سالها پیش، نتایج یک پژوهش را دیده بودم که در مورد سابقه کاری سیاستمداران و مسئولان موفق چند کشور غربی و شرقی انجام شده بود. جالب بود که درصد بالایی از مدیرانی که در نظرسنجی ها، موفق ارزیابی شده بودند، سابقه خبرنگاری، روزنامهنگاری یا فعالیت در حوزه رسانه داشتند. طبیعی هم هست، چه اینکه خبرنگار، همه روزه با مشکلات مردم، نارساییها، ناکارآمدیها و فرآیندهای غلط سر و کار داشته و بیش از دیگران، اشکالات را میشناسد. خبرنگاری، پیشه مقدسی است، زیرا هدفش ایجاد دانایی و اطلاع رسانیاست و دانستن، امری مقدس است.
مرتب شنیدهاید که خبرنگار ی شغل دشواری است و به همین دلیل، در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار میگیرد. احتمالا دلایل این موضوع را هم شنیده اید، خبرنگاری شغلی با استرس بسیار بالا و درآمد نامتناسب با میزان کار است. خبرنگاری، روز و شب نمیشناسد، چه این که در بسیاری از مشاغل، در ساعت پایان کار، ذهن فرد شاغل کاملا از کار خود فارغ میشود، اما خبرنگار، وقتی پس از یک روز پرمشغله به خانه میرسد، گویی تازه پروندههای جدیدی در ذهنش گشوده میشود، یعنی خبرنگاری شغلی است که هر لحظه، در خانه، در زمان فراغت و حتی در سفر، کاملا همراه فرد است. همه اینهادرست، اما اگر از من بپرسید، میگویم هیچ یک از این موارد دلیل اصلی سختی شغل خبرنگاری نیست. خبرنگاری به دو دلیل بسیار دشوار است، اول آن که با دانستن و آگاهی بخشی سر و کار دارد و به نوعی تعلیم است، از این رو خبرنگار، مرارتی پیامبرگونه را تحمل میکند و برای افزایش آگاهی یکایک شهروندان جامعه خود، دائما در تکاپوست و حرص میخورد. وجه دوم، آن است که خبرنگار، به واسطه شغل خود، بیش از دیگران از مشکلات مردم و آسیب های اجتماع مطلع است و عمده حرف و سخن و کارش، روایت درد مردم است.
نکته مهمی که در این جا باید خاطرنشان شود، نحوه مواجهه صاحبان قدرت با خبرنگار است. حتما این روزها در خبرها دیده اید که اغلب مسئولان به خبرنگاران، تبریک می گویند و جایگاهشان را ارج می نهند، کمتر مسئول تراز اول و دومی وجود دارد که در این چند روز، از خبرنگاران حوزه خود تجلیل نکرده باشد، اما کمتر خبرنگاری هم هست که از نحوه برخورد اغلب مسئولان با فعالان رسانه، راضی باشد. احترام به خبرنگار، تنها احترام به شخص او نیست، بلکه تعظیم جایگاه صدها و هزاران شهروندی است که مطالب او را میخوانند یا میشنوند. خبرنگار، زینت المجالس نیست که تنها در برخی اوقات دعوت شود و سالی هم یک بار، از زحماتش تقدیر شود. باید در برابر خبرنگاران متواضع، مسئولیت پذیر و پاسخگو بود، چرا که هر یک از آنها، نماینده قشر عظیمی از مردم هستند.
محسن پیرهادی