هایده مرادی کارگردان مستند نیمه بلند « سونوگرافی »، از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره این مستند که در مرحله پس تولید قرار دارد، گفت: به‌طور طبیعی در دنیا به نسبت ۱۰۰ دختر متولد شده، ۱۰۵ پسر به دنیا می‌آید. ۲ درصد از پنج پسر اضافی به دلیل جنس ضعیف نوزاد پسر، تا سه ماهگی از دنیا می‌روند و سه درصد باقی‌مانده به دلیل مسائل دیگر همچون، اتفاقات نوجوانی، شرکت در جنگ و… در ۲۰ تا ۲۵ سالگی از دنیا می‌روند تا اینکه نسبت نوزادان دختر و پسر با یکدیگر برابر شوند.
او ادامه داد: متاسفانه در یک دهه گذشته آمار طبیعی نوزاد در دنیا از نسبت ۱۰۰ دختر به ۱۰۵ پسر تغییر کرده و به نسبت ۱۰۰ دختر به ۱۱۲ پسر تبدیل شده است. این مساله در خاورمیانه و کشورهای درحال توسعه افزایش یافته و کشورهایی مثل هند و چین در بحران کمبود دختر به سر می‌برند، تا جایی که چین به وارد کننده دختر تبدیل شده است. مساله پسرزایی در ایران افزایش یافته و متولدان پسر در استان اردبیل به نسبت ۱۰۰ دختر به ۱۰۹ پسر تبدیل شده که سه درصد آن اضافه است. در سال‌های آینده به نسبت میلیونی تبدیل خواهد شد که دلیل این امر موضوع مستند سونوگرافی است.
کارگردان «جاده‌های برقی» در توضیح این مساله که چرا سونوگرافی باعث افزایش تعداد نوزادان پسر شده است، بیان کرد: خانواده‌هایی که به دنیا آمدن فرزند پسر برای‌شان بسیار مهم است، وقتی در سه ماهگی یا ۲ ماهگی متوجه جنسیت جنین دختر خود می‌شوند، به راحتی به سمت سقط می‌روند یا از طریق رژیم غذایی، تزریق آمپول یا کاشت تخمک به پسر شدن فرزندشان کمک می‌کنند. این مستند موضوع‌محور به تعیین جنسیتی اشاره می‌کند که به دست بشر افتاده و عامل نابود شدن موازنه جنس جنین در جهان است.
«سونوگرافی» در استان اردبیل تولید شد
به گفته مرادی، آمار پسرزایی در استان‌های آذربایجان، کردستان و زابل بیشتر شده است و به همین دلیل «سونوگرافی» در استان اردبیل تولید شده است.
این فیلمساز درباره علت ساخت این مستند خاطرنشان کرد: ابتدا در استان اردبیل و در میان نزدیکانم به موارد مشابه برخورد داشتم که مثلا فلانی چون فرزندش دختر بوده است، آن را پیش از تولد سقط کرده یا در مستند قبلی‌ام که به ازدواج نکردن دختران می‌پرداخت با یکی از سوژه‌ها که دکتر زنان و زایمان بود به این مساله اشاره کردیم. یکی از علت‌های ازدواج نکردن این دکتر شرط خواستگارش برای پسر بودن فرزندشان بوده است، یعنی مرد از زن خواسته بود باتوجه به علمی که دارد به پسر شدن فرزند اول‌شان کمک کند. آنجا بود که این مساله برای من جدی شد و به فکر ساختن مستند «سونوگرافی» افتادم و در ادامه متوجه شدم که آمار تولد فرزندان در اردبیل به هم خورده است.
او تاکید کرد: در این مستند قرار بود یک زن حضور داشته باشد؛ او برای تعیین جنسیت فرزند پسرش به پزشک مراجعه می‌کرد، من از ابتدای تصمیم او برای گرفتن رژیم غذایی مناسب، انجام سونوگرافی‌ها و خرید داروها با او همراه شدم و تمام هزینه‌های معالجه‌اش را برعهده گرفتم به شرطی که با ما در طول ساخت مستند همراه باشد اما به دلیل مخالفت همسرش، بعد از سه ماه از همراهی با پروژه منع شد تا اگر نوزاد دختر باردار بود، بدون دخالت هر کسی آن را سقط کند.
مرادی در پاسخ به این پرسش که چه مادرانی به این اقدام دست می‌زنند و فرزند دخترشان را سقط می‌کنند، گفت: ۲ دسته از زنها به این امر دست می‌زنند. دسته اول زنان تحصیل‌کرده‌ای که در سن بالا ازدواج می‌کنند و فرصت بچه‌دار شدن ندارند، پس ترجیح می‌دهند تنها فرزندشان پسر باشد و دسته دوم قشر ضعیف هستند. در خانواده‌های ضعیف معمولا زنها سرخورده نگه داشته می‌شوند و از حقوق ابتدایی محروم هستند، این دسته از زنان نمی‌خواهند فرزندشان دختر بوده و تجربه‌های مشابه با آن‌ها را داشته باشد.البته در مرحله سقط، زنان بیشتر از مردان دودِل می‌شوند اما مردان بر آن‌ها فشار می‌آورند.
کارگردان مستند «قارلی داملار» در پایان تصریح کرد: امیدوارم مستند «سونوگرافی» پس از پخش تاثیرگذار باشد و از بحران پیش رو جلوگیری کند. این مستند مانند مساله‌ای است که روی آن پرده کشیده باشیم و فیلم می‌خواهد بدون پرده، مساله را برای ما باز کند. حداقل کاری که این مستند انجام خواهد داد این است کسانی که فرزند پسر می‌خواهند برای آینده فرزندشان و نبود همسر برای او نگران می‌شوند.
