100 سال قبل، عمده ابزارهایی که در جنگ مورد استفاده قرار میگرفتند ادواتی نظیر تانک، مسلسل، تسلیحات شیمیایی و دیگر مواد منفجره بوده است. با این حال، با گذشت زمان، جنگها نیز ماهیت به مراتب پیچیدهتری را پیدا کردهاند و بعضاً مرگبارترین تسلیحاتی که در قالب آن ها استفاده شده است، چندان هم ملموس و قابل مشاهده نبودهاند.
از کارزارهای ترویج اطلاعات غلط و نادرست تا استفاده از ابزار تحریم ، ابزارهای جنگی تا حد زیادی تغییر کردهاند و کشورهای مختلف عمدتاً قصد دارند تا در وهله اول نوعی شکاف و انفجار داخلی را در جوامعِ هدف و دشمنِ خود ایجاد کنند و پس از تحقق این دستور کار، از دیگر تسلیحات مرگبار نظیر سلاحهای کشتار جمعی و انواع بمبها و موشکها علیه دشمنانشان استفاده کنند.
از این رو، برنامه "پروندههای پنهان/" Hidden Files شبکه پرستیوی با حضور "سیندی شیهان"، فعال حامل صلح و عدالت اجتماعی که فرزند خود را در سال 2004 در جریان جنگ عراق از دست داده و تا حد زیادی به واسطه فعالیتهای ضدجنگ خود در آمریکا شناخته میشود و "آلفرد موریس دی زایاس"، کارشناس حقوق مدنی و سیاسی و استاد حقوق دانشکده دیپلماسی ژنو، به بررسی پدیده "تحریم" به مثابه یکی از مهمترین ابزارهایی که دولتهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا از آن جهت تضعیف و ضربه زدن به دیگر کشورها استفاده میکنند، پرداخته است.
به یاد داشته باشیم که پدیده تحریم اکنون تا حد زیادی توسط دولت آمریکا در عرصه بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرد (علیه کشورهایی که عمدتاً تمایل به اتخاذ سیاستهایی مستقل از آنچه مطلوب آمریکا است، بودهاند) و البته این دولت نوآوریهای زیادی نیز در قالبهایی نظیر تعریف "تحریمهای ثانویه" ایجاد کرده که براساس آنها، طرفهای ثالث که در تعاملِ مثلاً اقتصادی با یک کشور مخالف با آمریکا هستند را هم هدف قرار میدهد.
تحریمهایی که خسارتهایی سنگین از خود به جای گذاشتهاند و به عنوان مثال براساس برآوردهای رسمی، قریب به 400 هزار نفر از شهروندان ونزوئلایی بر اثر تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه این کشور جان خود را از دست دادهاند.
در ابتدا سیندی شیهان در مورد ماهیت استفاده از ابزار تحریم توسط دولت آمریکا در عرصه معادلات بینالمللی گفت متأسفانه نهادهای مهم حکمرانی آمریکا نظیر وزارت خارجه این کشور و تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی آن، به ابزار "تحریم" به مثابه گزینهای مینگرند که پس از طرح جنگهای روانی و تبلیغاتی آنها علیه یک کشور، تا حد زیادی میتواند منافعشان را در عرصه بینالمللی به پیشبرد و به اصطلاح رقبایشان را از پا درآورد.
وی به طور خاص به این نکته اشاره کرد که هدف بنیادین و اصلی تحریمهای اعمالی از سوی دولت آمریکا علیه رقبایش و آن دسته از کشورهایی که سیاستهایی همسو با آن ندارند این است که به مردم این قبیل کشورها فشار وارد کند تا آنها علیه دولتهای خود خروش کنند و این طیف از کشورها در نهایت با بحرانهای گسترده داخلی رو به رو شوند و به نقطهای برسند که رفتارهای مطلوب واشنگتن را از خود نشان دهند. در این معادله، آمریکاییها به هیچ عنوان اهمیتی نمیدهند که مردمِ کشورهای تحریم شده چه آسیبهای جدّی را متحمل میشوند و عملاً قربانی رویهها و سیاستهای آن میشوند.
سیندی شیهان در ادامه گفت دو نکته دیگر در مورد مساله تحریمهای تحمیلی آمریکا علیه کشورهای دیگر جهان نباید مورد غفلت قرار گیرد. اولاً نظام تحریمی آمریکا تا حد زیادی بر پایه منافع سرمایهداران قرار دارد و تعریف میشود و دیگر اینکه، این تحریمها بعضاً حتی به خود مردم آمریکا نیز آسیبهایی جدّی را وارد میکنند. مسألهای که نمودهای عینی خود را در شرایط کنونی که شاهد تحمیل تحریمهای گستردهای از سوی آمریکا علیه روسیه و به راه افتادن بحران انرژی جهانی و ایجاد مشکلات و بحرانهایی نظیر تورم و افزایش بهای سوخت برای آمریکاییها هستیم به نمایش گذاشته است.
