امروز اولین روز از آخرین سال کاری حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران است، هفت سال از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید می‌گذرد؛ حال روحانی تنها ۳۶۵ روز کاری فرصت دارد تا به عنوان رئیس جمهور ایران به وعده‌های خود عمل کند.
اخبار سیاسی- روحانی در یکی از روزهای بهار سال ۹۲ توانست با کسب ۱۸ میلیون و ۶۱۳ هزار و ۳۲۹ رأی (حدود ۷/ ۵۰ درصد) اعتماد مردم را جلب کرده و هفتمین رئیس جمهور ایران شود.
بازار داغ وعده وعیدهای انتخاباتی
حسن روحانی همچون هر نامزدی در کارزار انتخابات ۹۲ شیوه‌های جدید تبلیغاتی را پیش گرفت و در یک برنامه تلویزیونی از کلیدی رونمایی کرد که هدفش بازگشایی درهای جدید برای پیشرفت و توسعه کشور بود؛ او در همان ابتدا یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های خود را حل پرونده هسته‌ای ایران و برداشته شدن هرگونه تحریم‌های ظالمانه آمریکا قرار داد.
هرچند دولت روحانی هم مانند هر دولتی با شروع کارش با مسائل و مشکلات گوناگونی روبه‌رو شد که می‌توان به وضعیت رکود تورمی، بی‌ثباتی اقتصادی به ویژه در مباحث ارزی و تجاری، نرخ پایین سرمایه‌گذاری، عدم حضور فعال بخش غیردولتی، نامناسب شدن فضای کسب و کار، کمبود منابع مالی بین‌المللی، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و سلامت (تأمین دارو) اشاره کرد.
همانطورکه پیش تر گفته شد؛ روحانی تمرکز چهار سال آغاز کار خود را بر حل پرونده هسته ای ایران قرار داد و توانست برای حل آن پای میز مذاکره با ۶ کشور دنیا بنشیند و توافقنامه اقدام جامع مشترک موسوم به برجام را امضا کند که نهایتا این توافقنامه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ میان ایران و کشورهای غربی منعقد شد، اما پس از گذشت ۴ سال از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا رسما از برجام خارج شد و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد.
منتقدان دولت حسن روحانی همواره معتقدند که او حل همه مشکلات کشور را به حل پرونده هسته‌ای ایران گره زده بود و پس از خروج آمریکا از این توافق دیگر اقدام مهمی نداشت از آن دفاع کند.
شعارهای روحانی صرفا مربوط به سیاست خارجی نبود، او در میان شعارهای انتخاباتی خود گفته بود «هرکس وعده دهد و عمل نکند، گناه بزرگی کرده است. حتی اگر من مسئول شوم و نتوانم به وعده‌های خود عمل کنم، باید جرئت این را داشته باشم که آن را به مردم بگویم».
یکی دیگر از وعده‌های روحانی طرح بیمه رایگان سلامت بود که از بهار ۹۳ و به عنوان اولین گام‌های طرح تحول سلامت کلید خورد. وزارت بهداشت که آن زمان هنوز تصدی سازمان بیمه سلامت را در اختیار نداشت با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با اعتباراتی که دولت برای حمایت از طرح تحول سلامت در اختیار گذاشته بود، طرح بیمه رایگان سلامت را برای ایرانیان کلید زد. با اجرای این طرح که به عنوان یکی از مهمترین دستاورد‌های دولت یازدهم و طرح تحول سلامت یاد می‌شود، حدود ۱۱ میلیون نفر به صورت رایگان تحت پوشش بیمه رایگان سلامت در سازمان بیمه سلامت قرار گرفتند، اما پس از اجرای چند سال از این طرح، به دلیل بدهی و کسری بودجه، تغییراتی در اجرای آن اعمال شد و حتی برخی استعفای قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت را به این موضوع مرتبط دانستند.
دوره نخست ریاست جمهوری حسن روحانی در خرداد ۹۶ به پایان رسید و زمان تبلیغات برای تصدی دوباره کرسی ریاست جمهوری برای او آغاز شد، او در جریان یکی از سفرهای تبلیغاتی خود خرم‌آباد اعلام کرد «به مردم قول می‌دهم که در دولت دوازدهم فقر مطلق در ایران برای همیشه رخت ببندد.»، حالا از آن روز بیش از ۳ سال می‌گذرد و شرایط آن طور که رئیس جمهور وعده کرد، پیش نرفت؛ به طوری که چندی پیش یکی از رسانه‌ها اعلام کرد که خط فقر برای یک خانواده چهار نفره در اردیبهشت‌ماه سال ۹۹ حدود ۹ میلیون تومان شده است.
