جبار رحمانی پژوهشگر و از اعضای این تیم با اشاره به غنای وسیع مذهب تشیع گفت: در قالب یک تیم مستند ساز رادیو معارف و با سرپرستی مهدی رکنی از تهیه کنندگان مطرح این شبکه به کشور هندوستان و شهر لاکنو اعزام شدیم تا از آیین‌های عاشورایی شیعیان آن شهر مستند رادیویی تهیه شود.
وی افزود: دانش‌آموخته رشته مردم شناسی از دانشگاه دهلی نو هستم و رساله‌ای با موضوع شیعیان شهر لاکنو هند دارم تواسنتم با انتشار چند جلد کتاب شناخت کافی از فضای حاکم بر مردم و خصوصیان شیعیان آنجا به دست آورم.
وی در خصوص مستند‌های عاشورایی تولید شده خاطرنشان کرد: هرچند مستند‌هایی در ایران تهیه شده است، ولی چون این آثار فاخر عاشورایی بیشتر در خصوص سنت‌های شیعیان ایران بوده است، فرصت‌های لازم در خصوص معرفی آداب مشابه در سایر کشور‌ها کمتر به دست آمده است.
این پژوهشگر ادامه داد:، اما با ایجاد شرایط جدید توانستیم از سنت‌های عزاداری‌های مردم هند نیز مستند تهیه کنیم، آقایان رکنی و حجت پناه اعضای تیم مستند ساز بودند که با اتفاق آن‌ها به شهر لاکنو رفتیم و
بر روی سنت‌های خاص آنجا متمرکز شدیم.
وی با اشاره به اینکه توانستیم با مراجعه به برخی مکان‌های خاص مانند امام باره حسین‌آباد، حسینیه غفران، درگاه حضرت عباس و چند جای کلیدی دیگر سنت‌های عزاداری عاشورایی و مجالس عمومی و خانگی را ثبت کنیم.
وی افزود:البته تا قبل از این توسط خبرنگاران محلی مستند‌هایی تولید شده بود، اما ما سعی کردیم سنت‌ها را
به شکل متفاوت و فراگیرتری نشان دهیم و ظرفیتی که در لایه‌های پنهان شیعه وجود دارد را به نمایش درآوریم که در تدوین نهایی متمرکز می‌شود، شهر لاکنو کهکشانی از سنت‌های شیعی و مراسم‌ها و نماد‌های مختلف است.
رحمانی افزود: به طور کلی مراسم شیعیان آن چنان پر مفهوم است که می‌توان آن را به شکل زیبایی به تصویر کشید، مهمترین ویژگی این سنت‌ها و همچنین بنیانگذاران آن به گونه‌ای بودند که سایر مذاهب جذب آن می‌شوند به همین خاطر در مناطق مختلف شاهد آن هستیم که در هنگام برگزاری مراسم عزاداری حسینی این مذاهب نیز در میان شیعیان حضور پیدا کرده و به عزاداری می‌پردازند که نشان از غنای فرهنگ شیعی دارد.
وی تأکید کرد: مسلماً تولید پروژه‌های کیفی مستند که با حضور عمیق و مبتنی بر پژوهش در
میدان‌های زیست تشیع صورت می‌گیرد می‌تواند بسیار مهم و کلیدی باشد، به ویژه در هند که فرهنگ‌های عاشورایی تفاوت‌هایی با ایران دارد و ترکیبی از سنت‌های ایرانی و شیعی را شاهد هستیم، لذا همان جنبه‌های ملی و همچنین مذهبی بخشی از میراث ایران را می‌توان در خارج از کشور نشان داد.
وی در پایان گفت: امیدوارم با کمک سایر برنامه‌سازان و مستندسازان راه ادامه یافته و افراد اعزامی
تحلیل صحیح از سنت‌های شیعه ارائه کنند.
تهیه مستند از عزاداری‌های شیعیان هند آرزویم بود.
