«خورشید» از ایران در بخش بهترین فیلم بین‌المللی وارد رقابت اسکار شد. در این بخش هر کشور می‌تواند فقط یک فیلم به میدان بیاورد و از این رو اسکار گرفتن در این بخش به جام‌جهانی می‌ماند که کشورهای گوناگون در آن رقابت می‌کنند و بردن جایزه‌اش علاوه بر عوامل فیلم افتخاری برای سینمای آن کشور است.
مجید مجیدی ، کارگردان «خورشید» از چهره‌های شناخته‌شده سینمای ایران است. او که با فیلم‌هایی چون «پدر»، «بچه‌های آسمان»، «آواز گنجشک‌ها» و «محمد رسول‌الله» شناخته می‌شود، نخستین کارگردان ایرانی است که نامزد جایزه اسکار شد.
در یک قدمی اسکار
مجید مجیدی ۲ دهه پیش از این، در هفتاد و یکمین دوره اسکار با فیلم «بچه‌های آسمان» پا میدان گذاشت. فیلمی که در جشنواره فیلم فجر چند سیمرغ بلورین از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.
او با «بچه‌های آسمان» یکی از ۵ نامزد نهایی دریافت اسکار بهترین فیلم بین‌المللی شد که آن زمان بهترین فیلم غیر انگل یسی‌زبان نام داشت. از بخت بد در آن سال فیلم «زندگی زیباست» به کارگردانی روبرتو بنینی از ایتالیا به اسکار آمده بود. فیلم بنینی را می‌توان با «انگل» مقایسه کرد که پارسال تمام جایزه‌ها را در اسکار به خودش اختصاص داد. «زندگی زیباست» در شاخه‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر مرد، بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان، بهترین تدوین و بهترین موسیقی فیلم نامزد دریافت اسکار شده بود.
مشخص بود که با وجود چنین فیلمی راه رسیدن به اسکار برای مجیدی بسیار دشوار است. در نهایت نیز اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان همراه با اسکار بهترین بازیگر مرد و بهترین موسیقی فیلم به «زندگی زیباست» رسید تا مجیدی در یک قدمی اسکار متوقف شود.
نمایی از فیلم «بچه‌های آسمان»
«خورشید» و کودکان کار، از فجر تا ونیز
در فیلمی که امسال نماینده ایران در اسکار شده، کودکان کار در کانون توجه هستند. فیلمی که علیرغم حضور علی نصیریان، جواد عزتی و طناز طباطبایی، ستاره‌هایش کودکان کار هستند. از جمله روح‌الله زمانی استعداد نوظهور ونیز که برنده جایزه مارچلو ماسترویانی شد یا شمیلا شهرزاد، دختر دستفروشی که ستاره سینما شد.
در نشست خبری فیلم «خورشید» در جشنواره فیلم فجر هم بیش از هر چیزی حضور سه کودک کار که بازیگران فیلم هستند، جلب توجه می‌کرد. سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین طراحی صحنه دستاورد «خورشید» از سی‌وهشتمین دوره جشنواره فیلم فجر بود.
کارگردان «آواز گنجشک‌ها» در ادامه برای نمایش جهانی فیلمش، جشنواره ونیز را انتخاب کرد. او در ونیز به فیلمسازان مطرحی چون آندری کونچالوفسکی، جانفرانکو رزی و کلوئی ژائو پیوست تا با حضورشان در سالی که بسیاری از جشنواره‌های ریز و درشت سینمایی در اثر شیوع کرونا یکی پس از دیگری کرکره را پایین کشیدند، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان برگزار شود.
مجیدی در جشنواره ونیز از رنج ۴۰ساله مردم ایران سخن گفت: «آمریکا چهل سال است که کشور ما را تحریم کرده است. همین حالا که من این‌جا نشسته‌ام و در این شرایط کرونایی، یکی از معضلات اساسی ما، تامین دارو است و متاسفانه در این شرایط که بسیار هم سخت است، دارو وارد ایران نمی‌شود چون آمریکا، این تحریم غیرانسانی را علیه ایران اعمال کرده است. در واقع ۴۰ سال است که مردم در این شرایط سخت زندگی می‌کنند. از طرفی، در اطراف ما کشورهایی قرار دارند که دائم در حال جنگ و مسائل تروریستی و درگیری‌های قبیله‌ای هستند؛ از جمله عراق، افغانستان، پاکستان و ترکیه. در واقع در یک منطقه‌ای هستیم که پر از بحران است و متاسفانه بیش از هرچیزی، آسیب این وضعیت به خانواده‌ها و بچه‌های بی بضاعت وارد می‌شود.»
او پیش از آن نیز از تحریم دیگری صحبت کرده بود. مجیدی درباره تحریم جشنواره فیلم فجر گفته بود: «تمام سینما علیرغم اختلاف نظرها و علیرغم نگاههای مختلفی که وجود دارد، به هر حال یک خانواده است و در یک خانواده بزرگ ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد ولی همه باید بپذیریم که یک خانواده هستیم و در واقع زیر یک سقف زندگی می‌کنیم. اگر خدای نکرده این سقف پایین بیاید روی سر همه خراب می‌شود. من معتقدم ما از مردم وام می‌گیریم و با مردم زنده هستیم. باید کاری کنیم که به مخاطب احترام بگذاریم و مخاطب داشته باشیم. اگر قرار باشد مخاطب نداشته باشیم برای چه کسی فیلم می‌سازیم؟ اینکه می‌گوییم تحریم می‌کنیم و ... این برخوردها، برخوردهای قهری با خودمان است. هنرمند می‌تواند نظرات خودش را بگوید و بیانیه بدهد اما اگر بخواهد این دعوا را سر سینما خراب کند و به سینما آسیب بزند به نظر من کار درستی نیست.»
مجید مجیدی، شمیلا شهرزاد و جواد عزتی در جشنواره ونیز
از مشهد به سوی اسکار
متقاضیان برای اینکه واجد شرایط حضور در اسکار شود، باید تا پیش از اتمام مهلت قانونی در کشور مبدا روی پرده بروند. در حالی که شیوع کرونا در ایران سکه سینما را از رونق انداخته است و بسیاری سالن‌های سینما تعطیل شده‌اند، عوامل « خورشید » برای حل این مشکل تصمیم به اکران محدود در مشهد گرفتند.
هر چند که نام فیلم‌هایی چون « درخت گردو » یا «شنای پروانه» در کنار «خورشید»، به عنوان انتخاب‌های احتمالی ایران برای اسکار به گوش می‌رسید اما تقریبا مشخص بود که فیلم مجیدی از شانس بیشتری برخوردار است.
در نهایت هم امروز هیات معرفی نماینده سینمای ایران به اسکار، فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی را به عنوان نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی انتخاب کردند.
مراسم اسکار نود و سوم در تاریخ ۲۵ آوریل (دوشنبه ۶ اردیبهشت به وقت ایران) در لس‌آنجلس برگزار خواهد شد.
