اخبار سیاسی- حال با گذشت حدود یک ماه از ورود ایران به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، نشست کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار می‌شود.
در همین خصوص سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دوشنبه چهارم آذر ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران با اعلام برگزاری این نشست، گفت که آخرین تحولات برجام و گام‌های ایران برای توازن بخشی به حقوق و تعهداتش در برجام در این نشست مطرح و اقداماتی که آنها (طرفهای مقابل برجام) در راستای تعهداتشان انجام داده یا ندادند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.(اینجا بخوانید)
وی همچنین درباره آخرین تحرکات دیپلماتیک بعد از آخرین گام کاهش تعهداتی ایران هم عنوان کرد: باب دیپلماسی باز است و اتفاقات و سفرهایی هم در جریان است. این مذاکرات و رایزنی‌ها هنوز به نتیجه خاصی نرسیده است. باب بسته نشده و تحرکات متوقف نشده است و برگزاری کمیسیون مشترک برجام در همین راستاست. به تلاش‌هایمان ادامه می‌دهیم و امیدواریم به نتیجه برسیم. ما وظیفه ذاتی خود را انجام می‌دهیم، ولی معطل گفتگو نیستیم. بخش‌های اقتصادی کشور کار خود را انجام می‌دهند و اگر در وزارت خارجه روزنه‌ای پیدا کنیم کمکی به اقدامات سایر دستگاه‌ها است و اگر هم پیدا نشد کار خودمان را انجام می‌دهیم.
در همین راستا نیز، «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین بامداد امروز چهارشنبه پیش‌بینی کرد در جلسه آتی کمیسیون مشترک برجام «رایزنی‌های دشواری» صورت گیرد.
از سوی دیگر «گنگ شوانگ» از سخنگویان وزارت خارجه چین با بیان اینکه «موضوع هسته‌ای ایران به مرحله حساسی رسیده و چین با سایر طرفهای حاضر در برجام در مورد حمایت و اجرای این توافق ارتباط نزدیکی دارد،» عنوان کرد: «چین معتقد است که اجرای کامل و مؤثر برجام تنها راه موثر برای کاهش تنش‌ها در خصوص موضوع هسته‌ای ایران است. امیدواریم که این جلسه (نشست وین) به همه طرف‌ها کمک کند تا اجماع سیاسی در حمایت برجام را تحکیم کنند، در مورد مسائل مربوط به این توافق مشاوره کرده و ابزارهای مؤثر در مسیر اجرای برجام به ویژه برقراری توازن در حقوق و تعهدات همه طرفهای حاضر در این توافق را بررسی کنند.»
*اروپا به آمریکا فشار وارد کرده و خودش تعهدات 11 گانه‌اش را اجرایی کند
در همین خصوص، «حسن بهشتی‌پور» تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه در نشست کمیسیون مشترک برجام اقدامات ایران در گام چهارم و عملیاتی کردن فردو مورد بررسی قرار خواهد گرفت، عنوان کرد: غنی سازی در فردو طبق معاهده NPT و پروتکل الحاقی و زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود. با وجود اینکه ایران از انجام غنی سازی در فردو در چارچوب برجام منع شده بود، ولی به خاطر اینکه طرفهای مقابل تعهداتشان را انجام نداده‌اند، طبیعی است که ایران هم تعهداتش را انجام ندهد.
وی افزود: در این نشست می‌خواهند بررسی کنند که آیا با گام اخیر ایران، برجام نقض شده یا خیر. البته اگر بخواهند منصفانه برخورد کرده باید فشار را بر آمریکا وارد کنند تا تعهداتش را انجام دهد و خود اروپایی‌ها نیز تعهدات 11 گانه خود را اجرایی کنند.
به گفته این تحلیلگر مسائل بین‌الملل نباید خیلی انتظار داشته باشیم که اقدامی راهگشا در نشست پیش رو در وین صورت گیرد.
به گزارش فارس، آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در قالب نشست فوق العاده در سطح معاونان، ششم مرداد ماه سال جاری در وین برگزار شد. این نشست به فاصله یک ماه بعد از نشست کمیسیون مشترک برجام در هفتم تیر ماه در وین و در شرایطی برگزار شده بود که ایران ۱۶ تیر ماه وارد گام دوم توقف برخی تعهدات برجامی شد و از سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصدی عبور کرد و به غنای ۴.۵ درصد رسید.
