اخبار سیاسی- نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از حساسترین نیروهای مسلح کشور است. این نیرو در زمان آغاز جنگ تحمیلی و تنها پس از گذشت ۶۷ روز پس از شروع جنگ، سه عملیات بزرگ دریایی انجام داد و توانست نیروی دریایی عراق را منهدم و دو سکوی نفتی البکر و الامیه را نابود کند. عملیات مروارید که در ۷ آذر سال ۵۹ صورت گرفت نقطه عطفی در تاریخ عملیاتهای دریایی بود که این نیرو تنها با در اختیار داشتن ۱۲ فروند از موشکهای هارپون توانست کمر نیروی دریای عراق را با انهدام پنج فروند ناوشکن و یک فروند هواپیمای میگ ۲۳به طور کامل بشکند.
در سالهای اخیر، نیروی دریایی ماموریتهای بسیار مهمی را علاوه بر آبهای دریایی کشورمان در آبهای آزاد و بین المللی به انجام رسانیده که یکی از این ماموریتها مبارزه با دزدان دریایی در آبهای بین المللی است. وظیفه حفاظت از آبهای بین المللی به ناوگروه ۴۴ نیروی دریایی واگذار شده که این ناوگروه متشکل از ناوشکن الوند و ناو پشتیبانی رزمی بوشهر بوده که از اواسط مهرماه ۹۵ به منظور برقراری امنیت خطوط مواصلاتی و به اهتزاز درآمدن پرچم کشورمان ماموریت خود را در آبهای آزاد و بین المللی آغاز کرد.
نیروی دریایی ارتش برای تحقق این ماموریتها و تامین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز نیاز به تجهیزات و تسلیحات بومی دارد که در هنگام نیاز به صورت خودکفا و بومی از آنها استفاده کند.
به همین دلیل باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد طی مجموعه گزارشهایی، دستاوردهای بومی ایران در عرصه دریا را بررسی و معرفی کند.
در قسمت اول این مجموعه گزارشها ناوشکن جماران، دومین گزارش ناوشکن دماوند، سومین گزارش به ناوشکن سهند، چهارمین گزارش زیردریایی فاتح، پنجمین گزارش زیردریایی غدیر، ششمین گزارش اژدر حوت، هفتمین گزارش اژدر والفجر و در هشتیمن گزارش هواناو تندر را تحلیل کردیم و در نهمین قسمت هواناو یونس را مورد بررسی قرار دادیم.
هواناو یونس اولین تجربه ایران در ساخت هاورکرافت
جمهوری اسلامی ایران از موقعیت بسیار ویژهای در منطقه غرب آسیا برخوردار است، چرا که در شمال و جنوب، سواحل فراوانی را دارد و از طریق دریایی جنوبی خود به آبراههای بینالمللی متصل و دارای سواحل طولانی است و به همین خاطر نیاز دارد تا تجهیزات مناسب این موضوع را بسازد، از این رو بود که هواناوها در ایران متولد شدند که یک نمونه آن هواناو یونس است.
هواناوها شناورهایی دوزیست هستند که برای حرکت بر روی لایهای از هوا معلق بوده و میتوانند بر سطوح مختلف مانند خشکی، دریا، باتلاق، مرداب و برف حرکت کنند و در فعالیتهایی چون انواع عملیاتها، گشتزنیها، نجات، مسافربری و لجستیک مورد استفاده قرار گیرند، هواناوها قادر هستند در محلهایی که خیلی از شناورهای دریایی توان حضور ندارند به راحتی از آب وارد خشکی شده یا از خشکی بر روی دریا و مرداب رفته و به انجام ماموریت بپردازند.
این ویژگی مهم باعث شد تا جوانان انقلابی در دوران دفاع مقدس اولین هواناو ایرانی را بسازند؛ در آن دوران احساس نیاز شدید رزمندگان اسلام برای عبور از موانع طبیعی و باتلاقها و نیزارهای جنوب کشور، اولین اندیشه طراحی و ساخت هواناو در رده متوسط توسط متخصصان داخلی صنعت نظامی را شکل داد.
