آیین اختتامیه چهلمین جایزه کتاب سال و سی‌امین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نوزدهم بهمن ماه ۱۴۰۱ در تالار وحدت تهران برگزار شد.
در این مراسم سیدابراهیم رئیسی ریاست جمهوری، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا دبیرعلمی چهلمین جایزه کتاب سال، علی رمضانی مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و اهالی قلم، اصحاب فرهنگ و دانش حضور داشتند.
فهرست آثار برگزیده سی‌اُمین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به شرح ذیل است:
- جامعة مسلمانان تفلیس، تألیف نانی گئلوانی، انتشارات دانشگاه دولتی تفلیس (ایوانه جاواخیوشیلی)، ۲۰۲۱.
- ابن‌سینا، شفاء، منطق، ایساغوجی: تصحیح جدید، ترجمه به انگلیسی و شرح کتاب مدخل شفای ابن‌سینا، تصحیح و ترجمة سیلویا دی وینچنزو، برلین، بوستون، انتشارات والتر دی گرویتر، ۲۰۲۱.
- نقش ادبیات در بازسازی حافظۀ ملی: پژوهشی در حماسۀ ایرانی کوش‌نامه، تألیف لیو یینگ جون، پکن، انتشارات جونگ شی، ۲۰۲۱.
آثار برگزیده چهلمین جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز به شرح ذیل معرفی شدند:
دین
سیره
- موسوعه ابی‌طالب (علیه‌السلام)، تألیف گروه مؤلفان، تصحیح گروه محققان، کربلاء: مجمع الامام الحسین علیه‌السلام العلمی للتحقیق تراث اهل البیت علیهم‌السلام؛ قم: عطار، ۱۴۰۰، ۲۰ ج.
زبان
گروه زبان‌های باستانی
- فرهنگ زبان پهلوی (پهلوی‌ـ‌فارسی‌ـ‌انگلیسی)، تألیف یدالله منصوری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰، ۵ ج.
علوم خالص
آمار
- ریاضیات تصادفی، تألیف عین‌الله پاشا، تهران: دانشگاه خوارزمی، ۱۴۰۰، ۲۹۴ ص.
علوم کاربردی
علوم پزشکی تخصصی و فوق‌تخصصی
- کتاب مرجع مراقبت‌های ویژه، تألیف کیوان گوهری‌مقدم و امیر واحدیان عظیمی، با همکاری گروه مؤلفان، تهران: آناطب، ۱۴۰۰، ۶۷۱ ص.
مامایی
- بارداری و زایمان، تألیف گروهی از مؤلفان، سرویراستار: معصومه سیمبر، ویراستاران: سهیلا نظرپور، سیما نظرپور و فرزانه رشیدی فکاری، تهران: جامعه‌نگر، ۱۴۰۰، ۴ ج.
ادبیات
پژوهش ادبی
- قرن‌های بی‌زمان: درآمدی تحلیلی ـ معرفت‌شناختی بر منطق‌الطیر عطار، تألیف مهدی محبتی، تهران: هرمس، ۱۴۰۰، ۸۵۴ ص.
متون قدیم
- کلیات اشرف مازندرانی (۱۰۳۷ـ۱۱۲۰ق)، تألیف محمدسعید بن محمدصالح، تصحیح و تحقیق هومن یوسفدهی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار؛ سخن، ۱۴۰۰، ۸۸۲ ص.
تاریخ و جغرافیا
مستندنگاری
- سازمان سیاسی بهائیت ۱۹۷۹ـ۱۸۹۲، تألیف حمیدرضا اسماعیلی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی،۱۴۰۰، ۶۱۶ ص.
این کتاب چندی قبل نیز برنده‌ی جایزه مستندنگاری جایزه جلال آل‌احمد شده بود.
کودک و نوجوان
علوم و فنون
- خزندگان ایران: با محوریت گونه‌های نسبتاً فراوان، بومزاد، تهدیدشده، تألیف هادی فهیمی، ناهید احمدی، ویراستاران علمی: باربد صفایی‌مهرو، هانیه غفاری، تهران: شرکت انتشارات فنی ایران، کتاب‌های نردبان، ۱۴۰۰، ۱۳۹ ص.
