سی و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار، شب گذشته دوشنبه ۲ آبان‌ماه و با معرفی برگزیدگان در برج میلاد به کار خود پایان خواهد داد.
مراسم اختتامیه این رویداد با ۵۰ دقیقه تأخیر در ساعت ۱۸:۵۰ دقیقه با قرائت قرآن و پخش سرود ملی آغاز شد.
اجرای این مراسم را محمد سلوکی برعهده داشت.
محمد خزاعی، حبیب ایل‌بیگی، قادر آشنا، روح‌الله سهرابی، حسین نمازی، هادی مقدم‌دوست، محمدجواد حق‌شناس، داریوش یاری، محمود نظرعلیان، اصغر فارسی، محمد حمیدی‌مقدم، هاشم میرزاخانی، سیدمهدی جوادی و … از جمله حاضران در این مراسم هستند.
محمد سلوکی مجری این مراسم در ابتدا ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران گفت: امشب پایان کار سی و نهمین جشنواره فیلم کوتاه است و به افتخار همه عاشقان که برای لحظه به لحظه این رویداد بزرگ تلاش کردند، کف بزنید. درود می‌فرستیم به روح دو شهید فیلم کوتاه‌ساز که عضو این انجمن بودند و همه دلیران این سرزمین.
دبیر گزارش نداد؛ همه آمدند و دیدند
پس از پخش کلیپی، مهدی آذرپندار دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران روی صحنه حاضر شد و بیان کرد: این جشنواره هر حسن و خوبی داشت، محصول لطف خدا و ائمه بود و هر ایرادی داشت محصول کار من و نه حتی همکاران من. ممنونم از همه که این جشنواره سر موقع برگزار شد.
وی ضمن خیرمقدم به همه حاضران در جشنواره ادامه داد: نیامدم که گزارش بدهم چون همه آمدند و دیدند پس باید فقط گزارشی را خدمت آقای خزاعی و سازمان سینمایی بدهم و یک گزارش به آن بالا سری. از همه تشکر می‌کنم.
معرفی برگزیدگان بخش مسابقه بین‌الملل
در بخش بعدی آیین اختتامیه نوبت به معرفی برگزیدگان بخش مسابقه بین‌الملل رسید. در این بخش تحسین ایسبلین از اعضای هیات داوران بین‌الملل روی صحنه حاضر شد و بیان کرد: از سطح بالای فیلم‌های این دوره تشکر می‌کنم. فیلم‌های شگفت‌انگیزی که انتخاب را سخت می‌کرد.
در ادامه جایزه بهترین فیلم انیمیشن «فقدان» به کارگردانی مارک هریچر از فرانسه تعلق گرفت.
جایزه بهترین فیلم مستند این بخش هم به مستند «زادگاه» به کارگردانی جووانی مونتانیا از ایتالیا اختصاص پیدا کرد. کارگردان این فیلم در پیامی ویدئویی که به این جشنواره ارسال کرده بود، گفت: از دریافت این جایزه تشکر می‌کنم، امیدوارم بتوانم شما را به زودی ببینم.
جایزه بهترین فیلم تجربی این بخش هم به «حوضچه جاذبه» به کارگردانی جاناتان په از فرانسه اهدا شد.
در ادامه جایزه بهترین فیلم داستانی بخش بین‌الملل به فیلم داستانی «پنجره‌های قدیمی» به کارگردانی میتهم ریدا از انگلستان اهدا شد.
کارگردان این فیلم هم در قالب یک پیام ویدئویی گفت: بردن یک جایزه از جشنواره فیلم کوتاه تهران برایم شبیه یک رویا بود، به شما بابت برگزاری این جشنواره بزرگ تبریک می‌گویم.
نکوداشت زنده‌یاد اصغر یوسفی‌نژاد
بخش بعدی مراسم اختتامیه نکوداشت زنده‌یاد اصغر یوسفی‌نژاد از کارگردانان فقید سینمای ایران بود که در ابتدای این بخش کلیپی از مرحوم یوسفی‌نژاد پخش شد. او در این ویدئو ضمن اشاره به زندگی‌نامه مختصر خود، تأکید کرد که در سینما مخاطب برایش حائز اهمیت بوده است.
در ادامه این بخش با حضور محمد خزاعی و مهدی آذرپندار، لوح یادبودی که همسر و فرزند زنده‌یاد اصغر یوسفی‌نژاد اهدا شد.