در پایان سیندی شیهان به مرضیه هاشمی مجری پرستیوی گفت که تنها راهحل جهت مقابله با نظام تحریمهای ظالمانه دولت آمریکا، ایجاد آگاهی بینالمللی است. من به عنوان یک شهروند آمریکایی و همچنین رسانههایی نظیر شبکه پرستیوی هرکدام به طریقی میتوانیم در این رابطه ایفای نقش داشته باشیم. آنچه در این میان مهم است همانطور که گفتم افزایش میزان آگاهی انسان ها است که البته امیدهای جدی نیز در این رابطه وجود دارد.
در ادامه، میهمان دیگر برنامه پروندههای پنهان شبکه پرستیوی یعنی "آلفرد موریس دی زایاس" نیز گفت: نکته ابتدایی که باید برای همه در مورد تحریمهای آمریکا روشن شود این است که این تحریمها همچون گلولهها و دیگر ادوات جنگی، توان کشتار دارند. به عنوان مثاله نظام تحریمی آمریکا علیه ونزوئلا موجب کشته شدن دهها هزارنفر شده و یا تحریمهای آمریکا علیه عراق در دهه 1990 میلادی، موجب کشته شدن دهها هزار کودک بیگناه شده است(به عنوان بخش کوچکی از تبعات مرگبار این تحریمها).
آلفرد موریس دی زایاس در ادامه به این نکته تأکید کرد که تاکنون اقدامات حقوقی مختلفی انجام شده تا تحریمها نیز به مثابه پدیدههایی که میتوانند سبب جنابت علیه بشریت شوند ارزیابی و معرفی شوند تا از این طریق بتوان اقدامات حقوقی را علیه آنها انجام داد. با این حال، این مهم با وجود تلاشهای فراوان، هنوز محقق نشده است. از سوی دیگر، متاسفانه بسیاری از افراد در کشورهایی نظیر آمریکا، انگلیس، کانادا و دیگر کشورهایی که اقدام به تحمیل تحریم علیه دیگران میکنند، هیچ اطلاع و آگاهی در مورد ماهیت پدیده تحریم ندارند و حتی بعضاً فکر میکنند که این تحریمها با اهداف درست و مناسبی نیز عملیاتی میشوند. مسألهای که افزایش آگاهیها در این رابطه را به یک موضوع بسیار مهم و جدّی تبدیل کرده است.
وی در ادامه تصریح کرد که یک نکته مهم در مورد ماهیت تحریمهای آمریکا علیه دیگر کشورها این است که این تحریمها نَه توسط دولت ظاهری و مستقر آمریکا، بلکه توسط طیفی از کنشگران و بازیگران پشت پرده نظیر لابیها و مجتمعهای نظامی-صنعتی و سرمایهداران این کشور عملیاتی میشوند و اهدافی خاص را دنبال میکنند. اهدافی که عمدتاً معطوف به کسب منافع مالیاند. جالب اینکه این تشکیلات با نفوذی که در ساختارهای رسمی دولت آمریکا دارند، از هر ظرفیتی جهت پیشبرد دستور کارهای خود استفاده میکنند تا بتوانند از ابزار تحریم در راستای منافع اقتصادی خود بهرهبرداری کنند.
آلفرد موریس دی زایاس در پایان گفت: متأسفانه جریان رسانهای اصلی در آمریکا نیز به نحوی نیست که به انتقاد از ماهیت و کارکردهای تحریمهای تحمیلی دولت آمریکا علیه دیگر کشورها در عرصه بینالمللی بپردازد. رسانههای جریان اصلی این کشور به نوعی حتی در نقش سخنگوی دولت و توجیهکننده سیاستهای آن کنشگری میکنند. البته که در این رابطه چشمانداز روشنی نیز در وضعیت کنونی برای آینده وجود ندارد. از این رو، بهترین راه حل جهت مقابله با نظام تحریمهای غیرقانونی آمریکا، چیزی جز افزایش آگاهیها و تشدید تلاشهای حقوقی و عمومی جهت مقابله با پدیده تحریمهای ظالمانه یکجانبه به ویژه از سوی واشنگتن علیه دیگر ملتها نیست.