اولین روزهای پاییز باخبر ناگهانی فوت یکی از هنرمندان پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون همراه بود، امین تارخ هنرمندی ارزشمند بود که هیچ خاطره‌ای جز بازی‌های فاخر، نظرات سنجیده و خاطرات خوش برای ما به یادگار نگذاشت.
امین تارخ متولد ۲۰ مرداد ۱۳۳۲ در شیراز بود. وی در سال ۱۳۵۶ از دانشکده هنرهای نمایشی دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و تحصیلات تکمیلی خود را در سال ۱۳۶۳ با کسب مدرک فوق‌لیسانس در رشته مدیریت فرهنگی به پایان برد.
وی در سال ۱۳۸۷ لوح افتخار «هنرمند ملی» را دریافت کرد. و همچنین به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره خانه سینما نقش مهمی در عملکرد صنفی این نهاد داشت.
امین تارخ در نقش ابن سینا
بازی‌های امین تارخ در اکثر آثار ملی و فاخر ایران باعث می‌شود تا یاد او هیچ‌گاه از هنر این مرزوبوم فاصله نگیرد، همچنین کار با کارگردانان بزرگ ایرانی و البته معرفی بازیگران سرشناس به هنر ایران از دیگر مواردی است که این هنرمند فقید را به عنصری مهم در هنر انقلاب اسلامی تبدیل می‌کند.
شروع مسیر درخشان امین تارخ
شروع کار تارخ مانند بسیاری از هنرمندان موفق هنرنمایشی از تئاتر است، مطابق با اطلاعات موجود، نمایش لورنزاچیو در سال ۱۳۵۲ اولین عصر نمایشی وی بر صحنه تئاتر و نقطه شروع زندگی هنری امین تارخ است؛ بعدازاین نمایش آثار دیگری از امین تارخ بر صحنه تئاتر به چشم می‌خورد اما شاید تله‌تئاتر «ارثیه ایرانی» نوشته اکبر رادی نقطه عطفی در کارنامه هنری تارخ باشد، تله‌تئاتری که سال ۱۳۵۶ از تلویزیون ملی ایران پخش شد و تارخ را به جامعه هنری ایران معرفی کرد.
امین تارخ و مرحوم کریم اکبری مبارکه در مرگ یزدگرد
حضور در نمایش «مرگ یزدگرد» در سال ۱۳۸۵ مقدمه‌ای بر اولین حضور سینمایی تارخ بود، اولین حضور وی در پرده نقره‌ای همراه بود، «مرگ یزدگرد» شروع داستان امین تارخ و سینما در سال ۱۳۶۰ بود.
تأثیر امین تارخ بر سریال سازی ایران نیز غیر قالب انکار است، دو سریال مهم و البته درخشان آن روزهای ایران یعنی سربداران و ابوعلی سینا با نقش‌آفرینی وی در قامت نقش اول هر دو سریال همراه بود.
محمدعلی نجفی کارگردان سریال «سربداران» در رابطه با فرآیند انتخاب امین تارخ به‌عنوان بازیگر نقش شیخ حسن در مصاحبه‌ای گفت: خیلی‌ها را برای این نقش تست کردیم، حتی آقای نصیریان بیژن امکانیان را معرفی کرد، آقای رهگذر امین تارخ را برای نقش محمد بیک دعوت کرد، ما و آقای تارخ در اتاقی آقای عالمی رو به ر وی هم نشسته بودیم، اتفاقی بیرون از اتاق افتاد، تارخ برگشت و بیرون از پنجره را نگاه کرد، به امین تارخ گفتم بروید به شما خبر می‌دهم؛ بعدازاین اتفاق وی را با توجه به ویژگی‌هایی که دیدم به‌عنوان نقش شیخ حسن انتخاب کردیم.
همچنین حضور امین تارخ در سریال «ابوعلی سینا» همواره محل الهامی برای بازیگرانی است که قصد ایفای نقش در اثری پرتره با محوریت بیوگرافی یکی از بزرگان رادارند.
