویکردها و مسائل متعددی برای واقعبین بودن لحاظ میشد و یک موضعگیری و پاسخ را نسبت به پرسشهایی که ممکن است وجود داشته باشد، منتشر میکردیم ولی در نهایت ترجیح دادیم که سکوت کنیم.
در این چند وقت دیدم که پرسشهای مختلفی وجود دارد از جمله اینکه چرا مثلاً اسامی داوران دیر اعلام شده است؟ چه فرقی میکرد که ۱۰ روز قبل معرفی شوند یا روز آخر؟ نکته اینجاست که متاسفانه آن سوی ماجرا دیده نمیشود که همه چیز در کنار هم سالی سختی با حساسیت زیاد را ایجاد کرد.
فهیم در پاسخ به اینکه از جایگاه یک منتقد چه پیشبینی و ارزیابی از فیلمهای این دوره از جشنواره برای سال آینده سینمای ایران دارد؟ گفت: اول باید توجه داشته باشیم که فیلمهای حاضر در این دوره از جشنواره، تمام فیلمهای سینمای ایران نیستند. برای این رویداد حدود ۷۵ فیلم به جشنواره رسید که در نهایت ۲۴ فیلم به بخش مسابقه راه یافتند. ما فقط این ۲۴ فیلم را قضاوت کردیم و به نظرم از نظر جذب مخاطب، سکویی است برای حرکت سینما به سمت مخاطب.
فکر میکنم به لحاظ مؤلفههای استاندارد جهانی امسال یک تعیین تکلیف با ساخت و تولید فیلمها در سالهای آینده رخ داد؛ به این مفهوم که بالاخره از جایی ما باید نسبت خود را با مخاطب روشن میکردیم؛ مخاطبی که پیشتر با انواع فیلمهای آپارتمانی، دارای خرده پیرنگ و شبه روشنفکری مواجه بود یا با فیلمهایی که مخاطب خاص داشتند و برای جشنوارههای جهانی بودند. این مخاطب امسال الگوهایی از سینمای موفق جهانی را شاهد است، یعنی فیلمهایی که قصهگو هستند، قهرمان و ضدقهرمان دارند و مهمتر از همه اینکه برای پرده عریض تولید شدهاند. فیلمی مثل «شماره ۱۰» که حتی ممکن است خودم به آن نقد داشته باشم یا «سینما متروپل» و« اتاقک گلی» و دیگر فیلمها – بهجز دو، سه مورد که با نگاه به جشنوارههای جهانی بودند – عموماً با رویکرد جذب مخاطب ساخته شدهاند و از الگوهای شاهپیرنگ پیروی کرده بودند. به نظرم این اتفاق خوبی است ولی تاکید میکنم، اینکه تصور کنیم الزاماً همین فیلمها در سال آینده موفق خواهد بود درست نیست.
این منتقد و داور جشنواره چهلویکم فیلم فجر در پایان تاکید کرد: معتقدم اگر این الگو از طریق سیاستگذاران و فیلمسازان دنبال شود و جریان اصلی سینمای ایران با این الگو به تولید برسد، سینمای ایران بالاخره میتواند به جایی برسد که نسبت خود را با مخاطب به تعادل برساند تا شاهد اوضاع بهتری در سینما باشیم.