یمن طی روزهای اخیر شاهد تحولات اساسی در عرصه نظامی و میدانی جنگ و مقاومت در برابر ائتلاف سعودی بوده است و نقطه عطف آن حمله پهپادی به شرکت نفتی آرامکو عربستان است که ارتش یمن مسئولیت آن را بر عهده گرفته است.
اخبار سیاسی- بعد از این حمله بود که مقامات سعودی و آمریکا با وجود اینکه ارتش یمن رسما مسئولیت آن را بر عهده گرفته بود، انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه رفته و این کشور را به دست داشتن در حمله به دو پالایشگاه «بقیق» و «خریص» شرکت نفتی آرامکو متهم کردند؛ اتهاماتی که مقامات ایرانی آن را بارها رد کردند.
انصارالله چند روز پس از انجام حمله به بزرگترین شرکت نفتی جهان که در تاریخ بیست و سوم شهریورماه سال جاری صورت گرفته، به طرف سعودی پیشنهاد داد که در صورت توقف تجاوزاتش به یمن، حملاتش به عربستان را متوقف می‌کند؛ پیشنهادی که نماینده سازمان ملل در امور یمن از آن استقبال کرد، ولی عربستان همچنان در حال اتهام‌زنی به ایران است.
از سوی دیگر، جامعه جهانی هم به جای محکوم کردن تداوم تجاوزات و حملات ائتلاف سعودی و بمباران مستمر یمن طی پنج سال گذشته و اعمال فشار به ریاض برای آمدن به پای میز مذاکره، به محکوم کردن حمله آرامکو و متهم کردن ایران مشغول است.
برای بررسی این مسایل ذکر شده و دیگر مسایل مربوط به تاثیرات حمله آرامکو روی معادلات جنگ یمن و موازنه قوا و چرایی عدم توقف تجاوزات ائتلاف سعودی و شکل‌گیری یک مذاکره جدی برای پایان جنگ با «نصرت الله تاجیک» سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در اردن مصاحبه‌ای به صورت تلفنی گرفته شده که مشروح آن در ذیل آمده است:
-حمله پهپادی یمن به پالایشگاه‌های نفتی آرامکو چه تاثیری روی جنگ یمن و معادله توازن قوا در منطقه دارد؟ چرا مقامات سعودی و آمریکایی قصد دارند این حمله را که خود ارتش یمن مسئولیت آن را بر عهده گرفته است، به گردن ایران بیندازند؟
ارتش یمن این حمله را با یک استراتژی چند وجهی شامل ابعاد نظامی، اقتصادی و سیاسی طراحی و اجرا کرد، به طوری که موازنه قدرت در بعد راهبردی تغییر کرده است، اما از منظر سیاسی، تقریبا بحث یمن و جنایات عربستان سعودی و امارات در قالب ائتلاف علیه مردم یمن به فراموشی سپرده شده بود، زیرا برای جهانیان حالت عادی شده بود و خیلی بدان توجهی نمی‌شد. لذا اجرای عملیات یمن علیه آرامکو مخصوصا قبل از برگزاری اجلاس مجمع عمومی، از این لحاظ که جنایات سعودی مجددا در اذهان عمومی یادآوری شود، زمان خوبی بود و هم اینکه به لحاظ اقتصادی تاثیری مستقیم روی مسایل نفتی عربستان گذاشته است و از منظر سیاسی هم این عملیات باعث خواهد شد تا موضوع یمن در دستور کار مجامع بین المللی قرار بگیرد.
مقامات سعودی و آمریکایی حمله آرامکو را به ایران نسبت می‌دهند، و این فرار رو به جلو است. من بعید می دونم که سازمان اطلاعاتی و یا مقامات سیاسی آمریکا ندانند که انصارالله دارای چنین قدرتی است به دلیل اینکه ارتش یمن قبل از این سال‌ها و قبل از این دوره از درگیری‌های عربستان و یمن هم دارای موشک بوده است و اگر یمنیها این توانمندی رو پیدا کرده که بتوانند از طریق بومی کردن تکنولوژی و استفاده از توانمندی‌های سایر کشورها دست به چنین عملیاتی بزنند، دلیلی نیست که یمنیها این توانایی را نداشته باشند و نباید این حمله را لزوما از سوی ایران و یا اینکه از مسیر ایران یا عراق به عربستان حمله شده باشد، تلقی کرد.