ملت ایران برای بار دوم در سال ۹۶ به حسن روحانی اعتماد کردند و باز هم او سکان ریاست دولت را برعهده گرفت، این بار هم او همچون ۴ سال گذشته شعارهای دیگری را مانند رفع فقر مطلق و عدالت درآمدی را در قالب بیانیه اقتصادی مطرح کرد. اما باید به این نکته توجه کرد که دولت تدبیر و امید یکی از بدشانس‌ترین دولت‌های بعد از انقلاب است، این دولت علاوه بر مشکلاتی مثل اقتصاد، بلایای طبیعی، تحریم، تروریسم و اشتغال، حریف قلدری هم داشت که هیچ کدام از دولت‌های قبلی هم نامش را هم نشنیده بودند؛ حریفی به نام «کرونا».
ویروسی که کل دنیا و جهان را از آذرماه سال گذشته به تعطیلی کشانده است، اما با تدابیر دولت آن هم از روزهای نخست ورود این ویروس به کشور، امروز دست برتر در مدیریت کرونا نسبت به سایر کشورها را داریم.
اسفند سال گذشته شیوع کرونا در ایران، تمام معادلات و برنامه ریزی‌های دولت را در حوزه اقتصادی دچار اختلال جدی می‌کند؛ به طوری که برخی واحد‌های اقتصادی به دلیل وضع قوانین قرنطینه فعالیت خود را متوقف کردند. این موضوع باعث تشدید رکود اقتصادی در سال ۹۸ و ابتدای امسال شد، شیوع کرونا در ایران و تعطیلی اجباری برای مقابله با شدت یافتن این ویروس ، افزون بر مشکلات تحریم ها، زخم اقتصادی کشور را عمیق‌تر کرد؛ اما مدیریت دولت در مقابله و کنترل این ویروس با حمایت های مقام معظم رهبری،کادر درمان و همچنین همراهی مردم نمره مثبتی دارد و بنا بر گفته کارشناسان «دولت تدبیر وامید» اگر یک سال باقی از عمر فعالیت خو همین خط مشی مبارزه با کرونا و استفاده از ظرفیت‌های عظیم ملت را ادامه دهد؛ شاهد اتفاقات خوبی در کشور خواهیم بود و بر مشکلات غلبه خواهیم کرد.
کارنامه منفی دولت در مسکن و کارنامه مثبت در ارتقای جایگاه احزاب در کشور
«ارائه مسکن ارزان قیمت به اقشار متوسط و کم درآمد جامعه» یکی دیگر از وعده‌های دولت روحانی در هفت سال گذشته بود، این در حالی است که بر اساس گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در پایان اسفند سال ۹۸ متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی فقط در شهر تهران به حدود ۱۵ میلیون و ۶۵۹ هزار تومان رسیده که این میزان نسبت به قیمت حدود ۱۱ میلیون و ۴۱۲ هزار تومان آن در فروردین ۹۸، رشد ۳۷ درصدی داشته است.
همچنین طبق آمار‌های مرکز آمار ایران، نرخ اجاره‌بهای هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران طی دوره ۶ ساله دولت روحانی از حدود ۱۶ هزار و ۹۳۳ تومان در تابستان سال ۹۲ به حدود ۴۴ هزار و ۱۴۷ تومان در پاییز سال گذشته رسیده است، به عبارتی دیگر در ۶ سال دولت روحانی اجاره‌بها هر مترمربع واحد مسکونی ۲.۶ برابر شده است.
احزاب همواره نقش مهمی در اتفاقات سیاسی کشور داشته و بنا بر گفته داریوش قنبری عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری و کارشناس مسائل سیاسی دولت تدبیر و امید عملکرد مثتبی در ارتقاء جایگاه احزاب در ایران داشته است، قنبری همچنین معتقد است که دولت حجت‌الاسلام روحانی زمینه را برای فعالیت احزاب سیاسی فراهم کرد، در حالی که در دولت های پیشین، احزاب تا حدودی تعطیل شده بودند. ما شاهد برخورد قهرآمیزی با احزاب در دولت تدبیر و امید نبودیم و دولت تلاش کرد تا احزاب فعالیت های خودشان را به درستی انجام دهند، حتی بسیاری از احزاب سیاسی مجوز هم دریافت کردند.