خزاعی: آینده سینمای ایران در شهرستان‌هاست
سپس محمد خزاعی پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی گفت: همه مدیران عامل انجمن سینمای جوانان و همه هنرمندان فرهنگی که امشب آمدند. من از نزدیک شاهد برگزاری این جشنواره بودم و آن را جشنواره‌ای باشکوه، پیشرو و خلاق دیدم. تاسیس کانون فارغ‌التحصیلان این انجمن هم از نقاط عطف بود. آقای اسماعیلی وزیر محترم ارشاد به من گفت دوست داشتم در این جمع حضور داشته باشم و از نزدیک فیلم‌ها را ببینیم و از من خواست تا آثار را برایش بفرستم.
وی در ادامه با تشکر از مهدی آذرپندار و همه هنرمندانی که با این جشنواره همراه بودند، گفت: نگاه جدی سازمان سینمایی بر اساس ماموریت‌مان در حوزه عدالت فرهنگی توجه به مناطق محروم است. معتقدم آینده سینمای ایران در شهرستان‌هاست. معتقدم اگر قرار است کادرسازی کنیم، باید نگاه جدی به هنرمندان شهرستان داشته باشیم. البته در کنار توجه به هنرمندان تهرانی، در سفرهای استانی توجه به کشف استعدادهای جدید، تجهیز دفاتر انجمن و… ماحصل این سفرها بود.
خزاعی ادامه داد: بودجه تولید فیلم کوتاه نسبت به سال گذشته دو و نیم برابر شده و با این بودجه در انجمن شاهد تولید پانصد فیلم خواهیم بود. این نگاه عدالت محوری است. دغدغه بعدی فیلمسازان در شهرستان فراهم کردن فرصتی برای کلید زدن فیلم‌هاست. سهمیه خاص برای شهرستان‌ها در نظر گرفته‌ایم که هر فیلمی که فیلمنامه خوب داشته باشد، با کیفیت باشد و… ساخته شود. امسال سه فیلمساز کوتاه داریم که فیلمشان مورد حمایت قرار گرفته و در فجر دیده می‌شوند.
وی افزود: از جمله برنامه‌های دیگر ما آموزش رایگان در استان‌های کم‌برخوردار است در سفرها با مدیران صحبت کردم و واقعیت این است که این انجمن برای کشف استعداد شکل گرفته برای همه آنهایی که استعداد دارند ولی شرایط بروز و ظهور ندارند. آموزش حداقل در ده استان در سال بعد رایگان خواهد شد و انجمن مأموریت پیدا خواهد کرد به دنبال کشف استعداد باشد تا آینده خوبی رقم بزنیم. با وجود شما فیلمسازان جوان، نباید نگران حیات فرهنگی کشور باشیم. این را در فیلم‌های شما دیدم. با وجود شما هیچ چیزی نباید منزوی دیده شود. خیلی از کشورها سرمایه دارند اما فیلمساز و استعدادهای هنری ندارند. وقتی در کشور خود چنین گوهرهایی داریم باید قدرشان را بدانیم.
خزاعی در ادامه گفت: از هیات داوران داخلی و خارجی که روزهای فشرده‌ای داشتند و شبانه روز وقت گذاشتند تشکر می‌کنم. از دو شهید فیلمساز یادی شد و خاطره‌ای می‌گویم. یکی از دوستان ما در مرکز گسترش سینمای تجربی فیلمی درباره شهدای بهزیستی گرفته بود. دوست ما می‌گفت تنها بند مکتوب در پرونده او نوشته بود این بود که دوست جانبازی داشت به سراغ آن جانباز رفتم و یک روز مادر آن جانباز گفت درباره چه صحبتی می‌کنید؟ ما گفتیم درباره آن شهید، مادر گفت خواب دیدم آن شهید می‌گوید به کارگردان بگویید من نه پدر دارم و نه مادر، من هیچوقت هیچ‌کس را نداشتم. این یک خاطره واقعی است. شهدا زنده هستند و ناظر بر اعمال ما. مواظب باشید. در قم روی سنگ قبر شهیدی دیدم نوشته بود در این امانت الهی خیانت نکنید خدا نکند حواس ما پرت شود و از این فضای معنوی، شهدا، جانبازان و … غافل باشیم. شهید آوینی می‌گوید زمانه‌ای کاش گذشته است، چرت عاشورا هنوز تمام نشده و کاروان به مقصد نرسیده است.
