پس از آنکه امروز حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان از آغاز گام چهارم خبر داد و به سازمان انرژی اتمی ابلاغ کرد که از فردا (چهارشنبه) گام چهارم را با انجام غنی سازی در سایت غنی سازی شهید علیمحمدی فردو آغاز کند، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در اظهاراتی با بیان اینکه 1044 سانتریفیوژ در تاسیسات فردو داریم که تحت خلاء هستند، عنوان کرد: 2 آبشار سانتریفیوژها در حال چرخش است و به تشخیص سازمان انرژی اتمی دستور داده شد، تعدادی از این سانتریفیوژها که پیش از این غنی سازی اورانیوم را ۲۰ درصد و تا ۵ درصد انجام میدادند، فعال کنیم.
اخبار سیاسی- رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: البته تصمیم گرفته شد فعلا در فردو غنی سازی اورانیوم انجام نشود، بلکه در این تاسیسات غنی سازی ایزوتوپهای پایدار انجام شود.
صالحی که در این زمینه با خبرگزاری صدا و سیما گفتگو می کرد با اشاره به توقف ذخیره سازی اورانیوم در تاسیسات فردو بعد از برجام، گفت: ما به اندازه کافی ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد داریم، اما چنانچه ذخیره اورانیوم رآکتور تهران تمام شود، طبق برجام میتوانیم ذخیره ۲۰ درصد را برای راکتور تهران تولید کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: امروز آقای روحانی رئیس جمهور در خصوص غنی سازی اورانیوم در فردو دستور داد و این کار از فردا (چهارشنبه) در این تاسیسات آغاز خواهد شد.
صالحی تصریح کرد: امروز نامه این اقدام برای آژانس بین المللی انرژی اتمی آماده شد و فردا با حضور بازرس آژانس غنی سازی اورانیوم تا ۵ درصد و همچنین غنی سازی ایزوتوپهای پایدار در تاسیسات هستهای شهید علیمحمدی (فردو) آغاز میشود.
از سوی دیگر «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در اظهاراتی در این باره عنوان کرد: رئیس جمهور امروز این دستور را اعلام کرد و آقای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز این دستور را به زیر مجموعه اعلام کرد تا اقداماتی که باید صورت پذیرد، انجام شود.
کمالوندی گفت: به عبارت دیگر فردو بر اساس برجام تا به حال قرار بود که مواد هستهای نداشته باشد، ولی در حال انتقال مواد هستهای به فردو هستیم و این مورد امروز به آژانس اعلام شده است و فردا انتقال انجام میشود.
وی افزود: فردا در موعد مقرر، مواد به ماشینهایی که تا به حال به صورت تحت خلاء میچرخیدند، تزریق میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: این تحول بزرگی است، زیرا قرار نبود فردو فعال شود، ولی در این گام این اتفاق افتاده است و شنبه آینده با حضور خبرنگاران توضیحات مفصل ارائه خواهد شد.
کمالوندی درخصوص ذخایر اورانیوم افزود: حدود ۵۰۰ کیلوگرم تا به حال ذخایر داریم و روزانه حدود ۵ کیلو و ۲۰۰ گرم افزوده میشود و با به کار افتادن ماشینهای فردو، ظرفیت افزایش خواهد یافت و آمارمان به حدود ۶ کیلو در روز میرسد که نزدیک به رقمی خواهد بود که قبل از برجام تولید میکردیم.
کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز اعلام کرد که نامه ایران به آژانس درباره گازدهی به فردو امروز تحویل این سازمان داده شده و از بازرسان آژانس خواسته شده برای نظارت بر این فرآیند، در ساعت مشخص شده در این تاسیسات حضور یابند.(اینجا بخوانید)
امروز (۱۴ آبان ماه) همزمان با پایان سومین فرصت ۶۰ روزه ایران به طرفهای باقیمانده در برجام، حسن روحانی از آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی خبر داد و گفت: امروز ابلاغ خواهم کرد که حتماً از فردا (چهارشنبه ۱۵ آبان ماه) سازمان انرژی اتمی یک گام چهارم و جدید بر میدارد، البته پیشاپیش به همه ۱+۴ و کشورهای دوستانمان در دنیا اعلام میکنیم فعالیت جدید ما هم با نظارت آژانس خواهد بود آژانس هم چنان نظارت خواهد کرد حتی فعالیتی را که از فردا آغاز خواهیم کرد.
روحانی گفت: مسئله دیگر اینکه گام چهارم مثل گام دیگر قابل بازگشت است، یعنی هر زمانی آنها به تعهدات کاملشان برگشتند ما هم به تعهدات کاملاً بر میگردیم. گامی که از فردا آغاز میکنیم در فردو خواهد بود و میدانید که طبق برجام بیش از هزار سانتریفیوژ (۱۰۴۴) در فردو داریم. در برجام قرار بود این سانتریفیوژها بچرخند، اما گاز به آنها تزریق نکنیم که بنده امروز در دستوری به سازمان انرژی اتمی میگویم که از فردا گازدهی را در فردو آغاز کنیم و این گام ممکن است سر و صدا کند؛ همه اینها را میدانیم حساسیت آنها را میدانیم و حساسیت آنها را نسبت به فردو و سانتریفیوژها میدانیم.
روحانی بیان کرد: اما هر وقت آنها به تعهداتش عمل کردند ما دو مرتبه گاز را قطع میکنیم، پس قابل بازگشت است، اما در عین حال نمیتوانیم یکجانبه تحمل کنید که ما به تعهداتمان کامل عمل کنیم و آنها بخواهند به تعهداتش عمل نکند.
رئیسجمهور اضافه کرد: تمام مذاکراتی که پشت پرده با برخی کشورها داریم برای حل و فصل ادامه دارد به آن مذاکرات متعهد هستیم، آن مذاکرات را هم ادامه میدهیم و جلو می رویم البته آنها تلاششان این بود که قبل از امروز ما به یک نتیجه برسیم؛ نشد. در هفتههای اخیر یک مسائلی بود که به توافق نرسیدیم، بنابراین به ناچار گام چهارم را از فردا برمیداریم و ظرف ۲ ماه آینده فرصت مذاکره داریم و صحبت میکنیم و اگر راهحل درستی را یافتیم و پیدا کردیم و راه حل این است که تحریمها برداشته شود و به راحتی بتوانیم نفتمان را بفروشیم و از پولهای بانکمان استفاده کنیم و سایر تحریم هایی که در فلزات و بیمه انجام دادند بردارند و ما هم به شرایط گذشته برمیگردیم.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در یکمین سالگرد خروج آمریکا از برجام در 18 اردیبهشت ماه در بیانیه ای از کاهش تعهدات برجامی خبر داد و فرصتی 60 روزه به طرف های باقیمانده در برجام داد تا تعهداتشان در زمینه بانکی و نفتی را عملیاتی کنند که این فرصت دو بار دیگر هم تمدید شد و ایران در سه گام کاهش تعهدات برجامی برخی محدودیت ها در زمینه فعالیت هسته ای که با برجام پذیرفته بود از جمله در زمینه میزان و سقف غنی سازی و میزان آب سنگین و همچنین در زمینه تحقیق و توسعه، متوقف کرد؛ ولی بعد از 180 روز عملا شاهد هیچ اقدامی از ناحیه طرف های باقیمانده نبودیم و بر همین اساس و همانگونه که ایران پیش از این اعلام کرده بود از فردا وارد گام چهارم کاهش تعهدات برجامی می شود.