امنیت در جهان امروز بههمپیوسته و متصل است و ناامنی در یک نقطه جهان باعث ایجاد ناامنی در نقاط دیگر هم خواهد شد. اینکه غربیها انتظار داشته باشند برای ایران مشکل درست کنند، امنیت خطوط دریانوردی ایران را به مخاطره بیندازند و از طرف دیگر این انتظار را داشته باشند که ایران برای آنها امنیت ایجاد کند، با هیچ منطقی سازگاری ندارد.
عرف بینالمللی ایجاب میکند همه کشورها قواعد و ضوابط بینالمللی را رعایت کنند نه کسی که در قدرت است، دنبال این باشد که تصویری متناسب با منافع خودش از قواعد و ضوابط بینالمللی داشته باشد، به تحقیر دیگران بپردازد و بهنوعی درصدد کسب امتیازات بیشتر باشد.
به هر حال ایران دنبال این است که به شکل مسالمتآمیز خطوط کشتیرانی بینالمللی برای همه مورد استفاده قرار بگیرد و خودش نیز مانند بقیه کشورها بتواند از آن استفاده کند. از طرف دیگر در ارتباط با صدور نفت هم واقعا با روی کار آمدن ترامپ، علیه ملت ایران اجحاف صورت گرفته، تحریم های یکجانبه غیرقانونی و ظالمانهای وضع شده تا جایی که حتی همپیمانان آمریکا هم این اقدامات را خلاف ضوابط و عرف بینالمللی ارزیابی کرده و حاضر نشدهاند که با آمریکاییها در ارتباط با تحریمهایی که علیه ایران وضع شده، همراهی داشته باشند.
درحقیقت ایرانیها بهدنبال این هستند که مثل دیگر کشورها از حقوق برابر برخوردار باشند و حقوق آنها در ارتباط با تجارت و حملونقل بینالمللی محترم شمرده شود. طبیعی است وقتی برخی کشورها در منطقه و در سطح بینالملل تلاش میکنند که این حقوق اولیه و ابتدایی بینالمللی را از ایرانیها بگیرند در مقابل ایران هم دست به یک اقدامات تلافیجویانه بزند.
این منطقی است که در تمام سطوح از جمله سطح بینالمللی هم ساری و جاری است و کسی که مورد اجحاف واقع شده، تلاش میکند تا اقدامی تلافیجویانه داشته باشد و این یک رویه متعارفی بوده که هم از قدیمالایام در سطح فردی دنبال میشده و هم در سطح بینالمللی توسط برخی کشورها در قالب اقدامات تلافیجویانه مورد استفاده قرار گرفته است.
آنچه ایران بیان میکند این است که در کل ایرانیها دنبال این هستند که حقوق آنها مثل بقیه کشورها محترم شمرده شود و ایرانیها هم به شکل متقابل حقوق دیگران را رعایت کنند اما در مقابل کسانی که به این حقوق بیاحترامی کنند و درصدد تضییع این حقوق باشند، ایران به شکل منطقی به آنها اعلام میکند در صورتی که بخواهند این رویه را ادامه دهند و ایران را از حقوق حقه و قانونی خود محروم کنند، نباید انتظار داشته باشند که حقوق آنها هم مورد توجه و احترام ایران قرار بگیرد.
به نظر میرسد مسئولیت ناامنیها و اقدامات خلاف عرفی که انجام میشود، برعهده کسانی است که شروعکننده اینگونه اقدامات سلبکننده امنیت هستند. فراموش نکنیم که ایران کشور مقتدر و توانمندی است، ظرفیتهای خیلی خوبی هم برای توسعه دارد و در صورتی که به این ظرفیتها بهخوبی توجه شود، ایران میتواند تبدیل به یک قدرت مهم اقتصادی در سطح جهانی شود.
ظرفیتهای ایران حتی در همین شرایط تحریم هم خودش را نشان داد. خیلیها منتظر بودند که ایران بهواسطه تحریمهای گستردهای که آمریکا تحمیل کرده، تبدیل به ونزوئلای دیگری شود. برخی از سیاستمداران داخل آمریکا دنبال این بودند که شرایط ونزوئلا را به ایران منتقل کنند و ایران را هم با همان شرایط مواجه کنند اما دیدیم که با وجود تحریمهای وسیع و گسترده، گرچه فشارهایی بر ملت ایران وارد شد اما آن اهدافی که آنها داشتند، برآورده و تامین نشد و خوابی که دیده بودند، تعبیر نگردید.
این نشان از ظرفیتها و توانمندیهای اقتصاد ایران دارد که اگر به خوبی به این ظرفیتها توجه شود و اولویتبندی درستی برای مراودات تجاری ایران بهخصوص با همسایگان درنظر گرفته شود، ایران میتواند تبدیل به یک کشور بسیار توسعهیافته در منطقه شود.
ظرفیتهای کشور ما به لحاظ صنعتی و انرژی و به لحاظ موقعیت جغرافیایی قابل توجه است. همینطور نیروی کار تحصیلکرده و توانمندی که ایران دارد، عواملی که میتوانند به شکل مناسبی ایران را در مسیر توسعه قرار دهند. مدیریت حسابشده و مناسب این ظرفیتها میتواند در مجموع ما را به آن اهدافی که شایسته ملت ایران است، برساند.
داریوش قنبری