معرفی برگزیدگان بخش مسابقه ملی
در ادامه آیین اختتامیه نوبت به معرفی برگزیدگان بخش ملی رسید که در این بخش لوح تقدیر بهترین کارگردان فیلم تجربی به مرتضی فرهادنیا برای «صبحانه» رسید.
برگ زرین جشنواره در همین بخش به احسان میرزایی برای «اتاق آقای ون» تعلق گرفت.
برگ زرین بهترین پویانمایی بخش ملی هم به فرنوش عابدی برای فیلم «سمپاش» اهدا شد.
بزرگداشت محمود نظرعلیان
در بخش دیگر از این مراسم، آیین بزرگداشت محمود نظرعلیان بازیگر باسابقه فیلم‌های کوتاه و آثار سینمایی برگزار شد که در این بخش در قالب پخش یک ویدئو کلیپ، این بازیگر به معرفی خود پرداخت.
نظرعلیان سپس با حضور در پشت تریبون گفت: امشب با حضور در این مراسم کیف کردم و با دیدن آثار شما سی سال جوان شدم. دوستان من سینما خانواده پر جمعیتی است. آقای وزیر و آقای خزاعی پیشنهادی برای شما و سایر دست‌اندرکاران و تصمیم‌گیران دارم. درست است تهران پایتخت ایران است ولی همه ایران نیست. درخواست من از شما این است که «جشنواره فیلم کوتاه ایران» را برگزار کنید. چه زنده باشم چه نباشم از این اتفاق خوشحال می‌شوم.
وی افزود: سال‌ها به دوستان پیشنهاد داده بودم از همه فعالان شهرستانی سینمای کوتاه تقدیر کنید نه از من نظرعلیان. حرمت بزرگترها را باید نگه داریم. حرمت و بزرگواری این اساتید را نگه داریم. این کار احترام به خودمان است. دوستان شهرستانی درخواست داشتند اگر امکان دارد حمایت شود، نه اینکه کم محبت شده اما این حمایت بیشتر شود.
این بازیگر گفت: در طول پنجاه و خرده‌ای سال از خانواده‌ام تشکر نکرده‌ام. خانواده من صبور بودند و من را حمایت کردند.
اسماعیلی: بسیاری از هنرمندان برجسته ما محصول انجمن هستند
سخنران بعدی آیین اختتامیه سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که در سخنانی ضمن تشکر از برگزارکنندگان جشنواره گفت: این جشنواره در واقع آغاز سلسله جشنواره‌های حوزه فرهنگ و هنر کشور ماست. ما وارد فصل جشنواره‌ها شده‌ایم و نقطه آغاز همین جشنواره بود. این پدیده بسیار خوبی برای آغاز جشنواره‌هاست این شور و اشتیاق که در این مراسم پایانی به وضوح قابل مشاهده است.
وی افزود: خوب است ما در وزارت ارشاد برنامه اصلی خود را توسعه فرهنگی و آموزش در اقصی نقاط کشور تعریف کرده‌ایم. انجمن سینمای جوانان ایران یکی از مهمترین نهادهای ماست. بسیاری از هنرمندان برجسته ما محصول آموزش سینمای جوان هستند. به همین دلیل گسترش سینمای جوان را جزو ماموریت‌های اصلی سازمان سینمایی تعریف کرده‌ایم.
وزیر فرهنگ ادامه داد: در شورای عالی سینما که نخستین جلسه آن بعد از دوازده سال برگزار شد، یکی از مهمترین تصمیمات تجهیز و توسعه دفاتر انجمن بود و اعتبار خوبی را برای این منظور پیشینی کردیم و تصویب شد. بنای جدی برای تقویت این امر داریم. مهمترین ابزار ما برای توسعه، عدالت فرهنگی است هرکجا دفتر داشته‌ایم نتایج آن را دیده‌ایم من به طنز به دوستانم در سازمان و انجمن گفته‌ام اگر امکانات شما اجازه نمی‌دهد به صورت مستقل دفتری را افتتاح کنید، به صورت شناور این کار را کنید! اگر امکانات اجازه داد به ازای هر شهر یک دفتر راه می‌اندازیم و اگر امکانات اجازه نداد بیشترین بهره‌وری را از دفاتر خواهیم داشت.
