اگرچه ۱۲ شهریور (سالروز شهادت رئیسعلی دلواری فرمانده نیروهای مقاومت تنگستان در برابر متجاوزان انگلیسی) به نام روز مبارزه با استعمار انگلیس نامگذاری شده، اما از آنجا که فیل روباه پیر یاد هندوستان کرده و به یاد گذشتههای نکبت بارش مجدداً به دزدی دریایی رو آورده و با توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبلالطارق ، محیط بینالملل را ناامن کرده، فرصت مناسبی است تا نکاتی چند را در اینخصوص یادآور شویم.
مردم جهان انگلستان را بنیانگذار و پدر استعمار میدانند. ریشه استعمار انگلیس به بعد از انقلاب صنعتی در اروپا بر میگردد. قرن پانزدهم انگلیس را به نام امپراتوری استعماری میشناختند. امپراتوری استعماری انگلستان به مدت ٤۰۰ سال تقریباً بر کل جهان سیطره داشته است. نقطه اوج امپراتوری روباه پیر به قرن ۲۱ و سال ۱۹۲۲ میلادی بر میگردد. ۱۰۰ سال پیش مجموع مستعمرات انگلستان حدود ۳۵۵۰۰۰۰۰ متر مربع و با جمعیتی بالغ بر ۴۵۰ میلیون نفر بوده است.
در افول استعمارگری انگلستان بعد از جنگ دوم جهانی ، عوامل متعددی نقش داشته که مهمترین آنها به «اختلاف با ژنرال دوگل و ابهام در پیوستن به جامعه اقتصادی اروپا»، «بحران شدید اقتصادی داخلی انگلستان»، «عدم کمک امریکا به انگلیس به دلیل درگیر بودن در جنگ ویتنام»، «موج نفرت علیه انگلیس در نتیجه شکست اعراب در جنگ ۶ روزه با رژیم صهیونیستی» و «پیروزی قاطع حزب کارگر در انگلیس که مخالف حضور در منطقه بود» بر میگردد.
انگلیسیها با کمپانی هند شرقی بر بخشهای وسیعی از آسیا مسلط شده بودند، اما به دلیل ظرفیتهای بسیار بالای روحانیت تشیع و قدرت نفوذ علمای شیعه در بین مردم، استعمار انگلیس به رغم تحریکات و تجاوزهای متعدد، هرگز موفق به الحاق ایران به مستعمرات خود نشد، اما به دلیل ناتوانی و ضعف شاهان قاجاری، همواره ایران محل تاخت و تاز قوای متجاوز انگلیسی بوده و بهویژه بعد از جنگ جهانی اول کشور و مردم ایران خسارات مادی و معنوی کلان و غیرقابل جبران دیده و با کشته شدن نیمی از جمعیت ایران، نفرتی عمیق و ماندگار از استعمارگری روباه پیر انگلیس به جا گذاشته که به هیچ وجه درد زخمهای تجاوزات و حیلهگریهای انگلیس التیام پذیر نیست به گونهای که ضربالمثل «کار کار انگلیسیهاست» در بین همه ایرانیان شهره خاص و عام بوده و مردم ایران انسانهای موذی و حیلهگر را چرچیل لقب میدهند.
جک استراو (وزیر خارجه اسبق انگلیس که تهیه و تحمیل بیانیه سعدآباد به دولت هفتم و هشتم و محروم کردن ایران از حقوق هستهای را در کارنامه خود دارد) در یادداشتی در نشریه دیلی میل نوشته: «مردم ایران دلایل خوبی دارند تا از «روباه حیلهگر و استعمارگر» -لقبی که به ما دادهاند- خشمگین باشند... ایران هرگز مستعمره بریتانیا نبوده، اما این به این معنی نیست که ما از این کشور برای رسیدن به ثروت و قدرت، بهرهکشی نکردهایم ... در طول دو قرن ۱۹ و ۲۰ ما با رشوه و فریب، ایران را به انجام خواستههایمان واداشتیم و هر وقت که اینها نتیجه نداد، در این کشور نیرو پیاده کردیم ... ما در جنگ اول جهانی به این کشور تجاوز کردیم و با این کار به شکلگیری یک قحطی فاجعهبار کمک کردیم ... ما در سال ۱۹۴۱ شاه ایران را کنار گذاشتیم و پسر ضعیفتر و حرفشنوتر او را بر سرکار آوردیم.
