آخرین هفته تابستان 1401، برای صنعت نمایش خانگی ایران یک هفته تاریخی است. چراکه برای نخستین بار در این هفته، سه پلتفرم اصلی 10 قسمت جدید سریال ایرانی تولیدی منتشر می‌کنند و از این جهت، رکورد قبلی را که هفت قسمت جدید سریال بود، می‌شکنند. از این میان سریال «نوبت لیلی» امروز با پخش قسمت 23 و « یاغی » پنج شنبه با پخش قسمت 20 به پایان می‌رسند و اگرچه نماوا جایگزین سریال روح‌ا... حجازی را معرفی کرده، اما از جایگزین سریال محمد کارت خبری نیست. با آغاز « پوست شیر »، به ازای دو سریال در حال پایان، دو سریال جدید به چرخه مجموعه‌های در حال پخش اضافه می‌شوند تا از هفته آینده، مجموع سریال‌های هفتگی در همان عدد 8 باقی بماند.
رکورد نوروز 1400 شکست
تا اواخر سال 1400، تقریبا همه سریال‌های خانگی در دو پلتفرم فیلیمو و نماوا به انتشار می‌رسید که معمولا به صورت همزمان از 4،3 عنوان فراتر نمی‌رفت. به همین دلیل پررونق‌ترین مقطع نمایش خانگی تا قبل از این هفته، مربوط به هفته اول سال 1400 بود که در یک اتفاق جالب توجه برای آن زمان، در یک هفته، هفت قسمت سریال جدید منتشر شد: «دراکولا»، «سیاوش»، «قورباغه»، «گیسو»، «مردم معمولی»، «ملکه گدایان» و «می‌خواهم زنده بمانم». در همان هفته «قورباغه» به پایان رسید و از هفته بعد، سریال‌های هفتگی به شش عنوان کاهش یافت. با ورود جدی فیلم‌نت به این عرصه که از اوایل سال 1401 اتفاق افتاد، این پلتفرم نیز هفته‌ای یکی دو قسمت سریال جدید منتشر می کند که سبد محصولات مخاطبان را کامل‌تر می‌کند. این رکوردشکنی نیز در شرایط ورود یک بازیگر جدید به عرصه اتفاق افتاده است.
فیلم‌نت بالاتر از رقبا
در ابتدای گزارش خواندید که این هفته 10 قسمت جدید سریال خانگی در پلتفرم‌ها منتشر می‌شود. فیلیمو به عنوان بزرگ ترین بازیگر این عرصه، «بی‌گناه»، « جیران » و «یاغی» را به صورت اختصاصی منتشر می‌کند. نماوا رقیب اصلی آن، « شبکه مخفی زنان » و « نوبت لیلی » را منتشر می‌کند و قرار است «آنتن» را آغاز کند. فیلیمو و نماوا به صورت مشترک «روزی روزگاری مریخ» را نیز در حال انتشار دارند که سریال‌های این هفته آن‌ها را به چهار اثر می‌رساند. فیلم‌نت که از نظر میزان کاربر، پشت سر این دو پلتفرم قرار دارد، با دو سریال «خون‌سرد» و «آفتاب‌پرست» و از این هفته آغاز «پوست شیر»، به رقابت جدی‌تر با آن‌ها پا می‌گذارد. این در حالی است که از هفته آینده و با پایان «یاغی» و «نوبت لیلی» دو پلتفرم اصلی بازار نمایش خانگی، هر هفته سه سریال جدید خواهند داشت و از آن جا که «روزی روزگاری مریخ» میان فیلیمو و نماوا مشترک است، برای نخستین بار، شمار سریال‌های اختصاصی فیلم‌نت (3 عنوان) از رقبای آن (2 عنوان) بیشتر خواهد شد.
مورد خاص «مهمونی»
آن چه در این گزارش خواندید، مختص سریال‌های داستانی نمایش خانگی است و از برنامه‌های غیرداستانی آن‌ها مانند «شب‌های مافیا» و «پدرخوانده» صرف نظر کردیم؛ به علت آن که سریال‌های داستانی عموماً مخاطب بیشتری نسبت به ریالیتی‌شوها و برنامه‌های گفت‌وگو محور دارند. در این بین، «مهمونی» استثناست. این برنامه اگرچه سریال داستانی نیست و برنامه‌ای ترکیبی با غلبه وجه گفت‌وگو به شمار می‌رود، اما با توجه به حضور ایرج طهماسب و ستاره‌های مهمان، از نظر شمار مخاطب دست‌کمی از رقبای داستانی خود ندارد. از قضا محمدحسن شانه‌ساززاده مدیر عامل نماوا در گفت‌وگوی چندی پیش با سینماچی اشاره کرد، این «مهمونی» ایرج طهماسب است که بیشترین کاربر را برای این پلتفرم می‌آورد. بنابراین با احتساب «مهمونی»، به یک معنا در این هفته 10 قسمت سریال جدید انتشار می‌یابد.
تنوع ویژه سریال‌ها
درباره پرهزینه و پرستاره بودن محصولات پلتفرم‌ها به اندازه کافی صحبت شده، اما یک نکته مهم درباره سریال‌های نمایش خانگی این روزها، تنوع جالب توجه آن‌هاست. در حالی که 4،3 سال پیش مخاطبان از لاکچری‌بازی بی‌رویه در بعضی سریال‌های خانگی مثل «دل»، «نهنگ آبی»، «مانکن» و ... به ستوه آمده بودند و گونه خاصی از عاشقانه آبکی لاکچری در این سریال‌ها به وجود آمده بود، این روزها مجموعه‌های در حال عرضه در پلتفرم‌ها، تنوع ویژه‌ای یافته‌اند. این روزها همزمان سریال تاریخی «جیران»، کمدی فانتزی «روزی روزگاری مریخ»، درام جنایی «خون‌سرد»، درام فانتزی ماورایی «نوبت لیلی» و درام عاشقانه «بی‌گناه» در حال پخش‌اند و مجموعه پلیسی «پوست شیر» نیز در راه است. عملا هیچ ژانری غالب آثار در حال انتشار را تشکیل نمی‌دهد و گونه‌های مختلف در محصولات این روزهای پلتفرم‌ها سهم دارند.
زنگ خطر برای سیما؟
رونق صنعت نمایش خانگی و آن چه که این روزها در پلتفرم‌ها در حال جریان است، یک نتیجه ضمنی هم دارد و آن، به صدا درآمدن زنگ خطر برای تلویزیون است. در حالی که می‌دانیم سریال‌های تلویزیون در یکی دو سال اخیر کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است و بعضی شبکه‌ها که همواره سریال‌های جدید پخش می‌کردند، سریال تکراری روی آنتن برده یا گاه رو به محصولات خارجی آورده‌اند. از بُعد کیفی نیز ناگفته پیداست که سریال‌های سیما با ضعف محسوس کیفی مواجه‌اند و نه تنها از سریال‌های به اصطلاح«خیابان خلوت‌کن» خبری نیست، بلکه حتی عمده محصولات روی آنتن، به مرز 20 درصد مخاطب هم نمی‌رسد. این رویه نیز متعلق به دوره جدید مدیریت تلویزیون و زمامداری مدیران تحول‌خواه نیست، بلکه از میانه دهه 90 آغاز و حالا نتایج آن بیش از گذشته برای همگان ملموس شده است. در عین حال تردیدی نیست که با توجه به مزیت نسبی تلویزیون در پخش از طریق سیگنال‌های زمینی، حتی اندکی افزایش کمی و کیفی تولیدات، می‌تواند به افزایش جدی مخاطب سریال‌های سیما بینجامد.