وی افزود: مدتی است در وزارتخانه قرارگاه محرومیت‌زدایی از حوزه فرهنگ و هنر راه‌اندازی کردیم و در گام اول بیش از چهل هزار هنرجو را آموزش دادیم و به دوستان گفتم به این حد بسنده نکنند و برای افراد فضای اشتغال ایجاد کنند و به آنها مجوز آموزشگاه بدهید و به بحث آموزش دامن بزنید. همین بحث را در بخش بین‌الملل هم داریم. یکی از سرفصل‌های اصلی ما گسترش دیپلماسی فرهنگ و هنر است. در این چند ماه بیش از هفت وزیر فرهنگ را میزبانی کرده‌ایم. چندین برنامه مفصل با حضور هنرمندان خودمان در کشورهای دیگر تعریف کردیم در قزاقستان و سوریه هفته فرهنگی داشتیم. ما دست بالا در تولیدات فرهنگی داریم و اگر فضا مساعد باشد این درخشش فرزندان به ایران محدود نمی‌شود.
اسماعیلی ادامه داد: برنامه داریم در روسیه مراودات فرهنگی داشته باشیم. انیمیشن «پسر دلفینی» در روسیه فروش خوبی داشت که این نشان از استعدادهای ما دارد. سینمای ما به برکت انقلاب یک دوره درخشش بسیار خوب را تجربه می‌کند. سینمای عمیق و معناگرا داریم، سینمایی که منادی ارزش‌های اجتماعی، منادی فرهنگ بالای ماست. باید این سینما را تقویت کنیم.
وی افزود: از ظرفیت بسیار خوبی که دولت در تعاملات منطقه‌ای ایجاد کرده و در همین پیمان شانگهای استفاده خواهیم کرد. ما تفاهم‌نامه‌های فرهنگی خوبی امضا کرده‌ایم و از آن بهره‌مند می‌شویم. در همین پیمان شانگهای ظرفیت‌های بسیاری برای مراودات ما هست. باید بازارهای دنیا را دریابیم تا بتوانیم فرهنگ ایرانی اسلامی را صدور کنیم در کنار آن حوزه اقتصاد فرهنگ هم تقویت می‌شود.
اهدای جوایز بخش مستند مسابقه ملی
در ادامه بخشی دیگر از برگزیدگان مسابقه ملی معرفی شدند که در این قسمت، برگ زرین بهترین تحقیق و پژوهش در فیلم مستند به سولماز علیزاده برای فیلم «سوری» رسید.
برگ زرین بهترین کارگردانی مستند هم به مجتبی حیدری برای فیلم «من زنده برگشتم» اهدا شد.
مرور آثار امید وفایی
بخش بعدی آیین اختتامیه به مرور آثار امید وفایی فیلمساز پیشکسوت سینمای کوتاه از دفتر انجمن سینمای جوانان ایران- ملایر اختصاص داشت که در این بخش، پس از پخش کلیپی از این هنرمند قدردانی شد.
وفایی با تشکر از اعضای خانواده خود، گفت: فکر می‌کنم باید از تمامی فیلمسازانی که اینجا هستند تشکر می‌کنم.
وی سپس خطاب به وزیر ارشاد گفت: آقای وزیر من به شدت دلتنگ عزیزانی هستم که جایشان اینجا خالی است. در نظر دارم اولین فیلم بلندم را بسازم، فکر کردم اینجا شاید جالب نباشد که بگویم کمک کنید موانع ساخت این فیلم برداشته شود اما حمایت کنید تا این فیلم را بسازم.
در ادامه از خانواده شهید محمدحسین کمیلی از اعضای انجمن سینمای جوانان ایران قدردانی شد.
اعطای جوایز ویژه سازمان‌ها و نهادها
در ادامه اختتامیه نوبت به سازمان‌ها و نهادها رسید تا آثار برگزیده خود را اعلام کنند.
در این بخش جایزه ویژه بنیاد سینمایی فارابی به محمدرضا کارگردان «رنگارنگ» تعلق گرفت و اعتبارنامه اولین فیلم بلند خود را دریافت کرد، جایزه دیگر به سید عطاءالله مجابی رسید. امیر پذیرفته هم همین جایزه را دریافت کرد. همچنین اعلام شد اعتبارنامه‌ای از سوی بنیاد سینمایی فارابی به امید وفایی اهدا خواهد شد.
وزارت بهداشت جایزه ویژه خود را به فیلم «اسما» ساخته مصطفی آقامحمدلو اهدا کرد و جایزه ویژه خانه کتاب و ادبیات ایران به مستند «آقا مهدی زین‌الدین» ساخته سجاد معارفی تعلق گرفت.
جایزه ویژه سازمان تبلیغات اسلامی هم به فیلم کوتاه «اسما» ساخته مصطفی آقامحمدلو اهدا شد.
