شبکه خبری المیادین در ادامه ویژه‌برنامه‌های خود در ایام سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و به مناست انتخابات آتی مجلس، روز سه‌شنبه طرح ایران برای «هرمز» را به بحث گذاشت.
اخبار سیاسی- المیادین در استودیو تهران میزبان سرتیپ «غلامرضا طحانی» معاون عملیات نیروی دریایی ارتش و «کیومرث یزدان‌پناه» تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه تهران بود.
ملحم ریا مجری المیادین با بیان اینکه وقتی از طرح صلح هرمز صحبت می‌شود، مقصود، طرحی است که ایران برای همکاری کشورهای منطقه (خلیج فارس) ارائه کرده، گفت، این طرح با انتقاداتی هم روبه‌رو شده. مهم‌ترین بندها و بخش‌های این طرح چیست؟ دکتر یزدان‌پناه در پاسخ گفت، طرح صلح هرمز را اگر بخواهیم با واقع‌نگری به آن بنگریم، باید بگویم که بر خلاف آنچه در رسانه‌ها آمده، درباره مشارکت دادن کشورهای منطقه در تأمین امنیت تنگه هرمز نیست. این تنگه بخشی از جغرافیای ایران است و آن را تحت حاکمیت خود می‌داند و این عنصری اساسی برای تأمین امنیت است.
المیادین پرسید، می‌گویند که نگرانی‌هایی هست درباره تسلط ایران بر برخی آبراهه‌ها بخصوص پس از تنش‌هایی که اخیرا بین ایران و انگلیسی رخ داد. این، نگرانی‌هایی را برانگیخت. آیا این طرح، برای از بین بردن این نگرانی‌هاست؟
یزدان‌پناه پاسخ داد، اصلا چه کسی این نگرانی را دارد یا مطرح کرده است. چرا جامعه بین‌الملل چنین دغدغه‌ای دارد. ایران صدها سال است که امنیت این تنگه را تأمین کرده است. حتی در طول هشت سال جنگ تحمیلی که یک طرف ایران بود و یک طرف دنیا و آمریکا بود، چه کسی بود که در مقابل حملات آمریکا به کشتی‌های ایران امنیت این تنگه را تأمین می‌کرد؟ این چیزی است که رسانه‌های غربی ترویج می‌کنند و هراس‌افکنی می‌کنند که تنگه هرمز ناامن است. این تنگه کاملا امن است. آیا هزاران بشکه نفت که با حمایت ایران از تنگه هرمز عبور می‌کند، مشکلی دارد؟ هر چند که مشکلات زیادی وجود دارد. هر چند ما به این طرح انتقادهایی داریم که درباره آن با ما مشورت نشد اما این طرح برای رفع هر گونه نگرانی است که غربی‌ها آن را ترویج می‌کنند. هدفش ساکت کردن بوق‌های تبلیغاتی است که هراس‌افکنی می‌کنند تا هر گونه سوءتفاهمی از بین برود. هدف ایران و طرح رئیس جمهور ایران مشارکت دادن کشورهای خلیج فارس در ادامه این تنگه نیست بلکه برای اطمینان‌بخشی و رفع نگرانی‌هاست.
المیادین پرسید، آیا بستن تنگه هرمز ابزاری است که ایران از آن استفاده خواهد کرد؟ برخی سخنان هم در ایران در این خصوص صراحتا گفته شده است که به احتمال اقدام ایران به بستن این تنگه اشاره کرده است. غلامرضا طحانی گفت، باید بگویم که سوال، سوال صحیحی نیست. ایران هیچ وقت در صدد استفاده از تنگه هرمز به عنوان یک ابزار نبوده و نخواهد بود. راهبرد ایران همیشه افزایش همکاری با کشورهای منطقه برای تأمین امنیت است. مثلا در شمال اقیانوس هند سه گذرگاه مهم هست یعنی تنگه مالاکا، هرمز و باب المندب اما همیشه روی تنگه هرمز متمرکز می‌شوند. نیروهای مسلح ایران (نیروهای دریایی) مصداق حافظان و مدافعان معابر آبی هستند. حضور آمریکا و متحدانش هست که مایه بی‌ثباتی شده است. ما دنبال همکاری هستیم.
المیادین گفت، اشاره کنیم به سخنان ایرانی‌ها درباره تنگه هرمز در قبل و بعد از سرنگون کردن پهپاد آمریکایی و بعد از آن بروز تنش میان ایران و آمریکا در آب‌های خلیج فارس. طحانی پاسخ داد که ایران اساسا حضور نیروهای آمریکایی در منطقه را مشروع نمی‌داند و منتقد این موضوع هستیم. آیا آمریکا می‌پذیرد که ما نزدیک آب‌های منطقه‌ای این کشور حاضر شویم. ما به صراحت گفته‌ایم که حضورشان در منطقه برای تاراج منابع انرژی منطقه است. منابع انرژی برای آنها اولویت دارد. حال ایران چطور حضور آنان را بپذیرد. کشورهای منطقه باید امنیت خود را از طریق همکاری حفظ کنند. منطقه نیازمند هیچ نیروی خارجی نیست. حرف جمهوری اسلامی ایران این است.
