یکی از مهمترین ابعاد هویت یک کشور، حفظ استقلال آن در تمام زمینه های فعالیت و زندگی مردم آن کشور است. استقلال تا بدان حد اهمیت دارد که بدون وجود آن، یک کشور هرگز این توانایی را نخواهد داشت که خود را به عنوان یک موجودیت مستقل به مردم خود و دیگر کشورهای جهان معرفی کند.
اخبار سیاسی_ یکی از مهمترین ابعاد حفظ استقلال، استقلال در عرصه دفاعی است که از حساسیت بسیار بالایی برای هر کشور برخوردار است. زمانی که یک کشور در عرصه دفاعی، توان خود را وامدار دیگر کشورها بداند و از تواناییهای نظامی و دفاعی آنان در نیروهای خود استفاده کند، بخش قابل توجهی از استقلال دفاعی آن کشور از بین خواهد رفت و آن کشور خواسته یا ناخواسته در حلقه کشورهای تحت نفوذ کشورِ آن صاحب فناوری قرار خواهد گرفت.
ایران تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در چنین موقعیت قرار داشت. با وجود این که هواپیماهای جنگنده بمبافکن نیروی هوایی توانستند بخش مهمی از عملیاتهای درخشان نیروهای مسلح در 8 سال دفاع مقدس را رغم بزنند اما هنوز وجود سلاحهای استراتژیک، که توان تغییرات گسترده در توازن جنگ به نفع نیروهای ایرانی را داشته باشند، حس میشد. این موضوع خصوصاً در مورد صنایع موشکی، چه موشکهای زمین به زمین و چه موشکهای مخصوص دفاع ضدهوایی بسیار بارز بود.
در نتیجهی تلاشهای بسیاری از فرماندهان بزرگ هوایی، موشکی و توپخانهای ایران در 8 سال دفاع مقدس (مانند شهیدان تهرانی مقدم، شفیعزاده و...)، ایران توانست برای اولین بار موشکهایی بسازد که با وجود شباهتهای بسیار با نمونه های خارجی (مخصوصا روسی)، توسط مهندسان ایرانی ساخته شده و در عملیاتهای جنگی علیه نیروهای متجاوز بعثی عراق، با موفقیت ظاهر شده بودند. این مسیر بعدها به پروژههای موشکی بزرگی مانند شهاب، قیام، عماد، سجیل و... منجر شد.
ایران در زمینهی دفاع هوایی نیز اقدامات زیادی برای ایجاد یک سیستم دفاع هوایی قدرتمند به عمل آورد. اولین اقدام مهم پس از پایان جنگ تحمیلی، تأسیس قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیاء(ص) در سال 1371 بود. این قرارگاه پس از نزدیک به سه دهه بعد، به نیروی مستقل پدافند هوایی ارتش تبدیل شد.
یکی از مهمترین مأموریتهای این قرارگاه، تجهیز سامانههای دفاع هوایی کشور به موشکهای بسیار پیشرفته است. در همین راستا، طی دهههای اخیر مذاکرات زیادی بین مقامات نیروهای مسلح ایران و فدراسیون روسیه انجام شد تا ایران بتواند خود را به موشکهای پیشرفته "اس-300"، که جزو قویترین موشکهای دفاع هوایی اتحاد جماهیر شوروی سابق و سپس فدراسیون روسیه فعلی به شمار میرود، مجهز کند.
واکنشهای جهانی از سوی مخالفان جمهوری اسلامی نسبت به این موضوع به حدی زیاد بود که در ابتدای کار باعث شد روسیه تحویل این موشکها را متوقف کند. این موضوع بار دیگر به مقامات نظامی ایران ثابت کرد که تکیه بر توان مهندسان داخلی برای تولید سامانههای موثر بومی در هر شرایطی باید اولویت اول سیاستها و برنامهریزیهای دفاعی ایران باشد.