جوایز بخش داستانی مسابقه ملی
در ادامه مراسم اختتامیه برگزیدگان بخش داستانی مسابقه ملی معرفی شدند که در این بخش برگ زرین بهترین موسیقی به بهنام عمران برای فیلم «از اینجا باز شود» اهدا شد.
در بخش بهترین گریم هم برگ زرین به امید گلزاده برای فیلم «تکه‌ای از تو» اهدا شد.
برگ زرین بهترین طراحی صحنه و لباس هم با رأی هیأت داوران به ریحانه اسماعیلیان و مینا سلیمی برای فیلم «شیهه» اهدا شد.
در بخش بعدی برگ زرین بهترین طراحی جلوه‌های ویژه را حسن نجفی راد برای فیلم «نوشابه مشکی» از آن خود کرد.
در بخش بهترین بازیگری نازنین احمدی برای فیلم‌های «پذیرایی سیمین» و «تکه‌ای از تو» برگ زرین را از آن خود کرد.
برگ زرین بهترین فیلمبرداری هم به آرمان فیاض برای فیلم «تکه‌ای از تو» اهدا شد.
در بخش بعدی علی گورانی برای فیلم «نوشابه مشکی» برگ زرین بهترین تدوین را از آن خود کرد.
برگ زرین بهترین صدا هم به پژمان راژ و آزاد صادقی برای فیلم «۳:۳۳» اختصاص پیدا کرد.
برگ زرین بهترین فیلمنامه اقتباسی به عطا مجابی برای فیلم داستانی «جناکات» رسید.
برگ زرین بهترین فیلمنامه به نفیسه زارع و عاطفه صالحی برای فیلم «شیهه» اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر به دلیل نگاه متفاوت مسأله زنان در جامعه امروز به مانا پاک‌سرشت برای فیلم «وقفه» تعلق گرفت.
برگ زرین بهترین کارگردانی فیلم داستانی به محمد پایدار برای فیلم «نوشابه مشکی» رسید.
جایزه ویژه هیات داوران در همین بخش به امیر هنرمند برای «کرم ابریشم» اهدا شد.
در بخش بعدی برگ زرین بهترین فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران به امیر پذیرفته و انجمن سینمای جوانان ایران برای فیلم «اندروا» اهدا شد.
برگزیده جایزه بزرگ؛ «فیلسوف» از اسپانیا
در بخش پایانی اهدای جوایز جایزه بزرگ جشنواره سی‌ونهم فیلم کوتاه به «فیلسوف» از کشور اسپانیا اهدا شد. دریافت این جایزه به‌معنای معرفی فیلم به آکادمی اسکار است.
کارگردانان این فیلم در پیامی ویدئویی گفتند: بابت دریافت این جایزه خوشحالیم و از هیات داوران و هیات انتخاب تشکر می‌کنیم. این جایزه برای ما بسیار ارزش دارد این فیلم دوره‌ای از تاریخ اسپانیا را طرح می‌کند و یک فیلم در ژانر تجربی است، این جایزه می‌تواند باعث ارتقای فضای فیلم ژانر در اسپانیا شود.
بهترین فیلم از نگاه مخاطبان؛ نوشابه مشکی
در ادامه جایزه بهترین فیلم از نگاه مخاطبان اهدا شد که در این بخش رسول صدرعاملی گفت: امیدوارم این جشنواره هرگز تضعیف نشود و سینمای ایران بر فراز سینمای جهان بایستد.
وی در ادامه «نوشابه مشکی» را با ۱۶۳۲ رای به عنوان بهترین فیلم از نگاه مخاطبان معرفی کرد.
محمدجواد موحد تهیه‌کننده «نوشابه مشکی» پس از دریافت جایزه این بخش گفت: این هشتمین سال است که باشگاه فیلم سوره در ویترین این جشنواره حضور دارد. مهمترین جایزه‌ای که در هر جشنواره گرفته می‌شود همین جایزه است.
وی افزود: این فیلم هر آنچه داشته از نگاه دو شهید است؛ حاج مهدی باکری و حاج قاسم سلیمانی. ساختن فیلم جنگی آن هم در سینمای کوتاه خیلی سخت است. می‌خواهم از حوزه هنری به عنوان پشتیبانی کننده، بچه‌های باشگاه فیلم سوره و همه عوامل تشکر کنم.
آیین اختتامیه سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در ساعت ۲۱:۴۰ به پایان رسید.
