درست در بحبوحه شیوع کرونا، منازعات قدرت در آمریکا بشدت پیچیده شده است! روند کاهشی محبوبیت ترامپ در 6 ایالت تعیین‌کننده و حساس «آریزونا، ویسکانسین، پنسیلوانیا، اوهایو، فلوریدا و میشیگان» سبب شده تردیدهای جدی و پررنگی درباره پیروزی مجدد وی در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر امسال (آبان‌ماه) ایجاد شود. در مقابل، «جو بایدن» که به دنبال حذف سازماندهی‌شده «برنی سندرز» از سوی سران حزب دموکرات راهی مرحله نهایی انتخابات شده است فعلا بدون کمترین زحمتی، مشغول واریز قسمتی از آرای رئیس‌جمهور فعلی آمریکا به سبد خود و حزب متبوعش است.
در این شرایط خاص، ترامپ ساکنان ایالاتی مانند «مینه‌سوتا»، «میشیگان» و «ویرجینیا» را خطاب قرار داده و از آنها خواسته ضمن قیام علیه فرمانداران دموکرات این ایالات، قرنطینه حاکم در این ایالات را که به سبب شیوع کرونا و جلوگیری از ابتلای تصاعدی افراد ایجاد شده است در هم شکنند. جدال ترامپ و فرمانداران دموکرات برخی ایالات آمریکا، مورد توجه و البته تعجب بسیاری از تحلیلگران قرار گرفته است. این موضوع نه‌تنها در سال‌های اخیر، بلکه طی دهه‌های اخیر نیز بی‌سابقه بوده است که «رئیس‌جمهور مستقر»، از ساکنان یک ایالت بخواهد علیه فرماندار خود قیام کنند. اگر چه دوگانه «رئیس‌جمهور/ فرماندار» در آمریکا همواره پررنگ و چالش‌برانگیز بوده و قدرت اجرایی فرمانداران ایالات در موارد زیادی بر قدرت رئیس‌جمهور غلبه دارد اما در اینجا ما از «اختلاف» سخن نمی‌گوییم! آنچه امروز در آمریکا رخ می‌دهد مصداق عینی نوعی «جنگ واقعی» است! جنگی که در آن کسی که در رأس معادلات سیاسی آمریکا حاضر است، معترضان اسلحه به دست را در میشیگان تشویق به ماندن در خیابان‌ها و ادامه مقاومت در برابر فرماندار دموکرات این ایالت می‌کند!
امروز ما از «احیای جنگ داخلی» در ایالات متحده آمریکا سخن می‌گوییم. «رکس تیلرسون» وزیر سابق خارجه آمریکا، نوامبر سال گذشته، قبل از آنکه با بحران‌هایی مانند شیوع کرونا در ایالات متحده مواجه شویم، اظهار داشت: «وضعیت کنونی آمریکا قابل درک نیست. از احزاب آمریکایی می‌خواهیم گفتمانی عقلانی و متمدنانه اتخاذ کنند. اوضاع کنونی آمریکا مشابه دوران جنگ داخلی است. طغیان سیاسی کنونی در حد دوران جنگ داخلی است. من نگران کشورمان هستم. هر 2 حزب باید با یکدیگر همکاری کنند».
مصادیق طغیان در «آمریکای امروز» کاملا مشخص است! بایدن و ترامپ مشغول مجادله بر سر سلامت و جان شهروندان آمریکایی با هدف پیروزی در انتخابات هستند.
در این کشمکش کثیف، اساسا اهمیتی ندارد که چه تعداد از شهروندان آمریکایی به کرونا مبتلا یا بر اثر آن قربانی شوند. آنچه برای ترامپ و بایدن و در سطحی وسیع‌تر، میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان موضوعیت دارد، «تصاحب قدرت» است. بایدن و ترامپ خود را مانند ژنرال‌هایی می‌بینند که در مقابل هم صف‌آرایی کرده و مردم نیز- بخواهند یا نخواهند- باید نقش پیاده‌نظام آنها را ایفا کنند. در دوران جنگ داخلی آمریکا بین سال‌های 1861 تا 1865 میلادی، ایالت‌های شمالی به رهبری «آبراهام لینکلن» (از حزب جمهوری‌خواه) و 11 ایالت جنوبی تحت فرمانروایی «جفرسون دیویس» نبردی طولانی را با یکدیگر آغاز کردند و در نهایت، کار با شکست ایالات جنوبی پایان یافت. امروز جنگی میان «شمال» و «جنوب» در ایالات متحده متصور نیست! در برهه کنونی، «ایالات آبی دموکرات» و «ایالات قرمز جمهوری‌خواه» بر سر تصاحب قدرت به جان هم افتاده‌اند. با این حال، به نظر می‌رسد این بار بخش عمده‌ای از شهروندان آمریکایی حاضر به شرکت در این نبرد نیستند! آنها مشتاقانه به دنبال «گذار از وضعیت موجود» هستند! اگر چه 2 حزب دموکرات و جمهوری‌خواه بارها در مقابل تشکیل «جریان سوم» در آمریکا که «منتقد نظام سرمایه‌داری» و «زد و بندهای پنهان در وال‌استریت» باشد مقاومت کرده‌اند اما به نظر می‌رسد این بار ماجرا فرق می‌کند!
شاید تا قبل از شیوع ویروس کرونا، عمیق‌ترین و دورترین نقطه نگاه مردم آمریکا به آینده، معطوف به «انتخابات ماه نوامبر» بود. آنها منتظر بودند ببینند در جدال تکراری الاغ‌ها و فیل‌ها، در نهایت چه کسی پیروز می‌شود و تا سال 2024، در کاخ سفید حضور می‌یابد. اما شیوع ویروس کرونا و ناتوانی کاخ سفید در مهار حداقلی آن، تیشه به ریشه نظام فکری و سیاسی حاکم بر آمریکا زده است. امروز «بنیان‌های قدرت» و «پیش‌فرض‌ها و ثوابت حکمرانی» در ایالات متحده به چالش کشیده شده است. در چنین شرایطی «انتخابات ریاست جمهوری 2020» نه‌تنها یک «نقطه غایی» برای شهروندان آمریکایی محسوب نمی‌شود، بلکه اهمیت خود را برای کسانی که تا دیروز در فضای فانتزی رقابت «بایدن/ ترامپ» سیر می‌کردند، از دست داده است. شهروندان آمریکایی در ماورای منازعاتی که امروز رخ می‌دهد، نگاه به آینده دارند؛ آینده‌ای که در آن قطعا خبری از تصاحب قدرت توسط «جمهوری‌خواهان مغرور» و «دموکرات‌های فرصت‌طلب» نخواهد بود.
علیرضا حسین زاده