انصارالله اکنون این توانایی را پیدا کرده است و امروز به عنوان یک ارتش غیر منظم توانسته با رسیدن به این سطح از توانمندی نظامی، روی معادله توازن قوا در بین کشورهای منطقه تاثیر بگذارد و موازنه قوا را در منطقه ایجاد کند.
-چرا جامعه جهانی به جای محکوم کردن جنایات چند ساله ائتلاف سعودی علیه یمن، حمله پهپادی این کشور به پالایشگاه‌ها و تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان را محکوم کرده است؟
برای پاسخ به این سوال باید در حقیقت دو مولفه را در نظر گرفت. اول اینکه بخش سیاسی مقاومت یمن (انصارالله) نتوانسته به اندازه کافی در مجامع بین المللی و آکادمیک فعالیت و تحرک سیاسی داشته باشد. از سوی دیگر، محافل بین المللی از مشکلاتی که مردم یمن در اثر این چهار یا پنج سال حملات بی‌امان عربستان به یمن دچار آن شدند، غفلت کردند، یعنی با وجود اینکه در برخی مجامع بین المللی مانند سازمان ملل، این اقدام عربستان را شبه جنایت جنگی تلقی کردند، هیچ ارادهای برای متوقف کردن عربستان بوجود نیامده است و حداقل کاری که جامعه بین‌الملل می‌توانسته انجام دهد این است که جلوی فروش سلاح‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه و سایر کشورهای غربی به عربستان را بگیرد، ولی به دلیل لابی قدرتمند بنگاه‌های تسلیحاتی غرب که سودشان در فروش سلاح و تداوم جنگ است، مجامع بین المللی مخصوصا حقوق بشری نتوانسته منجر به جلوگیری از فروش این سلاح و در نتیجه کشتار مردم یمن از جمله کودکان و زنان آن شوند. در هر صورت طبیعی است، همانگونه که آمریکا به خودش حق می‌دهد از همپیمانان خود دفاع کند، یمنیها هم به سراغ کشورهایی بروند که بتوانند به آنها برای مقابله با این جنایات کمک کنند.
رئیس شورای عالی سیاسی یمن اخیرا پیشنهاد توقف مشروط عملیات‌های خود علیه عربستان را داده است. آیا دلیلی داشته که انصارالله در این برهه از زمان چنین پیشنهادی را مطرح کرده است؟
انصارالله مقطع خوبی را برای این پیشنهاد مطرح کرده است. این هفتمین جنگی عربستان و یمن است و شرایطی که اکنون ایجاد شده نشان می‌دهد که جنگ بین عربستان و یمن برنده نظامی نخواهد داشت و یکی از ابعاد استراتژی حمله انصارالله به تاسیسات آرامکو هم این بوده که آنها از موضع بالا با سعودی‌ها وارد مذاکره شوند. یعنی انصارالله طراحی کرده که این حمله رو انجام بدهد و سپس پیشنهاد مذاکره بدهد. به عقیده من این ظرفیت اکنون وجود دارد. درست است که جامعه بین المللی اقدام تعیین کننده‌ای درباره توقف جنایت عربستان علیه یمن نداشته است، اما در هر صورت فشار افکار عمومی علیه سعودی‌ها وجود دارد، اما از آنجایی که عربستان در صدد است یک چهره بزک شده مناسب از خود به جهانیان نشان بدهد، نیاز دارند در حقیقت به هر نوعی سریعتر به جنگ یمن پایان دهند. یکی از سوالات اصلی نخبگان و رسانه‌ها و سایر مجامع سیاسی و بین المللی این است که عربستان بیش از چهار سال است که به یمن حمله می‌کند، یمنیها چگونه توانسته‌اند دست به چنین حمله‌ای بزنند و چرخه نفت عربستان را با مشکل مواجه و تولید 50 درصد نفت آرامکو را مختل کنند. از سوی دیگر، سعودی‌ها بسیار علاقمند هستند که در سال 2020 اجلاس گروه 20 را در ریاض برگزار کنند و این نیاز دارد به اینکه هر چه زودتر جنگ خاتمه پیدا کند و کشورشان به ثبات برسد تا بتوانند میزبان رهبران این اجلاس باشند و یا اگر جنگ یمن بخواهد ادامه پیدا کند. افزون بر آن، فروش کیفی و کمی سهام آرامکو با مشکل مواجه می‌شود. اختلافات امارات با عربستان در چگونگی حمایت از گروه‌های داخلی و نیابتی و مجموعه شرایط دیگر، نشان می‌دهد که عمر این ائتلاف نه چندان قوی و پایدار رو به پایان باشد.
