در چند سال اخیر بازار تولید مسابقههای تلویزیونی با محوریت کارآفرینی حسابی پررونق و داغ بوده است و اگر «میدون» را به عنوان موفقترین نمونه این مسابقهها در نظر بگیریم. حالا یک مسابقه کاملا متفاوت و رقیبی جدی برای «میدون» ولی با یک تفاوت بزرگ در شبکه یک متولد شده و آغازگر اتفاقات خوبی نیز شده است.
مسابقه تلویزیونی «کارویا» که از مدتی قبل در حال پخش از شبکه یک سیما است را میتوان متفاوتترین مسابقه تلویزیونی با محوریت کارآفرینی دانست با این تفاوت که اگر در برنامههای مشابه همه مشاغل امکان عرضه محصولات خود ار داشتند سازوکار و نگاه متفاوت سازندگان «کارویا» باعث شده تا این مسابقه به برنامهای برای مزیتهای رقابتی شرکتهای دانشبنیان تبدیل شود. موضوعی که در سالهای اخیر بارها در سخنان مقام معظم رهبری نیز شنیده و این ایشان بر معرفی مزیتهای رقابتی و امکان درآمدزایی برای شرکتهای دانش بنیان تاکید فراوانی داشتهاند.
بدون شک بسیاری از مردم از تنوع کالایی شرکتهای دانش بنیان ایرانی خبر ندارند و حتی یک مرحله قبلتر نمیدانند اصولا چه محصولی به عنوان دانشبنیان شناخته میشود. شاید در ظاهر تنها محصولاتی که اصطلاحا هایتک و برخوردار از تکنولوژی بالایی باشند را بتوان به عنوان محصولات دانشبنیان معرفی کرد اما با تماشای قسمتهای مختلف «کارویا» میتوان متوجه گستردگی عظیم حوزه دانشبنیان و خدمات متنوعی که این شرکتها در بازار امروز ارائه میدهند شد.
از شرکتهایی که در زمینه تعمیرات خطوط لوله و گاز دریایی فعالیت دارند تا حتی شرکتهای فعال در زمینه بذر و دانههای گیاهی و حتی محصولات سلامتمحور نمونههای متنوعی از بازار بزرگ دانشبنیانها بودهاند که در این هفتههای اخیر به واسطه «کارویا» به مخاطبان معرفی شدهاند، اما بزرگترین نقطه تمایز این مسابقه را میتوان در اعتمادسازی که بین مخاطبان و صاحبان کسب و کار ایجاد کرده دانست. اتفاقی که مشابه آنرا در تلویزیون کمتر دیدهایم و بخصوص در این سالهای اخیر که به دلایل مختلفی آمار استقبال مخاطبان از تلویزیون به گواه نظرسنجیهای رسمی روز به روز پائینتر آمده، مسابقه «کارویا» توانسته به عنوان پل ارتباطی بین شرکتهای دانشبینان و مردم، اتفاقی بزرگی را در گردش مالی و اقتصادی این حوزه رقم بزند.
سرمایهگذاری بیش از 35 میلیارد تومانی مردم بر روی طرحهای برگزیده «کارویا» نکته قابل تاملی است که در خبرهای مختلف رسمی منتشر شده از «کارویا» به چشم میآید. همین خبر تک خطی در کنار معرفی پتاسنیلهای بی نظیر حوزه دانش بنیان به مردم نشان میدهد این مسابقه تلویزیونی با عبور از تکرار برنامههای مشابه توانسته به یک اتفاق در رسانه ملی تبدیل شود. اینکه برنامهای تلویزیونی در کنار رویکرد آموزشی خود بتواند سرمایه مورد نیاز شرکتهای خرد فعال در بازار دانش بنیان را نیز فعال کند و با توجه به این موفقیت فصل نخست «کارویا» میتوان امتداد این اتفاق را در فصلهای بعدی آن و با اتفاقات بزرگتری نیز شاهد بود.
اما سازندگان «کارویا» در کنار معرفی پتانسیلهای فراوان بازار اقتصادی کسب و کار دانشبنیان و اعتماد سازی که بین مردم و صاحبان این مشاغل انجام شد و نتیجه آنرا در سرمایهگذاری مردم شاهد بودهایم، یک اتفاق دیگر نیز رقم زدهاند و آن هم آموزش مفاهیم رایج در حوزه کسبوکارهای نوین است.
در مسابقه «کارویا» مخاطب ایرانی شاید برای اولین بار از قاب تلویزیون واژه ارائه آسانسوری را میشنود. واژهای که پیش از این بارها و برنامههای خارجی استفاده شده و حتی پایه و اساس «کارویا» را نیز بتوان یک کپی با کیفیت از این برنامهها دانست، اما شنیدن این مفهوم و آموزش آن از طریق یک برنامه تلویزیونی اتفاق مهمی است که سازندگان «کارویا» توانستهاند رقم بزنند و امید است این مسابقه در صورت تداوم ساخت بتواند همچنان در قالبی نوین به ارائه سایر مفاهیم مدرن کسب و کار نیز بپردازد.
در ارائه آسانسوری شرکتهای تنها یک دقیقه وقت دارند تا با توضیح دقیق و سریع محصول خود افراد مختلف را به سرمایهگذاری بر روی محصول خود ترغیب کنند. در واقع در این شیوه تولید کننده یاد میگیرد با پرهیز از زیادهگویی و حذف اضافات گفتاری، به گونهای محصول خود را تبلیغ کند که در انتها فرد مورد نظر مجاب به مشارکت و سرمایهگذاری برروی محصول خود شود. اتفاقی که در تجارت بینالملل به امری مرسوم تبدیل شده و انتخاب این شیوه برای ارائه اولیه شرکتهای حاضر در «کارویا» اتفاقی هوشمندانه و حساب شده محسوب میشود.
به هر صورت میتوان مسابقه «کارویا» را جزو اتفاقات خوب این روزهای تلویزیون دانست. تلویزیونی که اگرچه با کاهش مخاطب روبرو شده اما پخش یک مشابقه تلویزیونی در ساعت پایانی شب آن هم در روزهای وسط هفته و مشارکت مردم در آن، نشان میدهد مخاطب اگر محصول مورد پسند خود را از قاب تلویزیون ببیند آنرا دنبال میکند حتی به قیمت دست به جیب شدن و مشارکت مالی در طرحهای برگزیده یک برنامه تلویزیونیاش.
احسان هوشیارگر(کارشناس رسانه)