المیادین در خصوص احتمال شکل‌گیری همکاری کشورهای منطقه بخصوص کشورهای ساحلی خلیج فارس پرسید و گفت این در صورتی است که برخی کشورهای منطقه مرتبط با آمریکا هستند. طحانی پاسخ داد که کشورهای منطقه خلیج فارس، مشترکات تاریخی و عمیق با هم دارند. اما رسانه استکبار روی آنان مسلط است و برای آنان ایران‌هراسی می‌کند. باید تفاهمی فراگیر بین کشورهای منطقه ایجاد شود و تمرکز کردن روی مشترکات، می‌تواند امنیت منطقه را فراهم کند.
المیادین در ادامه پرسید که در سایه ائتلاف برخی کشورهای خلیج فارس با آمریکا بخصوص عربستان با آمریکا، آیا طرح هرمز تأثیری دارد؟ که یزدان‌پناه گفت، در شرایط کنونی خیر تاثیری ندارد چرا که روابط در پایین‌ترین سطح خود است و نشانه‌ای از رشد آن وجود ندارد. علل آن هم متفاوت است. تهدید اساسی در داخل این کشورهاست که به نیروهای بیگانه بهانه می‌دهند که در منطقه حاضر شوند. مثل وقتی که صدام به دلیل کج‌فهمی از جغرافیای سیاسی، کویت را اشغال کرد و بهانه داد به ائتلاف بین‌المللی که بیاید و در منطقه مستقر شود. اکنون آمریکا در بحرین، قطر و عراق و عربستان پایگاه احداث کرده است... فقدان فهم مشترک از موقعیت ژئوراهبردی خلیج فارس که شصت درصد انرژی دنیا از آن می‌گذرد، رقابت را بین کشورهای بزرگ دنیا تنظیم می‌کند... جهل منطقه و کشورهای آن به اهمیت ژئوسیاسی منطقه سبب می‌شود که به بیگانگان بهانه حضور بدهند.
المیادین پرسید که از ابتدای برنامه، چند بار تکرار شد که هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما به هر حال برخی کشورها نگرانی‌هایی دارند که یزدان‌پناه گفت، اصلا اینطور نیست... پروپاگاندای غربی بر طبق جنگ می‌کوبد و ایران را به عنوان تهدید معرفی می‌کند. ایران چه نیازی به جنگ یا تعرض به دیگران دارد. تهدید زمانی هست که شما مستقیما تهدید شوید. الان آمریکا برای ما تهدید است زیرا مستقیما ما را تهدید می‌کند.
المیادین در ادامه پرسید، به نظر شما آیا تنگه هرمز امن است؟ چرا آمریکا اینقدر از امنیت گم‌شده در این منطقه صحبت می‌کند؟ طحانی گفت، کشورهای غربی و در رأس آن آمریکا، برای اینکه حضور خود در این منطقه توجیه کنند - و ما گفته‌ایم که بهانه‌ای که مشتری هم داشته باشند-، بی‌ثباتی در منطقه و تنگه هرمز و خلیج فارس است. ما این را بشدت رد می‌کنیم و از این جا می‌گوییم که منشأ همه تهدیدها آمریکاست. آیا آمریکا می‌پذیرد که ایران در آب‌های منطقه‌ای آمریکا کشتی‌های نظامی اعزام کند؟ ما حتی در ایام جنگ هشت ساله تحمیلی در مقابل ائتلافی جهانی و آمریکا امنیت این تنگه را حفظ کردیم و کاملا امن بود و در سال‌های اخیر هم ثابت کردیم که توان فراهم کردن امنیت این منطقه را داریم. اخیرا ایران با روسیه و چین دو قدرت بزرگ رزمایشی بزرگ برگزار کرد و ایران توانست این رزمایش را با دو قدرت بزرگ برگزار کند و آنان هم پذیرفتند که حضور داشته باشند.