به عقیده من، انصارالله با یک اقدام خوب و مناسب هم توانسته افکار عمومی را متوجه جنایت ائتلاف سعودی علیه مردم یمن بکند و هم یک حرکت سیاسی از خودش بروز بدهد که اگر این حملات متوقف شود، انصارالله و دولت مستعفی یمن مستقر در ریاض در نهایت از طریق سازمان ملل یا نماینده ویژه آن، با یکدیگر مذاکره خواهند کرد.
-حملات پهپادی و موشکی یمن به متجاوزان به خصوص پس از برگزاری چهارمین دور مذاکرات صلح یمن در سوئد که با کارشکنی عربستان به شکست منجر شد، افزایش پیدا کرده است. آیا با حمله آرامکو، عربستان مجبور خواهد شد به مذاکره جدی روی بیاورد؟
سعودی‌ها اکنون تحت فشار داخلی و بین المللی و منطقه‌ای دارند و از طرف دیگر، این شکست سامانه دفاع موشکی عربستان در حمله آرامکو با این حجم از هزینه و سرمایه گذاری، به نوعی آبروی تسلیحاتی غرب رو هم برده است. برآورد شده که عربستان اکنون با یک کسری بودجه 70 میلیارد دلاری روبرو است که چیزی حدود 67 تا 68 میلیارد دلار هزینه جنگ یمن شده است. این علاوه بر مشکلات داخلی که برای سعودی‌ها بوجود آورده است، می‌توان گفت که آبروی تسلیحاتی غرب و آمریکا به دلیل سیاست‌های سعودی زیر سوال رفته است. به نظر مجموعه شرایط بوجود آمده برای عربستان، اکنون موقعیت مناسبی است تا سعودی‌ها بیشتر از این هزینه مادی و انسانی نکنند و به پای میز مذاکره بیایند، اما اینکه اراده از سوی کشورهای آمریکا و انگلیس برای پایان جنگ وجود داشته باشد، یک مقوله دیگری است.
-نماینده سازمان ملل در امور یمن از پیشنهاد طرح توقف حملات یمنیها به عربستان استقبال کرده است و گفت که این می‌تواند پیامی قوی درباره اراده توقف جنگ یمن باشد. نظر شما در این باره چه است؟
هدف قرار دادن آرامکو یک اقدام راهبردی چند وجهی ارتش یمن است و نه نظامی. اقدام انصارالله در رونمایی از موشک‌ها و پهپادهای انصارالله، نشان می‌دهد که شرایط منطقه روز به روز پیچیده تر می‌شود و این یک وظیفه اصلی و اساسی چه برای مجامع بین المللی و چه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است که برای پایان جنگ کمک کنند و به عربستان برای پاسخ دادن به پیشنهاد انصارالله برای توقف جنگ فشار بیاورند.
شرایط کنونی با شرایط قبلی مذاکرت متقاوت است و اگر یک ارادهای حاشیه‌ای از قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای مانند آمریکا و انگلیس (نه خود سعودی‌ها و یمنیها) وجود داشته باشد، جنگ خاتمه پیدا کند چون واقعیت مسلم است که انصارالله رو به روز در حال تبدیل شدن به یک قدرت تاثیر گذار در منطقه است؛ یمنی که در ابتدای جنگ دست خالی در برابر تجاوزات ائتلاف سعودی دفاع و مقاومت می‌کرد.