بخش سپاس
ـ موسوعه العلامه الشیخ التسخیری، تدوین و تحقیق: المعهد العالی للدراسات التقریبیه، التابع للمجمع العالمی للتقریب بین المذاهب‌الاسلامی، مقدمه: حمید شهریاری، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۴۰۰، ۱۲ ج.
آثار شایستۀ تقدیر چهلمین جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز به شرح ذیل معرفی شدند:
کلیات
دائرةالمعارف‌ها و فرهنگنامه‌ها
- دانشنامۀ امام خمینی، تألیف گروه نویسندگان، به‌اهتمام سیدضیاء مرتضوی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۴۰۰، ۱۰ ج.
فلسفه و روان‌شناسی
فلسفۀ اسلامی
- نوآوری‌های فلسفی حکیم سبزواری، تألیف حسینعلی شیدان‌شید و محمدهادی توکلی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ تهران: سمت، ۱۴۰۰، ۴۲۱ ص.
دین
کلیات اسلام
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- مستدرک الفقیه علی امل الامل و ملحقاته، تألیف محمدتقی فقیه‌عاملی (الحفید)، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه، ۱۴۰۰، ۷۹۲ ص.
- محدث‌نامه، احوال و آثار سیدجلال‌الدین حسینی ارموی (۱۳۲۳ـ۱۳۹۹ق)، تألیف علی صادق‌زاده‌وایقان، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه؛ تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۴۰۰، ۱۰۶۸ ص.
حدیث
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیارت عاشورا از آغاز تا امروز؛ اثبات اصالت زیارت عاشورای مشهور با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخۀ خطی از منابع این زیارت، تألیف سیدمهدی محمودی، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه با همکاری آستان قدس حسینی، ۱۴۰۰، ۴۸۰ ص.
- آینۀ خودیابی: شرح حکمت صدوپنجاه نهج‌البلاغه، تألیف احدفرامرز قراملکی با همکاری فهیمه ساجدی‌مهر، مشهد: حوزۀ علمیۀ خراسان، ۱۴۰۰، ۵۳۶ ص.
فقه و اصول
تألیف
- بحوث فی شرح مناسک الحج: تقریرا لابحاث السید محمد رضا السیستانی، تألیف امجد ریاض و نزار یوسف، قم: کتاب حکیم؛ نشر فقه، ۱۴۰۰، ۱۵ ج.
تصحیح
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- مصباح الفقیه، تألیف رضا بن محمد هادی الهمدانی، تصحیح محمد باقری، نورعلی نوری و محمد میرزایی، قم: آوای منجی، ۱۳۹۹، ۲۰ ج.
- النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، تألیف ابوجعفر محمد بن الحسن بن علی الطوسی، تصحیح مؤسسۀ امام هادی علیه‌السلام، قم: مؤسسۀ پیام امام هادی علیه‌السلام، ۱۳۹۹، ۵ ج.
علوم اجتماعی
- جریان‌شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر: احیاگری دینی، تألیف سیدمحسن طباطبایی‌فر، زیرنظر شورای علمی طرح، تهران: موسسۀ فرهنگی و هنری آفتاب خرد، ۹۴۰ ص.
علوم سیاسی
- الگوهای علم سیاست در حکمت متعالیه، تألیف محمد پزشکی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۰، ۲۵۶ ص.
حسابداری
- نظریه‌ها و کاربردهای اخلاق حرفه‌ای در حسابداری (ج ۱-۲)، تألیف محمد نمازی و حسین رجب‌دری، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۷۲۲ ص.
زبان
زبان‌شناسی
- ترجمۀ دیداری‌شنیداری: رویکرد بینارشته‌ای در زیرنویس‌گذاری، تألیف ژان‌مارک لاوور و آدریانا شربان، ترجمة دانیال بسنج و عسل امیرخوانساری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰، ۲۰۶ ص.
علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
تألیف
- رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری، تألیف محمدحسن ابریشمی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۴۰۰، ۷۸۲ ص.
ترجمه
- چرا به علم اعتماد کنیم؟، تألیف نیومی اورسکیز، ترجمۀ میثم محمدامینی، تهران: فرهنگ نشر نو، ۱۴۰۰، ۴۳۶ ص.
