مهلت معرفی اثر برای اسکار بهترین فیلم بین‌المللی به پایان رسید و تا چندی دیگر فهرست فیلم‌های واجد شرایط منتشر خواهد کرد. این جایزه با دیگر جوایز اسکار فرقی اساسی دارد و در اصل رقابتی میان کشورها است و آکادمی هم کشور معرفی کننده را نامزد جایزه می‌داند. بر مجسمه نیز پس از نام کشور و عنوان فیلم، نام کارگردان، به عنوان کسی که به نمایندگی از گروه تولید فیلم جایزه را دریافت کرده است، نقش می‌بندد.
اصلا این جایزه در آغاز جایی در اسکار نداشت و تا سال‌ها نیازی به وجود آن نمی‌دیدند، شاید چون در آن دوران بیشتر تولیدات سینما صامت بودند و خارجی‌زبان معنا نداشت.
نخستین برنده اسکار فیلم خارجی
پس از جنگ‌جهانی دوم بود که نخستین بار جایزه‌ای به فیلمی خارجی اهدا شد. سال ۱۹۴۸ برای نخستین بار در مراسم اسکار به یک فیلم خارجی‌زبان (غیرانگلیسی) جایزه داده شد. جایزه به فیلم «واکسی» اثر درخشان ویتوریو دسیکا اهدا شد. فیلم مورد علاقه اورسن ولز که در توصیفش گفته بود: «هنگام تماشایش دوربین و پرده ناپدید می‌شوند، خود زندگی است.»
البته در این زمان هنوز رقابتی برای رسیدن به جایزه بهترین فیلم خارجی در میان نیست و آکادمی به تشخیص خود فیلمی را برای تقدیر انتخاب می‌کند. تا چند سال بعد هم این بخش غیررقابتی باقی می‌ماند و طی این سال‌ها جایزه‌ها میان سینمای ایتالیا، فرانسه و ژاپن تقسیم می‌شود.
برنده نخستین اسکار رقابتی، پرافتخارترین فیلمساز
در بیست‌ونهمین دوره اسکار که سال ۱۹۵۷ برگزار شد، برای نخستین جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی شکل رقابت به خود گرفت و فیلم‌هایی از ایتالیا، آلمان‌غربی، فرانسه، ژاپن و دانمارک نامزد دریافت آن شدند.
فدریکو فلینی فیلمساز نامدار ایتالیایی با فیلم «جاده» برنده جایزه شد و در مسیر تبدیل شدن به پرافتخارترین فیلمساز این بخش قرار گرفت. فلینی پس از آن سه بار دیگر نیز جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی را از آن خود کرد تا رکوردش در این بخش دست‌نیافتنی شود.
«شب‌های کابیریا»، «هشت‌ونیم» و «آمارکورد» فیلم‌های بعدی فلینی هستند که برنده اسکار بهترین فیلم خارجی شدند. ویتوریو دسیکا فیلمساز هموطن فلینی نیز پس از او دو بار با فیلم‌های «دیروز، امروز، فردا» و «باغ فینزی کوینتینی» برنده این جایزه شد و اگر دو اسکار غیررقابتی او پیش از سال ۱۹۵۷ هم را حساب کنیم شانه‌به‌شانه فلینی ایستاده است.
از دیگر فیلم‌سازان پرافتخار در این بخش باید به اینگمار برگمان غول سینمای سوئد اشاره کرد که سه بار با فیلم‌های «فنی و الکساندر»، «چشمه باکره» و «همچون در یک آینه» برنده اسکار فیلم خارجی شد.
اصغر فرهادی فیلمساز نام‌آشنای ایران نیز در این بخش با دو جایزه اسکار فیلم‌های «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» از جمله پرافتخارها است. آکیرا کوروساوا فیلمساز فقید ژاپنی همچون فرهادی دو اسکار در این بخش گرفته است که یکی پیش از رقابتی شدن و مربوط به سال ۱۹۵۱ است.
