استان فارس علاوه بر تولید محصولات زراعی، در عرصه باغداری و تولید محصولات باغی، خصوصا مرکبات، جایگاهی ویژه در کشور دارد. شهرستان جهرم در میان شهرستان‌های فارس یکی از قطب‌های کشاورزی استان و کشور در حوزه باغداری و تولید مرکبات محسوب می‌شود که بزرگترین باغ‌ها را در خود جای داده و همه ساله بخش عمده‌ای از نیازهای داخلی و بازارهای خارجی منطقه را به این محصولات تامین می‌کند.
از عمده‌ترین محصولاتی که در شهرستان جهرم تولید می‌شود، لیموترش است. محصولی که روند درخواست برای آن مسیری رو به رشد را طی کرده و همواره از پرطرفدارترین تولیدات باغی، بوده و هست.
به گفته کارشناسان بخش کشاورزی و طی سال‌های اخیر، تمایل به توسعه باغ‌ها در بعضی شهرستان‌های فارس مانند جهرم روندی صعودی داشته و شاهد افزایش سطح باغ‌ها و ارتقا حجم تولید و البته افزایش کیفی محصولات تولیدی به لحاظ توجه به شاخص‌های علمی باغداری، بوده‌ایم.
اگرچه روش‌های محدودیت‌های منابع آبی تنها مربوط به بخش زراعی نبوده و باغ‌ها را نیز دچار چالش کرده است اما توسعه باغ‌ها با شیوه‌های به‌زراعی، جذابیت‌هایی برای کشاورزان به همراه داشته و دارد. حال آن‌که در سال‌های اخیر، علاوه بر خشکسالی، بیماری‌های گیاهی نیز به‌عنوان یک چالش جدید مد نظر کارشناسان و فعالان بوده و هست.
پیش از این یک پژوهشگر، نسبت به فراگیر شدن بیماری‌هایی که منجر به نابودی باغ‌های مرکبات در استان فارس می‌شود به شکل جدی هشدار داده بود.
محمد صالحی ابرقوئی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس در جلسه شورای کشاورزی فارس در اردیبهشت ماه امسال با ارائه داده‌هایی مدعی شده بود که اگر مقابله علمی و تاثیرگذار با بیماری‌های مرکبات را جدی نگیریم، طی 5 سال آینده شاهد از بین رفتن بخش عمده‌ای از درختان مرکبات خواهیم بود.
این استاد دانشگاه با بیان این‌که محققان عرصه کشاورزی و باغداری در استان فارس از جایگاه بالای علمی در کشور برخوردار هستند، گفته بود که اگر تاکنون بیماری‌های مرکبات باغ‌ها را خشک نکرده به واسطه اقدامات محققان، پژوهشگران، تلاش‌ها و همراهی باغداران و سازمان جهاد کشاورزی بوده است.
صالحی ابرقویی جایگاه فارس در تولید مرکبات کشور را رده دوم عنوان و ارزش افزوده این تولیدات را 3 هزار میلیارد تومان اعلام کرده و متذکر شده بود که خسران بی‌توجهی یا کم‌توجهی به بیماری‌های مرکبات، بسیار سنگین خواهد بود.
صالحی‌ابرقوئی، بیماری‌های جاروک لیموترش و میوه سبز را از مهم‌ترین عوامل بیماری‌زا در درختان مرکبات اعلام و تاکید کرد ه بود که این بیماری‌ها بخش اعظمی از مرکبات هرمزگان را نابود کرده و از سال 86 هم در شهرستان‌های داراب، لارستان، قیر و کارزین و جهرم، گزارش شده است اما با وجود آن‌که 9 سال از ورود این بیماری به فارس می‌گذرد تنها 900 درخت قطع شده و این به‌دلیل تلاش علمی برای مبارزه با آن بوده است.
این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی فارس در عین‌حال تاکید داشت که اگر موضوع جدی گرفته نشود، نابودی درختان مرکبات اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
به گزارش ایسنا، لیمو، بخش عمده‌ای از باغ‌های مرکبات خصوصا در شهرستان جهرم را به‌خود اختصاص داده و سالانه بخش عمده‌ای از لیموی تازه‌خوری و آبگیری استان فارس و حتی سایر استان‌های کشور را این شهرستان تامین می‌کند.
فصل تابستان، زمان به ثمر نشستن باغ‌های مرکبات است و با توجه به گرمای زودرس، زمان برداشت هم در شهرستان جهرم آغاز شده است.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان جهرم در این خصوص با اشاره به آغاز برداشت لیموترش باغ‌های این شهرستان، گفت: جهرم یکی از قطب‌های تولید مرکبات و قطب شاخص تولید لیمو در کشور است.