نتیجهی این اندیشه، ساخت یک موشک دفاع هوایی قدرتمند به نام "باور 373" بود. این سامانه موشکی اگرچه شباهت زیادی با سامانه دفاع هوایی اس-300 دارد اما تواناییهای آن به مراتب بیشتر از نمونه روسی است.
دلیل نامگذاری این موشک به "باور 373" ، دو موضوع است. عدد 373 از حروف ابجد القاب پیامبر اسلام(ص) گرفته شده است. باور نیز اشاره به باور نیروهای مسلح به توان ساخت تجهیزات دفاعی توسط متخصصین داخلی و بومی دارد.
این سامانه موشکی از یک پست فرماندهی و ارتباط جداگانه بهره میبرد. فعالیتهای راداری مربوط به این موشک توسط سامانه راداری پیشرفته "معراج-4"، که مخصوص کنترل آتش بلند و بر اساس سیستم آرایه فازی (شناسایی اهداف بر اساس امواج ارسالی از مجموعهای از آنتنها) است، اجرا میشود. نقاط خلأ و ضعفی که سامانه اس-300 در مواردی از خود بروز میداد، در نمونه جدید ایرانی برطرف شده است.
برای حمل این سامانه موشکی از لانچرهای سنگین ایرانی با نام "ذوالجناح" استفاده میشود. این خودروی سنگین دارای 5 محور (10 چرخ)، قابلیت عبور از موانع آبی با عمق حداکثر 1.5 متر و حمل حداکثر 30 تن بار و جابجایی محمولههایی با طول 10.5 متر را دارا است.
طی روزها و هفتههای اخیر، مقامات نظامی ایران همزمان با نزدیک شدن به 31 مرداد، روز ملی صنعت دفاعی، از رونمایی رسمی سامانه موشکی باور 373 در این روز خبر دادند. اهمیت این موضوع با در نظر گرفتن دو حادثهی مهم قابل بررسی است.
نخستین موضوع، انهدام پهپاد آمریکا در جنوب استان هرمزگان در روزهای پایانی خرداد ماه امسال است. آمریکا با تصور این که هواپیمای جاسوسی پیشرفته گلوبال هاوک (به زبان انگلیسی: شاهین بینالمللی) قادر به عبور بدون رهگیری از آسمان ایران است، این پرنده گرانقیمت را برفراز تنگه هرمز به سمت دریای عمان به پرواز درآوردند اما این هواپیمای جاسوسی توسط سامانه دفاع هوایی سوم خرداد، که در زمینه عملیاتی توانایی کمتری از باور 373 دارد، سرنگون شد.
دومین مسألهای که رونمایی از این سامانه را مهمتر نشان میدهد، پیام ایران به رژیم صهیونیستی است. طی سالهای جنگ سوریه، رژیم اسرائیل با انجام عملیاتهای هوایی در جنوب و غرب سوریه، این پیام را به طرفهای مقابل خود ارسال کرد که اجازه نخواهد داد مناطق شمال فلسطین اشغالی در اختیار دشمنان تلآویو قرار بگیرد.
برخی از محققین ادعا میکنند که انفجارهای اخیر در پادگان الصقر در جنوب بغداد نیز توسط هواپیماهای جنگنده اف-35 ارتش اسرائیل انجام شده است. حتی اگر این ادعا صحت داشته باشد، رونمایی از سامانه دفاع هوایی جدید ایران پیام واضحی برای تلآویو خواهد داشت.
اسرائیل که بارها به صورت رسمی تهدید به حمله هوایی به تأسیسات اتمی ایران کرده بود، قطعاً با مشاهده این سامانه موشکی خواهد فهمید که ایران با در اختیار داشتن سامانهای قدرتمندتر از اس-300 روسی، برای هواپیماهای پیشرفته ارتش اسرائیل، که عموما ساخت ایالات متحده آمریکا هستند، نفوذناپذیرتر آن است که بتوان آن را تصور کرد.
با این حال پیام ایران از این رونمایی کاملا مشخص است. این سامانه موشکی، در حقیقت مظهر تقویت ساختار دفاعی ایران، در کنار حفظ استقلال دفاعی کشور است.