جایزه‌ای برای اروپایی‌ها
بهترین فیلم خارجی که البته الان نامش بهترین فیلم بین‌المللی شده است، مثل کلیت اسکار با اتهام نادیده‌گرفتن غیرسفیدها روبه‌رو بوده است و آمار آن نیز به خوبی بیانگر صحت این ادعا است.
از مجموع ۷۲ جایزه‌ای که از ابتدا تا کنون در این بخش اهدا شده، ۵۷ جایزه سهم فیلم‌های اروپایی بوده است. در میان کشورهای اروپایی، ایتالیا و فرانسه با فاصله زیادی از بقیه ایستاده‌اند و به ترتیب ۱۴ و ۱۲ جایزه در بخش گرفته‌اند.
البته در سال‌های اخیر کشورهای اروپایی رقابت را در این بخش به کشورهایی از آسیا و آمریکا لاتین واگذار کرده‌اند. در هشتادونهمین دوره اسکار که سال ۲۰۱۷ برگزار شد، «فروشنده» از ایران جایزه گرفت و در سال‌های بعد به ترتیب فیلم‌های «زنی شگفت‌انگیز» از شیلی، «رُما» از مکزیک و «انگل» از کره‌جنوبی برنده جایزه شدند.
در دو دوره گذشته حتی فیلم‌های خارجی بر فیلم‌های مدعی هالیوودی حاضر در رقابت سایه انداختند و جایزه‌های دیگری هم دریافت کردند.
پرافتخارترین فیلم خارجی
فقط فیلم‌هایی در بخش بهترین فیلم خارجی حاضر می‌شوند که از طرف کشورشان به آکادمی معرفی شده باشند. از هر کشور هم فقط یک فیلم می‌تواند در این رقابت حاضر باشد. اما رقابت در باقی بخش‌ها آزاد است و گاهی پیش آمده که فیلم‌های خارجی در بخش‌های دیگری مثل کارگردانی، فیلمنامه و بازیگر نامزد و برنده جایزه شده‌اند.
«جدایی نادر از سیمین» که در اسکار هشتادوچهارم برنده جایزه بهترین فیلم خارجی شد، در بخش بهترین فیلمنامه غیراقتباسی نیز نامزد دریافت جایزه بود، یا روبرتو بنینی که جایزه بهترین بازیگر مرد اسکار هفتادویکم را گرفت در فیلم «زندگی زیباست» برنده اسکار بهترین فیلم خارجی بازی کرده بود.
در دو دوره گذشته اما ماجرا شکل دیگری به خود گرفت. این بار فیلم‌های خارجی هستند که بر کل مراسم سایه می‌اندازند. سال ۲۰۱۹ در مراسم اسکار نودویکم فیلم «رُما» به کارگردانی آلفونسو کوارون ستاره مجلس بود. این فیلم در ۱۰ بخش نامزد دریافت جایزه اسکار شد و جوایز بهترین فیلم خارجی، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمبرداری را از آن خود کرد.
شگفتی حقیقی اما در دوره پیشین اسکار رقم خورد که «انگل» از سینمای کره‌جنوبی نه فقط اسکار بهترین فیلم خارجی که اسکار بهترین فیلم را از آن خود کرد. تا پیش از این هیچ فیلم خارجی موفق نشده بود اسکار بهترین فیلم را از آن خود کند.
امسال سایه کرونا بر پیکر سینمای جهان سنگینی می‌کند، در عین حال همچنان نبرد برای ایجاد تنوع در سینما ادامه دارد و شاید خروجی جوایز اسکار باز هم شگفتی‌ساز شود.
ایران در اسکار نودوسوم با فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی پا به میدان گذاشته است. مجیدی که یک‌بار با فیلم «بچه‌های آسمان» تا یک قدمی جایزه رفت، پس از چند سال دوباره اسکار را به ایران می‌آورد؟
برای دانستن پاسخ باید تا زمان اعلام نامزدها و پس از آن شب برگزاری مراسم (۲۵ آوریل) که صبح دوشنبه ۶ اردیبهشت به وقت ایران می‌شود، صبر کرد.