و، اما در باره انگیزه انگلیسیها از دزدی دریایی دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. برخی علت این اقدام ابلهانه انگلیسیها را بروز اختلافات و مشکلات داخلی در هیئت حاکمه خود بهویژه افتادن انگلیس در تله برگزیت و تلاش برای مدیریت افکار عمومی مردم انگلستان میدانند. برخی دیگر این اقدام را حلقهای از اقدامات غرب برای معامله قرن در باره سرنوشت فلسطین میدانند، در عین حال برخی دیگر این دزدی دریایی را با گامهای ایران در کم کردن تعهدات خود در برجام مرتبط دانسته و معتقدند انگلیسیها در زنجیره تکمیلی غرب با این اقدام قصد داشتهاند به ایران تذکر عملی داده و ایران را وادار به بازگشت به تعهدات برجامی کنند.
برخی نیز بر این باورند که میتواند مجموعهای از اهداف در طراحی این دزدی دریایی نقش داشته است. علاوه بر منطق عقلی، تجربه نیز ثابت کرده که کشورهای زورگو و استعمارگر مانند انگلیس و امریکا اگر احساس کنند کشوری ضعیف است، فشارها بر آن کشور را تشدید میکنند. اگر اقدام انگلستان علیه نفتکش ایران جواب نمیگرفت، بیشک قارونهای منطقهای و وهابیون هم پیمان غرب نیز برای ما قداره بند میشدند و اقدامات مشابه دیگر از سوی انگلیس و سایر دولتهای جبهه شرارت غربی، عبری و وهابی علیه کشتیهای ایرانی قابل انتظار بود و به بیان دقیقتر انگلستان حق کشتیرانی آزاد ایران را سلب میکرد.
تردیدی نیست که انگلیس با پروپاگاندا قصد مرعوب کردن ایران و تحمیل شرایط ظالمانه بعدی را داشته و دارد که در اینصورت هر عقل سلیمی میپذیرد که هزینه عقبنشینی و تسلیم شدن به مراتب بیشتر از هزینه ناچیز مقاومت و نمایش اقتدار ایران است. امروز بهجز غرب زدهها و مرعوبین داخلی تقریباً تمام تحلیلگران داخلی و بینالمللی متفقاً اقدام ایران را نشانه هوشمندی و اقتدار ایران دانسته و رسماً به سران انگلیس خطر مقابله با ایران و هزینههای غیرقابل جبران و باورناپذیر بستن تنگه هرمز و ناامن شدن هر گونه تردد کشتیرانی را گوشزد میکنند. ایران اسلامی پس از ساقط کردن مدرنترین، گرانترین، فنیترین و پیچیدهترین پهپاد جاسوسی امریکا اینک رسماً به دولت خبیث انگلیس متذکر میشوند که دوران بزن در رو و تحمیل فشار بدون هزینه، تمام شده است
در خاتمه این یادداشت کوتاه این نکته کلیدی را نیز متذکر میشویم که اقدام ایران در توقیف کشتی انگلیسی در خلیج فارس اولاً به هیچ وجه یک اقدام تلافیجویانه نبوده و ثانیاً این اقدام صرفاً به دلیل سرپیچی نفتکش انگلیسی از مقررات بینالمللی و عدم توجه به درخواستها و اخطارها و خاموش کردن سیستم راداری خود صورت گرفته و ثالثاً اقدام سپاه نیز بنا به درخواست رسمی سازمان بنادر و کشتیرانی ایران بوده است. بر این اساس حق مقابله به مثل، گوشمالی دادن دزدان دریایی انگلیس و اعمال اقتدار ایران کماکان محفوظ بوده و در صورتی که دولت انگلیس از دزدی دریایی خود اظهار پشیمانی نکند قطعاً ایران ناچار به اعمال حق حاکمیت و دفاع از حقوق مسلم خود خواهد بود.
سید عبدالله متولیان