به گفته محمدرضا شهابی وسعت باغ‌های مرکبات جهرم را چهل هزار هکتار و حجم تولید مرکبات این شهرستان را یک میلیون و دویست هزارتن در سال عنوان و اضافه کرد: 4500 هکتار از باغ‌های مرکبات جهرم، باغ لیموترش است.
او گفت: سالانه حدود 120 هزار تن، لیموترش از باغ‌های جهرم برداشت و برای مصرف تازه‌خوری، صادرات و آبگیری به نقاط مختلف فارس، کشور و بعضی کشورهای منطقه خلیج فارس، صادر می‌شود.
شهابی با یادآوری این نکته که برداشت لیمو از باغ‌های جهرم، بیش از شش ماه ادامه دارد، گفت: عملیات برداشت، متناسب با نوع لیمو و مصرف آن، از نیمه تابستان آغاز شده و تا اواخر اردیبهشت سال بعد ادامه دارد.
وی افزود: از بارزترین خصوصیت لیموترش جهرم بالابودن اسید و ویتامین C آن است و غالب لیموترش جهرم از نوع لیموترش MEXICAN LIME یا لیمو آب است که برداشت آن از اواسط مرداد ماه آغاز شده و نهایتا تا آبان ماه ادامه دارد.
مدیر جهادکشاورزی اعتقاد دارد که با توجه به این‌که درختان لیمو، درآمدزایی خوبی داشته و نسبت به سایر رقم‌های مرکبات، مقاومت بهتری نسبت به بیماری‌ها دارد و از طرفی شوری آب و زمین را نیز تحمل می‌کند، از سوی باغداران استقبال بیشتری از آن می‌شود و جغرافیای جهرم نیز این منطقه را برای ایجاد باغ‌های لیمو، مساعد کرده است.
به گزارش ایسنا، کارشناسان میزان برداشت لیمو از هر هکتار را حدود 13 تن ارزیابی می‌کنند و در شهرستان جهرم نیز انواع لیموترش، معمولی، لیسبون یا خارگی و پرشین یا فارسی، تولید و برداشت می‌شود.
به گزارش ایسنا، همه ساله آغاز فصل برداشت لیمو، با ورود لیموهای ترش ویژه تازه‌خوری به بازار، اعلام می‌شود و این روند در اوایل پائیز و با ورود لیموهای مخصوص آبگیری به بازار تداوم می‌یابد و در نهایت لیموی خارگی، آخرین محصولی است که در ماه پایانی سال و تا اردیبهشت سال بعد، میزبان سفره‌های مردم خواهد بود.
براساس آمارها، سالانه در جهرم حدود 200 هزارتن انواع لیمو تولید می‌شود که حدود 100 هزار تن آن مربوط به محصول لیموترش است.
آمارهای سالانه بیانگر این واقعیت است که شهرستان جهرم به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید لیموترش، حدود 35 درصد از مصرف کل کشور را در این بخش تامین می‌کند.
تولید لیمو در استان فارس موجب شده که یکی از مهم‌ترین سوغات‌های شیراز، به‌عنوان مرکز فارس، آبلیموی دست‌افشار باشد.
اگرچه طی سال‌های اخیر، بعضی سودجویان اقدام به تهیه و فروش نوعی از آب‌لیمو در ظروف پلاستیکی و بدون داشتن نشان‌های استاندارد و بهداشتی، تحت عنوان لیموی دست‌افشار کرده‌اند. اما با توجه به اطلاع‌رسانی‌های گسترده، اغلب مردم، لیمو و آب لیموی شیراز را به‌خوبی می‌شناسند.
قطعا تهیه آبلیموی دست‌افشار تازه، تنها از مراکز مورد تایید دستگاه‌های ناظر، امکان‌پذیر است. البته اکثر شهروندان شیرازی ترجیح می‌دهند در زمان ورود لیموی مخصوص آبگیری، خود برای تهیه لیموی مورد نیاز اقدام کرده و در محل‌های شناخته شده، اقدام به آبگیری کنند.
معمولا شهروندان در شیراز خرید آب‌لیمو را به شکل خرده و در بطری یا شیشه‌های آماده، نمی‌پسندند و از ابتدای پائیز با تهیه قرابه و بطری‌هایی، آبلیموی مورد نیاز یکسال خانواده را تهیه و بسته‌بندی می‌کنند.