سید محمدمهدی رکنی حسینی دبیر کار گروه مستندسازی رادیو معارف به داستان سفرش به هند اشاره کرد و گفت: سفر ما از ۷۰ روز پیش آغاز شد، یکی از آرزوهایم بود تا عزاداری‌های باشکوه شیعیان هند را از نزدیک ببینم و مستندسازی کنم وقتی طرحم را به مدیر رادیو معارف عنوان کردند موافقت و قرار شد به هند سفر کنیم در طرح اولیه کار ما تنها ساخت مستند رادیویی بود به همین منظور پژوهش خود را آغاز کردم.
وی ادامه داد: این پژوهش زمان زیادی برد با دوستان هندی که در قم حضور داشتند مشورت کردم متأسفانه به سوژه خاصی نرسیدم همزمان کار‌های تلویزیونی هم که در تلویزیون ساخته شده بودم دیدم احساس کردم که کار‌های متفاوت تری هم می‌شود ساخت، ما به جای اینکه سراغ یک سوژه کلی به عنوان عزاداری شیعیان برویم یک منطقه خاص و یک سوژه خاص را پیگیری کنیم.
رکنی حسینی با بیان اینکه در حین پژوهش با کتابی آشنا شدم با عنوان «آئین‌ها و مناسک عزاداری شیعیان در لاکنو نوشته جبار رحمانی» افزود: بعد از مطالعه صفحات آغازینش به این رسیدم دقیقاً همان چیزی است که به دنبال آن هستیم سوژه‌های بسیار جزئی و دقیق که در این کتاب بیان شده بود را با رحمانی پژوهشگر به طرح تبدیل کرده و بعد فراز و فرود‌های فراوان بر سر تأمین اعتبار و بودجه با مساعدت معاون صدای رسانه ملی و برخی نهاد‌های دیگر توانستیم به این سفر برویم.
وی خاطرنشان کرد: تمرکز ما بر عزاداری و شیعیان لاکنو بود، این شهر یکی مکان‌های حضور شیعیان در هندوستان است که حدود ۲۰۰ سال پیش نواب اوده حاکمان شیعه حکمرانی و میراث عظیمی بر جای گذاشتند، امام باره‌های مختلفی که نمادی از حضور شیعیان است، مجموعاً از سوم تا دهم محرم هشت روز در لاکنو حضور داشتیم با صحنه‌های زیبایی روبرو شدیم و توانستیم فیلمبرداری کنیم.
رکنی حسینی تأکید کرد: ما برای اینکه این طرح و پروژه مان کاملتر کنیم از همراهی مهدی حجت پناه مستندسازان زبردست تلویزیونی بهره‌مند شدیم و انشاله بتوانیم این مستند رادیویی- تلویزیونی را در شبکه‌های مختلف پخش کنیم. موردی که جای خالی آن را احساس کردیم در هشت روزی که در لاکنو هند بودیم تنها توانستیم ۵۰ درصد چیزی که مدنظرمان بود انجام دهیم.
وی ادامه داد: به خاطر ظرفیت عظیمی که در محرم وجود داشت ما به سایر سوژه‌های مدنظرمان دست نیافتیم و این فرصتی می‌طلبید که ما فکر و ذهن مان مشغول عزاداری‌های معمول نباشد و بتوانیم متمرکز روی سوژه‌های دیگر کار کنیم علاوه بر لاکنو مناطق شیعه نشین دیگری در هندوستان وجود دارد که آن‌ها هم ظرفیت عظیم و شگرفی برای کار کردن دارد.
وی خاطرنشان کرد: از شهر آگرا گرفته که کانون حاکمان گورکانی بوده و محل حضور شیعیان هند تا
قاضی نوراله شوشتری که مزارش در این شهر است مکان و سوژه‌های متنوع وجود دارد، امیدواریم بتوانیم این در ماه‌ها و هفته‌های دیگر طرح را اجرایی کنیم و سراغ سوژه‌هایی برویم که کمتر روی آن‌ها تمرکز شده و بتوانیم از دل این سفر مستند‌های رادیویی – تلویزیونی خوبی را به شنوندگان و بینندگان رسانه ملی تقدیم کنیم.