زیست‌شناسی
- مبانی فیزیولوژی جانوری، تألیف کریستوفر د. مویز و پاتریشیا م. شولت، ترجمة آمنه رضایوف، سیدپیمان مقدسی، سکینه علی‌جان‌پور و زهرا قاسم‌زاده، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۲ ج.
زمین‌شناسی
- پارینۀ لرزه‌شناسی، تألیف جمیز مک کالپین، ترجمة حمید نظری و منوچهر قریشی، تهران: همراه علم، ۱۴۰۰، ۸۰۶ ص.
علوم کاربردی
علوم پایه پزشکی
- دانشنامۀ استخوان‌ها و مفاصل، تألیف سهیل میرزایی، تهران: نوش‌آفرین، ۱۴۰۰، ۶۲۰ ص.
پیراپزشکی
- جنبه‌های آزمایشگاهی درمان ناباروری، تألیف مجتبی رضازاده ولوجردی، لیلا راشکی‌قلعه‌نو، سارا دربندی، مهسا دربندی، فاطمه حسنی و مریم زارع، تهران: پژوهشگاه رویان، ۱۴۰۰، ۲ ج.
بالینی
- روماتولوژی سالمندان، گردآوری و تدوین: احمد سلیم‌زاده، تهران: ایوان، ۱۴۰۰، ۶۴۸ ص.
پزشکی عمومی
- هنر و دانش گرفتن شرح‌حال و معاینۀ بالینی: سیستم قلب و عروق، تألیف علی‌اکبر توسلی، اصفهان: سمند، ۱۴۰۰، ۶۰۴ ص.
دامپزشکی
تألیف
- عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی باکتریایی، تألیف میرحسن موسوی و سیدامین خطیبی، تبریز: دانشگاه تبریز، ۱۴۰۰، ۳۸۸ ص.
مهندسی مواد و معدن
- پوشش دادن فلزات، تألیف محمد قربانی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۴۰۰، ۳ ج.
مهندسی عمران
تألیف
- احتمال و آمار مهندسی، تألیف سیدمحمود طاهری، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۶۲۴ ص.
ترجمه
- اندرکنش دینامیکی قطار ـ پل در راه آهن پرسرعت: نظریه و کاربردها، تألیف خی شیا، نان جانگ و وی وی گو، ترجمۀ جبارعلی ذاکری‌سردرودی، مبین آقاخانی‌زاد و چنگیز شهدی، تهران: دانشگاه علم و صنعت، ۱۴۰۰، ۶۶۷ ص.
مهندسی شیمی
- مهندسی تولید از چاه‌های گازی، تألیف احسان خامه‌چی، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک)، ۱۳۹۹، ۳۶۷ ص.
مهندسی صنایع
- زنجیره‌های تأمین دیجیتال، تألیف توماس رازک، دنیل سیتز، متیاس دیک و کای اووه گاندرمن، ترجمۀ سجاد شکوهیار و عباس منوچهری‌راد، تهران: آثار فکر،۱۴۰۰، ۲۸۰ ص.
مهندسی کشاورزی
- پهپادهای کشاورزی حرفه‌ای صلح‌آمیز، تألیف کی. آر. کریشنا، ترجمۀ زهرا خوشنودی‌فر، مستانه غنجی و پرویز رحیمی‌مصلح‌آبادی، زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۴۰۰، ۵۰۲ ص.
هنر
کلیات هنر
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیبایی‌شناسی زندگی روزمره، تألیف اندرو لایت و جاناتان اسمیت، ترجمۀ شیما بحرینی، تهران: کرگدن، ۱۴۰۰، ۳۶۴ ص.
- تاریخ مفاهیم بنیادین زیبایی‌شناسی، تألیف ووادیسواف تاتارکیویچ، ترجمۀ حمیدرضا بسحاق، تهران: گیلگمش، ۱۴۰۰، ۶۳۷ ص.
هنرهای تجسمی
- دایره‌المعارف دستبافته‌داری استان کرمان، تألیف عقیل سیستانی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ کرمان: ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان، ۱۴۰۰، ۵ ج.
عکاسی
-تاریخ جهانی عکاسی، تألیف نیومی روزنبلوم، ترجمۀ کریم متقی، تهران: کتاب پرگار، ۱۴۰۰، ۱۰۲۸ ص.
