محسن روحی صفت معاون پیشین دفترمطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به نودمین سالگرد روابط تهران و توکیو، گفت: از زمان سفر رئیس دولت اصلاحات در اکتبر سال ۲۰۰۰ به ژاپن تا امروز اولین سفر رئیس دولت است، همچنین سفر چند ماه گذشته آبه شینزو نخست وزیر توکیو به تهران پس از ۴۰ سال صورت گرفت. به عبارت دیگر پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۸ که نخست وزیر ژاپن به ایران سفر کرد تا سال ۲۰۱۹ که آبه در کسوت نخست وزیر به ایران آمد، سفر دیگری صورت نگرفته است.
اخبار سیاسی- او افزود: ژاپن بزرگترین وارد کننده نفت از ایران در طول سال‌های گذشته بوده، همچنین کشور ما هم از توکیو فناوری و تکنولوژی دریافت کرده است. در سوابق روابط کارخانه بزرگ پتروشیمی که اکنون با عنوان امام خمینی(ره) در بندر ماهشهر است، توسط شرکت ژاپنی تاسیس شده بعد پیروزی انقلاب خود ایران آن را تکمیل کرد.
روحی صفت تصریح کرد: در طول سال‌هایی که ایران از طرف آمریکا یا بعد‌ها سازمان ملل متحد تحریم بوده، ژاپنی ها علاقه‌مند بوده‌ند که روابط خود را با کشورما همچنان حفظ کنند و فشارهای خارجی منجر به دوری دو کشور نشود، اما از نظر اقتصادی با ظرفیتی که در نظر داشتند قادر نبودند با ایران کار کنند.
معاون پیشین دفترمطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ادامه داد: با توجه به اینکه ژاپن بخشی از جامعه جهانی به شمار می آید و با آمریکا هم روابط بسیار خوب و مثبتی دارد، به همین منظور برای حفظ روابط خوب خود با تهران نیازمند این است که تنش بین تهران و واشنگتن را کاهش دهد، چراکه در صورت وقوع چنین اتفاقی ظرفیت‌های همکاری بین دو کشور تهران و توکیو عملی می‌شود.
او افزود: ظرفیت‌های فراوانی بین تهران و توکیو برای همکاری وجود دارد اما این موضوع عملیاتی نمی‌شود مگر اینکه تنش بین ایران و آمریکا کاهش یابد، چراکه واشنگتن در سیاست‌های دولت ژاپن تاثیر به سزایی دارد، همچنین باید گفت که ژاپنی‌ها ۸۰ تا ۹۰ درصد نفت خود را از خلیج فارس تهیه می کنند و اقتصاد و توسعه این کشور به واردات نفت در این منطقه وابسته است.
کارشناس مسائل بین الملل گفت: واردات نفت از کشورها مبتنی بر صلح،ثبات و آرامش در آن منطقه است بنابراین برای ژاپنی‌ها کاهش تنش بین ایران و آمریکا اهمیت بسیاری دارد تا بتوانند نفت خود را با آرامش و برنامه ریزی شده از خلیج فارس وارد کنند، چراکه توسعه و پیشرفت اقتصادی برای آنها در پی دارد و از طرف دیگر هم بالفعل کردن ظرفیت‌های بالقوه روابط دوجانبه ایران و ژاپن هم زمانی محقق می‌شود که تنش بین ایران و آمریکا در منطقه کاهش یابد.
روابط ایران و ژاپن گذشته از سوابق تاریخی، با بستن یک قرارداد دوستی در سال ۱۳۰۸ (خورشیدی) به صورت رسمی برقرار شد و همواره از دید اقتصادی اهمیت ویژه ای داشته است. از یک طرف ژاپن به نفت خام و بازار ایران نیاز دارد و از طرف دیگر کشور ما هم ژاپن را همواره بازار عمدهٔ برای فروش نفت و تأمین کالا‌های صنعتی و فناوری قلمداد نموده‌است. پس از انقلاب اسلامی ایران، حجم مبادلات تجاری بین دو کشور، گسترش چشمگیری پیدا کرده است و در سال ۲۰۰۶ به مرز ۳٫۱۲ میلیارد دلار آمریکا رسید.منابع دیپلماتیک از موافقت ایالات متحده با طرح ژاپن برای میزبانی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران و مذاکره درباره برنامه هسته‌ای تهران خبر می‌دهند.
گفته می شود که بر اساس هماهنگی میان ایران و ژاپن، روحانی قرار است حدود ۲۰ دسامبر به ژاپن سفر کند و در صورتی که این سفر صورت بگیرد، این پنجمین دیدار رؤسای جمهور ایران از ژاپن از سال دو هزار میلادی است.
