روزنامه «کیهان» در ویژههای خود نوشت:
اویل پرایس در این باره نوشت: برخلاف تصورها و آمارهایی که توسط گمرک چین منتشر میشود مبنی بر اینکه این کشور از ایران نفتی خریداری نمیکند اما اطلاعاتی وجود دارد که نشان میدهد چین در حال انباشت نفت خام ایران و دور زدن تحریمهای آمریکا به سادگی هرچه تمامتر است.
اخبار اقتصادی- دادههای منتشر شده در تاریخ ۲۶ جولای از گمرک چین نشان میدهد که این کشور در ماه ژوئن و برای نخستین بار از سال ۲۰۰۷، هیچ نفتی از ایران وارد نکرده است اما بنابر برخی گزارشها چین در فاصله یکم ژوئن تا ۲۱ جولای امسال ۸/۱ میلیون بشکه نفت خام از ایران وارد کرده است. براساس این مطلب، عمده این نفت خام وارداتی با تانکرهای گیسل (Giessel) از طریق کشتی به کشتی و از گذر تنگه هرمز منتقل میشوند.
به علاوه، در همان مدت، ۶/۸ میلیون بشکه دیگر نیز از مسیر مالزی به چین صادر شده که شامل حمل و نقل به نزدیک مرزهای دریایی مالزی، تغییر ثبت اسناد کشتی مرتبط با مبدا و مالکیت و ادامه سفر به چین است. از آنجا که همه نفت وارداتی از ایران به چین قابل نگهداری در ذخایر حفاظت شده هستند، بنابراین نبود دادههای واردات از ایران در گمرک چین چندان جای شگفتی ندارد. یعنی چین به راحتی تحریمهای ایالات متحده را دور میزند.
ایران در حال حاضر از روش دیگری برای رساندن نفت خود به چین استفاده میکند که توسط تهران، به همراه روسیه و خود چین به کار گرفته میشود: جمعآوری، ذخیرهسازی و تحویل نفت دریای خزر به زیرساخت های روسی در خطوط لوله ESPO (سیبری شرقی- اقیانوس آرام) و سپس انتقال نفت خام ایران از گذر قزاقستان و سپس به چین. روسیه در حال حاضر از نفت خام ایران در ترکیب نفت ESPO استفاده میکند تا بتواند بر نارضایتی اروپاییها از کیفیت نفت خام صادراتیاش فایق آید. بدین منظور روسیه از ترکیب نفت شیرین، نفت ایران و نفت سبک بهره میبرد.
از سوی دیگر ذخایر نفتی در زمانی که عمده عرضهکنندگان نفت چین در معرض تحریمهای ایالات متحده هستند یک امنیت انرژی را برای این کشور فراهم میآورد. ایران نیز از این توافق منتفع خواهد شد: عدم توقف تولید نفت که در نوع خود میتوانست به چاه ها و میادین نفتی آسیب بزند. ایران دیگر مجبور نیست ناوگان نفتکش خود را معطل ذخیرهسازی نفت کند که هزینههای قابل ملاحظهای دربر دارد. با این حال، مزیت اصلی بحث تامین مالی است.