موسیقی
- آدورنو و موسیقی، تألیف رابرت ویتکین، ترجمۀ حسن خیاطی، تهران: سرود، ۱۴۰۰، ۳۲۸ ص.
ادبیات
داستان بلند و رمان
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- صور، نوشته حسینعلی جعفری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۳۶۴ ص.
- عزرائیل، ج ۱: کهنه سرباز، نوشته نیما اکبرخانی، قم: کتابستان معرفت، ۱۴۰۰، ۲۹۵ ص.
داستان کوتاه
-ویروس عاشق، نوشته مجید رحمانی، تهران: صاد؛ یارمند، ۱۴۰۰، ۱۶۹ ص.
شعر کلاسیک
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیر ساعت حرم، سرودۀ مریم سقلاطونی، تهران: سوره مهر، ۱۴۰۰، ۱۴۶ ص.
- مرتد: مجموعۀ غزل، سرودۀ مهدی جهاندار، تهران: شهرستان ادب، ۱۴۰۰، ۸۲ ص.
شعر نو
- میان جیوه و اندوه (۱۳۹۶ـ۱۳۹۹)، سروده لیلا کردبچه، تهران: نگاه، ۱۴۰۰، ۱۰۰ ص.
نقد ادبی
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- تماشای روایت: بررسی تحلیلی روش انتقال عناصر داستان از روایت به درام، تألیف مجید آقائی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۴۰۰، سیزده، ۴۱۵ ص.
- خودانتقادی ادبی: رساله‌ای در نقد هنر خویشتن در عرصۀ ادبیات، تألیف مهرداد نصرتی، کرمان: فرهنگ عامه، ۱۴۰۰، ۴۵۴ ص.
پژوهش ادبی
- هشت‌رود: ارزیابی و نقد آثار هشت شاعر انقلاب اسلامی، تألیف محمدکاظم کاظمی، تهران: شهرستان ادب،۱۴۰۰، ۳۱۲ ص.
متون قدیم
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- وحی بر توفان: اشعار مقبل اصفهانی (آقامحمد شیخا ـ قرن دوازدهم هجری) براساس پانزده نسخۀ خطی؛ تدوین و تصحیح امیرحسین مدرس، تهران: مرکز آفرینش‌های ادبی، دفتر شعر؛ سوره مهر، ۱۴۰۰، ۵۸۰ ص.
- مشکاه المصابیح [مصطفی بن قباد لاذقی]، تصحیح و تحقیق: امین حق‌پرست، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار؛ سخن، ۱۴۰۰، ۹۷۰ ص.
تاریخ و جغرافیا
تاریخ اسلام
- ریشه‌ها، پیامدها، و شبهات جنگ جمل، تألیف نجم‌الدین طبسی، تحقیق ابراهیم رضایی‌کلیری و حسن بلقان‌آبادی، قم: دلیل ما، ۱۴۰۰، ۲ ج.
تاریخ ایران
- دانشنامة کاشان، ج ۶: سکه‌های کاشان در موزۀ سکۀ بانک سپه، موزۀ ملی ایران و موزۀ رضا عباسی، پژوهش نسرین زهتاب، سعید سلیمانی و فربد مصنف، عکاس: مصطفی علیزادگان، زیرنظر حسین محلوجی، تهیه‌شده در بنیاد فرهنگ کاشان، تهران: بنیاد فرهنگ کاشان، ۱۴۰۰، ۴۷۷، ۲۱ ص.
مستندنگاری
- عقیله، نوشتۀ الهام امین، مشهد: شرکت به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)، ۱۴۰۰، ۳۲۲ ص.
جغرافیا
-روش‌ها و تکنیک‌های پژوهش در ژئومورفولوژی، تألیف مجتبی یمانی، تهران: دانشگاه تهران،۱۴۰۰، ۴۲۶ ص.
کودک و نوجوان
داستان تألیف
- کلاس مخفی، نوشتۀ محمدکاظم اخوان، تهران: پیدایش، ۱۴۰۰، ۱۶۰ ص.
شعر نوجوان
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- دلتنگم و می‌دانی...، سرودۀ مریم زندی، تصویرگر ناهید مظفری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۴۰ ص.
- قلب کوه از سنگ نیست، سرودۀ غلامرضا بکتاش، تصویرگر مهناز انصاری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۲۴ ص.
