ترامپ این روزها به هر دری می‌زند تا انفعال ناشی از ناکارآمدی امریکا در پیشبرد سیاست فشار حداکثری‌اش علیه ایران و زیر سؤال رفتن اعتبار نظامی امریکا در پی هدف گرفته شدن پیشرفته‌ترین پهپاد نظامی امریکا توسط پدافند ضدهوایی ایرانی سوم خرداد در ارتفاع ۵۶ هزارپایی را جبران کند.
ادعای شامگاه پنج‌شنبه او مبنی بر هدف قرار دادن یک پهپاد ایرانی توسط ناو هواپیمابر یو. اس‌اس‌باکستر در صبح روز پنج‌شنبه و نوع واکنش کاخ سفید نسبت به مصاحبه وزیرخارجه ایران با شبکه ان‌بی‌سی امریکا را باید در همین چارچوب مورد بررسی قرار داد.
درحالی‌که ایران صراحتاً هرگونه مذاکره با دولت کنونی امریکا را خصوصاً بر سر مسائل مهمی، چون موشکی نفی کرده است، روز سه‌شنبه وزیرخارجه امریکا در نشست کابینه این کشور به استناد این مصاحبه مدعی می‌شود که ایران آماده مذاکره بر سر برنامه موشکی است، ترامپ هم مبتنی بر همین خبر که از سوی وزارت خارجه ایران رسماٌ تکذیب شده بود مدعی می‌شود که پیشرفت‌های زیادی در ارتباط با ایران به دست آمده و واشنگتن خواستار کمک و همفکری با ایران است.
درمورد ماجرای پهپاد نیز سخنگوی ارشد نیروهای مسلح ایران اعلام داشت که برخلاف ادعای واهی ترامپ تمامی پهپادهای متعلق به ایران در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز، ازجمله پهپاد مورد نظر رئیس‌جمهور امریکا، پس از انجام مأموریت شناسایی و کنترل برنامه‌ریزی شده به سلامت به پایگاه‌های خود بازگشته اند. هیچ‌گونه گزارشی دال بر مقابله عملیاتی ناو یو. اس. اس‌باکستر امریکایی نشده است.
معاون وزیرخارجه ایران نیز با تأکید بر این نکته حتی اعلام می‌دارد که نگرانم ناو یو. اس. اس باکستر، اشتباهی یکی از پهپادهای خودشان را هدف قرار داده باشد. ترامپ شامگاه جمعه در کاخ سفید و در ابتدای یک مراسم رسمی پشت تریبون قرار گرفته و با تلاش برای بزرگ‌نمایی اقدام ادعایی ناو باکستر، سعی کرد به‌زعم خود، قدرت نظامی امریکا را به رخ بکشد.
فارغ از ادعای ترامپ که اینگونه تلاش دارد اقدامی را که ماهیت آن مشخص نیست به عنوان یک دستاورد مهم نظامی امریکا جلوه دهد، نکاتی چند در این جریان قابل توجه است:
۱- ادعای هدف قرار دادن یک پهپاد توسط یک ناو نظامی آن‌هم در فاصله ۳۰۰ متری با توجه به نوع تجهیزات و امکانات ناوهای امریکایی فاقد ارزش نظامی اینگونه است که رئیس‌جمهور امریکا آن را در آغاز یک جلسه رسمی در کاخ سفید اعلام می‌کند.
۲- باتوجه به اینکه امریکایی‌ها از زمانی‌که مأموریت ورود به منطقه خلیج‌فارس به آن‌ها ابلاغ می‌شود، دچار دلهره و اضطراب شده و با نزدیکی به منطقه این وضعیت تشدید می‌شود.
بدیهی است که ممکن است هر پرنده‌ای را هم به عنوان پهپاد نظامی قلمداد کرده و به سوی آن شلیک کنند. طبعاً اگر ادعای آن‌ها صحت داشته باشد باید در روزهای آینده قطعات آن پهپاد را نیز به نمایش بگذارند.
۳- طی ماه‌های اخیر کاخ سفید به رغم تغییر استراتژی خود از براندازی نظام ایران به آمادگی برای مذاکره و گفتگو، از هیچ‌یک از ترفندها نظیر فشار حداکثری اقتصادی، تهدید معتبر نظامی، اعزام بیش از ۸ میانجی و طرح موضوع ایران در نشست شورای حکام آژانس انرژی اتمی نتیجه‌ای نگرفته، به‌گونه‌ای حتی ناچار می‌شود برای فشار بر وزیر خارجه ایران سفر او و دیگر کارکنان نمایندگی ایران در سازمان ملل را در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک محدود کند تا به‌زعم خود از تیم اعزامی ایران به سازمان ملل انتقام بگیرد.
۴- در این شرایط انزوا و انفعال موضوع ادعایی پهپاد برای تیم افراطی کاخ سفید فرصت ذی‌قیمتی است تا توسط شخص ترامپ مطرح شده و از این طریق بتواند حرفی برای جامعه امریکا در آستانه اوج‌گیری رقابت‌های انتخاباتی داشته باشد.
۵- این درحالی است که اقدام ایران در زمینه کنترل تردد شناورهای بیگانه از آبراه تنگه هرمز قانونی بوده و این اقدام را ممکن است از روش‌های مختلف نظیر ارتباط رادیویی یا کنترل توسط قایق‌ها و پهپادها انجام دهد و به‌همین دلیل، شناورهای عبوری باید به سؤالات مأموران ایران پاسخ داده و هرگونه واکنش غیرمنطقی نادیده گرفتن حقوق طبیعی ایران در کنترل این گذرگاه است.
۶- به دنبال ماجرای توقیف نفتکش ایرانی در آب‌های دریایی جبل‌الطارق توسط راهزنان انگلیسی، امریکایی‌ها و متحدان منطقه‌ای، تلاش دارند به هر بهانه‌ای شرایط منطقه را امنیتی کرده و از این طریق، احتمال تکرار سناریوهای اینگونه از سوی امریکایی‌ها دور از انتظار نیست، تا بتوانند به‌زعم خود تلاش برای تشکیل یک ائتلاف نظامی در منطقه را به بهانه تأمین امنیت انرژی توجیه‌پذیر کنند و اقدام ترامپ در این راستا قابل‌تحلیل است.
۷- بدیهی است که امریکایی‌ها باید نسبت به تحرکات خود در منطقه هوشیار بوده و برای تحمل پیامدهای اقدامات نسنجیده خود به بهانه تأمین امنیت انرژی آمادگی داشته باشند.
عباس حاجی‌نجاری