المیادین، پرسید، نکته‌ای که درباره رزمانیش یا چین و روسیه اشاره کردید نیازمند توضیح بیشتر است و اهمیت این از حیث راهبردی برای ایران و دو کشور دیگر باید در فضایی دیگر تشریح شود. اما الان آمریکا میخواهد نوعی بی‌ثباتی خلق کند تا حضورش را توجیه کند. اما هدف گرفتن نفتکش‌ها در دوره اخیر را چطور تفسیر می‌کنید؟ برخی کشورها و آمریکا ایران را به دخالت در این حملات متهم کردند. طحانی گفت، منطقاً وقتی کسی طرف دیگر را متهم می‌کند، اوست که باید برای ادعای خودش مستند ارائه کند. آنها می‌خواهند منطقه را ناامن کنند تا حضور خودشان را توجیه کنند. منطقه می‌تواند امنیت خود را تأمین کند و هیچ نیازی به نیروهای بیگانه مثل آمریکا ندارد... آمریکا دیگر نمی‌تواند ما را تهدید کند و باید جمع کند و از منطقه خارج شود. ما در مراحل پایانی حضور آمریکا در منطقه هستیم.
المیادین گفت، چطور تفاهم ایجاد شود در حالی که آمریکا در کشورهای خلیج فارس پایگاه دارد. چگونه این تفاهم ایجاد شود. آنها در یک وادی و ایران در یک وادی دیگر است. طحانی پاسخ داد، اگر دولت‌های کشورهای منطقه به نظر و آراء مردم خود توجه و تکیه کنند، اشتراکات زیادی با ایران پیدا خواهند کرد، ما ثابت کردیم که نقاط اشتراک زیادی داریم که در آن می‌توانیم عناصر قدرت خود را بیابیم.
المیادین پرسید، سوالی هست مبنی بر اینکه چرا ایران در این زمان این طرح را مطرح کرد آیا در واکنش به طرح آمریکا بود؟ و یزدان‌پناه گفت، اگر واقع بین باشیم، ما متأسفانه در میدان جنگ هستیم و هر طرف میخواهد جای پای خود را محکم کند و نمی‌خواهد بازنده باشد. لذا برخی امور نامتوازن است. برخی نگرانی‌هایی دارند یا ترویج کرده‌اند که این‌ها بهانه‌ای شده است برای حضور نیروهای بیگانه. دو امر اساسی در قدرت آمریکا هست و یکی نظریه واقع‌گرایانه است یکی قدرت‌گرایی (سلطه‌جویی). در میدان ژئوسیاسی کشورها تلاش می‌کنند برای خود حامی دست و پا کنند. ایران هم میگوید من میخواهم از منافع و مردم خود حمایت کنم و نمی‌توانم در مقابل این حجم تهدید، دست‌بسته بمانم. بنابراین اینجا میدان جنگ است. ما آمریکا را مهاجم می‌دانیم که باید منطقه را ترک کند در حالی که آنان تلاش می‌کنند بر سواحل خلیج فارس تسلط پیدا کنند. عربستان اگر میخواهد روابط دوستانه با آمریکا داشته باشد، مشکلی نیست اما زمانیکه قراردادهای تسلیحاتی بزرگ بسته می‌شود طبیعی است که ایران احساس تهدید کند. عربستان اشتباه می‌کند که در خصوص امنیت منطقه به آمریکا تکیه می‌کند.
المیادین در پایان با اشاره به حضور روسیه در رزمایش دریایی ایران و چین پرسید که آیا روسیه دنبال جای پا در منطقه است؟ که طحانی پاسخ داد... وقتی چند کشور یک رزمایش با پیچیدگی بالا و در منطقه‌ای حساس برگزار کنند، این ثابت می‌کند که روابط دو کشور به سطح راهبردی رسیده تا جایی که می‌توانند همکاری دریایی کنند. این همکاری دریایی نیازمند مقدمات و شناخت است. ما طی چهار دهه گذشته در معرض شدیدترین انواع تحریم قرار گرفته‌ایم اما به پیشرفته‌ترین سطح فناوری رسیده‌ایم و با تکیه بر توان داخلی، توانستیم از دو قدرت دعوت کنیم که از یک رزمایش میزبانی کنیم. این به معنای قدرت فنی و شناختی است. این امر دو پیام دارد که میگوید ایران غیر قابل منزوی کردن است.
طحانی در پاسخ به سوالی درباره اهمیت تنگه و اینکه راهبرد ایران برای آینده آن چیست؟ گفت، حضور دائم ایران که متکی بر نیروهای سپاه و نیروی دریایی ارتش است، بخشی از برنامه تأمین امنیت منمطقه است و ما از این مأموریت و حضور مسئولانه عقب نشینی نمی‌کنیم. فکر می‌کنم آمریکا میخواهد نقشه منطقه را بازمهندسی کند. جمهوری اسلامی ایران اجازه این کار را نخواهد داد که تنگه هرمز به عنوان ابزار فشاری علیه ایران به کار گرفته شود. آمریکا میخواهد به صورت غیرقانونی بر این تنگه مسلط شود تا آن را علیه ایران استفاده کند. ما پای آمریکا را از منطقه قطع خواهیم کرد.
