ترافیک اکران یکی از معضلات همیشگی و میتوان گفت از اصلیترین مشکلات سینمای ایران است. فیلمساز و سرمایه گذار قرار است، نتیجه زحمت و عملکردشان را روی پرده سینما ببینند، اما زمان موعود که فرا میرسد به علت نبود سالن کافی و رانت بازیهای اکران به سدهایی بر میخورند که رمقشان را میگیرد و آنها را در سراشیبی ضرر مادی و معنوی میاندازد.
این که ترافیک اکران در حالت عادی و روزمره سینما اتفاق میافتد. حالا فکر کنید در وضعیتی هستیم که کرونا یکسال سینمای ایران را تعطیل کرده است. شیوع این ویروس به مشکلات افزود و تعداد بسیار زیادی فیلم را پشت در اکران نگه داشته است. نکته قابل تاملتر اینکه روز به روز بر حجم تولیدات اضافه و این ترافیک به شدت سنگینتر میشود.
محمد اطبایی پخش کننده بین المللی سینمای ایران در این باره گفت: همیشه در طول سالهای اخیر هیچ نسبت منطقی بین عرضه و تقاضا در سینما وجود نداشته است. یعنی بیشتر از ظرفیتهای نمایشی چه در داخل چه در خارج، روی تولید متمرکز شدیم. انگار در تولید سودی وجود دارد که هیچ وقت متوقف نمیشود.
وی درباره ارائه آمار تولیدات از سوی سازمان سینمایی افزود: اگر به سازمان سینمایی و مراکز رسمی مراجعه کنید، معمولا آمارشان نسبت به آمار غیر رسمی متفاوت است. آنجا میگویند آنقدر پروانه ساخت و پروانه نمایش دادیم، پس تولیدات ما فلان تعداد است. بعد هم بین تولید سینمایی و ویدیویی مرزبندی دارند که این موضوع هیچ جای دنیا وجود ندارد. یک فیلم بلند فارغ از اینکه پروانه سینمایی، ویدئویی و حتی پروانه نداشته باشد یک فیلم بلند محسوب میشود.
اطبایی ادامه داد: آن چیزی که معمولا رصد میکنم، پوشش میدهم، ثبت میکنم و نسبت به آن تحلیل دارم واقعیت تولیدات سینمای ایران است که هر سه طیف فیلم (سینمایی، ویدیویی، بدون پروانه) را شامل میشود. در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۳۱ فیلم تولید شده که آنها را ثبت کردم. حالا بخشی از این آثار اکران میشود؛ تعدادی به هنر و تجربه میرود و بخشی به جشنوارهها میروند. تعدادی از این فیلمها پروانه ندارند و برای نمایش در ایران اقدامی نمیکنند. به این ترتیب ۱۳۱ فیلم داریم که از این تعداد ۶۹ فیلم اکران کردیم و ۶۲ فیلم رنگ پرده ندیدند. سال ۲۰۲۰ به واسطه شرایط همه گیری کرونا مانند بقیه کشورهای دنیا وضعیت خوبی نداشتیم. تا این لحظه ۸۹ فیلم تولید کردیم که فقط ۱۹ اثر اکران شدند و ۷۰ فیلم پشت در سینماها باقی ماندند. در سال ۲۰۲۱ تا این لحظه، ۲۰۴ فیلم در مراحل مختلف قرار دارند. با یک جمع ساده متوجه میشویم ۳۳۶ فیلم منتظر اکران هستند.
این پخش کننده بین المللی سینما اظهار کرد: طبیعی است که این تعداد فیلم طبق مقررات سازمان سینمایی پروانه ندارند، تعدادی پروانه دارند و به قصد بازار داخلی تولید نشدند بخشی هم پروانه ویدیویی دارند و باید در صف طولانی هنر و تجربه منتظر اکران باشند. ظرفیت اکران سالانه سینمای ایران با بخش هنر و تجربه در شرایط عادی و نه کرونایی و تعطیلی سینماها، بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ فیلم است. پس تقریبا برای سه سال فیلم داریم. این در حالی است که همچنان تولید ادامه دارد و متوقف نمیشود.
اطبایی درباره استقبال مردم از سینماها پس از بازگشایی بیان کرد: واقعیت اینجاست که ما هم نمیتوانیم، مانند بقیه کشورهای دنیا پیش بینی دقیقی در استقبال مخاطب از سینما داشته باشیم. در نتیجه به دلیل این بلاتکلیفی نمیدانیم که قضیه باز شدن همه سینماها چه زمانی صورت میگیرد و مردم چقدر جرات میکنند به سینما بروند. اگر در آینده به شرایط عادی هم برسیم گزینههایی مانند اکران آنلاین نباید فراموش شود.
داریوش باباییان پخش کننده و تهیه کننده سینما درباره استقبال مردم از سینماها گفت: فضای مجازی و فیلم دیدن در فضایی سالم آن هم در منازل، توانست بخش قابل توجهی از مخاطبان سینما را راضی کند. از طرفی، به دلیل اینکه وضعیت اقتصادی مردم خوب نیست، مخاطبان سینما دیدن فیلم در فضای مجازی با کمترین هزینه را به حضور در سالنهای سینما با قیمتهای چند برابری را ترجیح میدهند. کمتر خانوادهای در سینماها حاضر میشود و یا اجازه حضور بچههای خود در سالن سینما را میدهد. عدهای هنوز از کرونا ترس دارند و بچههایشان در مدارس حضور نخواهند یافت. بنابراین شاید تعداد اندکی از جوانها راغب باشند در سینما فیلم ببینند.
وی افزود: در خصوص همکاری پخش کنندگان با شورای صنفی نمایش در دادن فیلم برای اکران در سینماها، دولت باید یارانه بدهد و فیلمشان را گارانتی کند تا استقبال بیشتر شود. بعید میدانم هیچ تهیه کننده و پخش کنندهای فیلمش را بدون یارانه و در این شرایط اکران کند؛ چراکه دیدند فیلمهایی که در اکران نوروز و پس از آن بودند و پتانسیل فروش بالایی داشتند، متضرر شدند.