پس از بیانیه ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری شورای عالی امنیت ملی در یکمین سال خروج آمریکا از برجام، ایران اقدامات مربوط به کاهش تعهدات برجامی را آغاز کرد و در این راستا سازمان انرژی اتمی در نخستین گام، محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین را رعایت نکرد و در همین راستا در گام اول، جمهوری اسلامی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد عبور کرد. براساس هفدهمین گزارش آژانس، تا تاریخ 3 نوامبر 2019، آژانس راستی آزمایی کرد که بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک، میزان کلی ذخیره اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 372.3 کیلوگرم (+130.7 کیلوگرم از زمان گزارش فصلی پیشین مدیرکل موقت) بوده است.(بیشتر بخوانید)
از سوی دیگر، میزان موجودی آب سنگین ایران که در زمان ابلاغ گام اول کاهش تعهدات حدود 125 تن بود، در این مدت افزایش یافت و بازرسان آژانس یکشنبه ۲۶ آبان نیز از تاسیسات آب سنگین اراک بازدید و راستی‌آزمایی کردند که میزان ذخایر آب سنگین ایران به ۱۳۱.۵ متریک تن رسیده است.(اینجا بخوانید)
در پایان این گام و زمان ورود به گام دوم (۱۶ تیر ماه) نیز عنوان شد که ایران از این به بعد سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصد را رعایت نمی‌کند و یک روز بعد هم بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با فارس خبر داد که سقف اورانیوم غنی شده ایران به ۴.۵ درصد رسید و سپس در حالت پایا و بهینه تولید محصول در سطح غنای ۴.۳ درصد و ۴.۴ درصد ثابت ماند و در حال حاضر زنجیره‌های سانتریفیوژ در حالت تولید حداکثری با غنای بیش از ۴ درصد هستند.
گام سوم هم براساس اعلام حسن روحانی رئیس جمهور از روز جمعه ۱۵ شهریور آغاز و سازمان انرژی اتمی موظف شد در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد که در این خصوص شاهد رونمایی از نسل‌های جدیدی از سانتریفیوژها از جمله IR9 و IR7 و ... بودیم.
14 آبان ماه و در پایان سومین فرصت 60 روزه ایران به طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی خود و در راستای اجرای مصوبه 18 اردیبهشت شورای عالی امنیت ملی، حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران گام چهارم کاهش تعهدات را اعلام و به سازمان انرژی اتمی دستور داد تا از 15 آبان ماه گازدهی به سانتریفیوژها در تأسیسات فردو را آغاز کند که این کار با حضور بازرسان آژانس انجام شد.(جزییات بیشتر)
گفتنی است پس از ورود ایران به گام چهارم، «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا 27 آبان ماه اعلام کرد که دولت این کشور معافیت‌های تحریمی مربوط به همکاری هسته‌ای با ایران در مرکز فردو را لغو خواهد کرد. در همین خصوص موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران چهارم آذر ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران عنوان کرد: ما مقامات آمریکایی را در موقعیتی نمی‌دانیم که راجع به تعهدات ما در برجام نظر بدهند و دخالت کنند. آنها از این توافق خارج شدند و هیچ ارتباطی به آنها نخواهد داشت که ایران درباره تعهداتش چه کار خواهد کرد و چه برنامه‌ای دارد. همکاری‌های ایران با آژانس سر جایش است و گزارش‌های متعددی که آژانس منتشر کرده نشانگر عمق این همکاری است. گزارش‌های آنها مثبت بوده و ایران هم در تعامل با آنها بوده و مثبت برخورد کرده است.
لازم به ذکر است غنی سازی در فردو واکنش فدریکا موگرینی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام (تروئیکای اروپا) را به همراه داشت که در این زمینه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران (+) در توئیتی در این باره نوشت: «به تعهدات خود ذیل برجام کاملا پایبند بوده‌ایم. فقط یک تعهد را نشان دهید که در ۱۸ ماه گذشته به آن عمل کرده‌اید. وقتی که شما مشغول دفع‌الوقت بودید، ایران مکانیسم رفع اختلاف را به جریان انداخت و آن را به اتمام رساند. ما اکنون در حال استفاده از اقدامات جبرانی مندرج در پاراگراف ۳۶ برجام هستیم.»
در نشست کمیسیون مشترک برجام که هفتم تیر ماه در سطح معاونان در وین برگزار و به بیانیه‌ای 9 بندی منجر شد، طرفین توافق کردند که نشست وزرا در آینده نزدیک برگزار شود که تاکنون این نشست برگزار نشده است. البته وزرای خارجه ایران و 1+4 به همراه موگرینی سوم مهر ماه سال جاری در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دور هم گرد آمدند و در نشستی که یک ساعت به طول انجامید، با اشاره به اهمیت اجرای کامل و موثر برجام از سوی همه طرف‌ها، بر عزم خود در راستای تداوم تلاش‌ها به منظور حفظ این توافق تأکید کردند.
گفتنی است، آخرین نشست کمیسیون در سال گذشته نیز چهارشنبه 15 اسفند 1397 در وین و در سطح معاونان برگزار شده بود.