دیگر حضور درخشان امین تارخ در فیلم «دلشدگان» بود، اثری که علی حاتمی کارگردان آن در رابطه با نقش تارخ در این فیلم این‌گونه می‌گوید: «هیچ‌کس به‌جز امین تارخ نمی‌توانست شیدایی «جلال‌الدین» جوانی پدر در فیلم مادر و شوریدگی و دلباختگی «طاهر» خواننده گروه موسیقی فیلم دلشدگان را ایفا کند. پیش از آغاز نگارش فیلم‌نامه این دو اثر؛ تمامی خصوصیت‌های شخصیت‌ها را که از صفات بارز در هنر بازیگری امین تارخ بود را انتخاب کردم و این دو کاراکتر را برای او به رشته تحریر درآوردم.»
بعد از تمامی این تصاویر درخشان از قاب تلویزیون سینمای ایران بار دیگر با خلیل سهرابی فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» و یا ضدقهرمان درخشان فیلم «سرب» مسعود کیمیایی بانام دانیال شاهد حضور امین تارخ بود. حضوری که از همان روزها تا اواخر دهه نود در سینما ادامه داشت.
ریشه‌های نسل دوم سینمای انقلاب
امین تارخ در کارگاه آموزش بازیگری
بعد از فعالیت های متعدد امین تارخ در هنر ایران زمین، وی به تربیت نسل بعدی سینمای انقلاب روی آورد و در سال ۱۳۷۳، اولین مدرسه بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد، اتفاقی که حضور تارخ در سینمای ایران را حتی بعد از فوت ناگهانی‌اش ادامه خواهد داد. تعداد زیادی از هنرمندان فعلی و سوپراستارهای سینمایی آموزش‌دیده امین تارخ هستند، هنرمندانی که امیدواریم جدای از هنر بازیگری منش شخصی این هنرمند فقید را نیز سرلوحه کار خود قرار دهند. منشی که همواره توسط امین تارخ با جمله «گر برای کسب نام؛ شهرت و ثروت به هنر بازیگری روی آورده‌اید از همین دری که آمدید خارج شوید. جسم انسان فانی است؛ اما تفکر و نامش می‌تواند ابدی باشد» در کلاس بازیگری مطرح می‌شد.
رابطه دوطرفه تارخ و سینمای بعد از انقلاب
فارغ از تمامی این نکات امین تارخ که شروع مسیر درخشانش در سینمای بعد از انقلاب بوده و در این فضا به قله هنر متعهد رسیده و البته نقش بسیاری در اعتلای این فضا دارد؛ می‌شود گفت امین تارخ و هنر بعد از انقلاب -از سینما گرفته تا تلویزیون- دِینی دوطرفه بر گردن یکدیگر دارند، هم تارخ در فضای بالنده هنر پویای بعد از انقلاب رشد کرده و هم سینما بعد از انقلاب با درخشش این هنرمند متعهد مسیر ترقی را پیموده است.
هنرمندی که ماندگار خواهد شد
در پایان باید امین تارخ را تفکری ماندگار میان هنرمندان دانست، هنرمندی که نقشی مهم در آثار فاخر ایرانی داشته و باوجود موفقیت‌های بسیار در عرصه بازیگری هیچ‌گاه خود را جدای از مردم ندانست.
امین تارخ نمادی موفق و مهم از هنر والای بعد از انقلاب اسلامی است، بازیگری با بازی در سریال‌هایی چون «اغما» همراه سفره‌های افطار ماه رمضان بود و بازی در سریال «آقازاده»(تارخ در این سریال نقش کاراکتری با رویکردی معنوی و دینی داشت که به شکلی شاید بتوان آن را روح انقلاب اسلامی دانست، روحی که دهه به دهه با تغییر دولت‌ها و گفتمان‌ها هیچ گاه از معنویت و عقلانیت دور نمانده، هرچند به در سال‌هایی به حاشیه رانده شده یا خود آگاهانه از اقتدار و در مرکز بودن کنار گرفته است) از آخرین تصاویر به‌یادماندنی او مقابل دوربین است.
جدای از آثار هنری امین تارخ، مرام، رفتار و اندیشه اوست که نامش را در تاریخ هنر ایران درخشان خواهد کرد، تفکری که امروزه تبدیل به دری نایاب شده است.