مرکز آمار در بیست و یکم خرداد امسال گزارش رشد بخش‌های مختلف اقتصاد ایران را منتشر کرد، بر اساس نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران بر مبنای سال پایه ۱۳۹۰، نرخ رشد محصول ناخالص داخلی (به قیمت بازار) در سال ۱۳۹۸، بدون نفت منفی ۶/۰ درصد و با نفت منفی ۷ درصد بوده است. این بدترین آمار از رشد اقتصادی کشور از سال ۹۲ به بعد بوده است. مقایسه آمار رشد اقتصادی سال ۹۸ با سال ۹۲ نشان می‌دهد نرخ رشد تولید ناخالص داخلی از ۲ درصد در سال ۹۲ به منفی ۷ درصد در سال ۹۸ سقوط کرده است؛ همچنین بررسی جزئیات آمار‌های رشد اقتصادی نکات جالبی را نشان می‌دهد.
اعمال تحریم‌های ظالمانه آمریکایی‌ها علیه کشورمان،کار دولت را تا اندازه‌ای سخت کرده و به عبارتی تمام برنامه ریزی‌های حجت الاسلام روحانی را برای تحقق برنامه های خود با مشکل روبه رو ساخته است؛ اشرف بروجردی رئیس کمیته بانوان ستاد حسن روحانی در انتخابات سال ۱۳۹۶ در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان معتقد است که روحانی در دوره هفت ساله نگاه زیرساختی به کشور داشته و موضوع برجام انرژی زیادی را از دولت گرفته است.
او تاکید می‌کند که مردم همواره از مشکلات اقتصادی گله‌مند هستند و در این مدت یک سال باقی مانده از عمر دولت تدبیر و امید، دولت کار‌های ناتمام بسیاری دارد؛ اما اقدامات زیر ساختی دولت را نباید نادیده گرفت و این اقدامات زیرساختی می‌تواند در آینده مفید واقع شود.
تداوم فعالیت های کرونایی دولت تدبیر و امید تا ۱۴۰۰
رها شدن اقتصاد در دولت حجت الاسلام روحانی به امید برجام و گشایش در خام‌فروشی نفت و فراموش کردن سایر بخش‌های اقتصادی، اقتصاد کشور را به ورطه رکود عمیق کشاند؛ این بخشی از اظهارات کاظم انبارلویی کارشناس مسائل سیاسی انبارلویی همچنین معتقد است که آقای روحانی وعده‌هایی را به مردم در حوزه‌های اقتصاد، سیاست، فرهنگ داد و اما با گذشت چند سال باید دید که تا چه اندازه به این وعده‌ها عمل کرده است؟ مهمترین وعده او گشایش روابط خارجی بود که این مسئله در موضوع برجام به فرجام درستی نرسید، یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و سقوط اصلاح طلبان نشان داد که آقای روحانی توفیق چندانی در اجرای شعارهای خود نداشته است، در حالی که در سال ۹۲ و ۹۶ شاهد اقبال خوبی از سوی مردم به او بودیم.
این کارشناس سیاسی همچنین تاکید می‌کند که دولت برای مقابله با کرونا عملکرد و گفتمان درستی داشت و اگر دولت تا یک ساله باقی مانده همین خط مشی مبارزه با کرونا و استفاده از ظرفیت‌های عظیم داخلی را ادامه دهد، شاهد توفیق عملکرد مقابله ای با کرونا بوده و از مشکلات عبور خواهیم کرد.
حال که دو هزار و ۵۵۶ روز از آغاز به کار دولت یازدهم و دوازدهم می‌گذرد و دولت در راند پایانی فعالیت خود قرار گرفته، کارنامه روحانی و کابینه‌اش هم نکات مثبت و قابل دفاع دارد و هم نکات منفی؛ نکات مثبتی مثل ثبات اقتصادی در چهار سال نخست و کشاندن دشمنان چهل ساله ملت به پای میز مذاکره با دیپلماسی قهرمانانه و نکات منفی همچون بر زمین ماندن وضعیت اشتغال، مسکن و عملی نشدن خروج اقتصاد کشور از اقتصاد نفتی. تاریخ بهترین قاضی برای بررسی عملکرد دولت تدبیر و امید است.