با این رویکرد نخستین هواناو ایران به صورت آزمایشی در دوران دفاع مقدس ساخته و آزمایشهای میدانی آن در دریاچه مهارلو انجام گرفت که نتایج امیدوارکنندهای در پی داشت و بدین ترتیب نخستین هواناو ایران در پژوهشکده اثرسطحی فارس طراحی و با نام یونس ۱۰ به بهرهبرداری رسید.
پس از یونس ۱۰ جوانان با همت و پشتکار، یونس ۲۱ با قابلیت حمل حدود ۲۰ نفر را به سرانجام رساندند و در ادامه فکر ساخت نمونههای کوچکتر که دارای سرعت و کارایی بسیار مطلوبتری بودند، مطرح شد که منجر به تولید یونس ۱ شد که میتوانست با سرعت بالای خود ۲ نفر را حمل کند اما این پایان راه نبود؛ در ادامه این راه یونس ۲ با ظرفیت حمل چهار نفر و یونس ۶ با ظرفیت شش نفر ساخته شد.
اما به جرات میتوان گفت که اوج طراحی در این خانواده ساخت هواناو یونس ۲۲ با قابلیت حمل هجده نفر بود که به سفارش نیروی دریایی سپاه پاسدارن طراحی شد، نکته مهم در ساخت یونس ۲۲ این است که کل سامانهها و زیرسامانههای آن در کشور توسط متخصصین داخلی پژوهشکده هوا و دریای شیراز ساخته شده است.
چالاکی و مقرون به صرفه بودن، ویژگی هواناو یونس
تمامی قسمتها هواناو یونس از کوچکترین قسمت تا تمهیدات افزایش سرعت و افزایش میزان باربری بومی بوده و همین موضوع باعث شده تا در عین پیشرفتگی، کمترین هزینه برای تولید این هواناو صرف شود که نوعی کمک به اقتصاد کشور است، چرا که نمونههای مشابه این شناور در خارج ایران با صرف هزینههای گزافی ساخته میشوند، به طور مثال انگلستان در حال حاضر یک شناور کار کرده با همین ویژگیها و تناژ را به قیمت دویست و پنجاه هزار پوند میفروشد در حالی که یونس ایرانی با نصف این بها ساخته میشود.
هواناو یونس برای حرکت از موتور دیزلی خاصی به نام دوتیس هوا خنک بهره میبرد که این موضوع باعث شده تا هزینه کمتری برای تامین سوخت این شناور صرف شود، در حالی که برای سایر هواناوها از موتور GP۴ استفاده میشود که هزینه سنگینی برای نگهداری ایجاد میکند.
از طرف دیگر در ساخت یونس از ماده کامپوزیت استفاده شده که ماندگاری، طول عمر و استحکام این شناور را افزایش داده و در کنار این موضوع، باعث شده تا یونس ایرانی وزن خیلی کمی داشته و بسیار سبک باشد و در انجام ماموریتها با سرعت بالایی عمل کند، گواه این موضوع نقش بیبدیل این شناور در عملیات شکست حصر آبادان بود، نکته جالب این است که متخصصان ایرانی از مادهای در ساخت هواناو ایرانی استفاده کردهاند که در ساخت بالگرد و هواپیما استفاده میشود.
ایران با دارا بودن موقعیت استراتژیک و تملک بر بیشترین تعداد جزایر در محدوده آبی منطقه جنوب نه فقط در دوران دفاع مقدس بلکه در این دوران هم به شناروهایی مانند هواناوها نیاز ویژه دارد، چرا که علاوه بر تخلیه نیروها، جمهوری اسلامی میتواند این شناروهای پرسرعت را به موشکهای کروز سطح به سطح، مسلح کرده و علیه دشمنان استفاده کند؛ موضوعی که در چند سال اخیر به نتیجه رسید.
دستیابی به فناوری تولید چنین شناوری آن هم با امکانات پیشرفته که در لبه تکنولوژی جهان قرار دارد گامی موثر در جهت راهبردیتر شدن نیروی دریایی به شمار میرود و موجب تقویت بنیه دفاعی کشور جهت حفظ حریم مرزهای آبی میهن اسلامی میشود.