خصلت گرگ این است که هرگاه بدون واهمه به او حمله کنی، عقب مینشیند و هرگاه از او بگریزی در پی تو میدود. نظام استکبار به سرکردگی آمریکا، به گرگصفتی مشهور است و به همین دلیل است که در مواجهه با ملتها، هدفی جز دریدن و چپاول ندارد.
18 اردیبهشت 97 دولت آمریکا از برجام خارج شد. ساعاتی پس از خروج آمریکا، اتحادیه اروپا در بیانیهای اعلام کرد:«ما از تصمیم آمریکا برای ترک برجام متاسفیم و چنانچه ایالات متحده نظرش را در این باره تغییر دهد، از آن استقبال خواهیم کرد»! اروپا در همین بیانیه با گستاخی اعلام کرد: «تا زمانی که ایران به تعهداتش در این توافق پایبند بماند، اتحادیه اروپا هم به برجام متعهد خواهد ماند». این ادعا در حالی بود که علیرغم پایبندی کامل ایران به برجام، اروپا از اولین روز اجرای توافق به هیچ عنوان به تعهدات خود پایبند نبود.
در همان مقطع کارشناسان و صاحبنظران تاکید کردند که طبق بند 36 برجام، در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات، «حق ایران» است که توقف کلی یا جزیی به تعهدات خود بدهد.
اما متاسفانه دولتمردان که تا پیش از آن بر واکنش فوری، غیرقابل تصور و پشیمانکننده ایران در صورت خروج آمریکا از برجام تاکید کرده بودند، در اظهارنظری تأملبرانگیز اعلام کردند که «یک موجود مزاحم از برجام رفت و ما این توافق را با دیگر اعضا از جمله اروپا ادامه میدهیم»!
قرار بود تروئیکای اروپایی(انگلیس، فرانسه، آلمان) درخصوص احقاق حقوق برجامی ایران تضمین بدهد. اما طرف اروپایی نه تنها هیچ تضمینی نداد، بلکه همصدایی خود با آمریکا و بیعملی به تعهدات را ابتدا با بیانیههای شعاری و بیخاصیت و سپس با بیانیههای گستاخانه و بیشرمانه برای چندمین بار به اثبات رساند.
تنها در یک نمونه- در 16 بهمن 97- 9 ماه پس از خروج آمریکا از برجام- اروپا در بیانیهای 12 بندی موسوم به «جمعبندی»، ضمن تاکید طلبکارانه بر اجرای یکطرفه تعهدات برجامی از سوی ایران و بسنده کردن به ابراز تاسف در واکنش به اقدامات ضدایرانی آمریکا، به گزافهگویی درباره توان موشکی و قدرت منطقهای کشورمان پرداخت.
در 18 اردیبهشت 98 و در حالی که 365 روز از خروج آمریکا از برجام سپری شده بود، ایران همچنان تمامی تعهدات برجامی خود را اجرا کرد. اما اروپا به جز مشتی وعده نسیه، هیچ اقدام دیگری انجام نداد. در آن روز اتفاق قابل تأملی رخ داد. شورای عالی امنیت ملی در سالگرد خروج آمریکا از برجام، بیانیهای صادر کرد. در بخشی از این بیانیه تاکید شد: «به کشورهای باقیمانده در برجام شصت روز فرصت داده میشود تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیتهای مربوط به سطح غنیسازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواستههای ما تامین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد».
این بیانیه شورای عالی امنیت ملی- که در قالب یک نامه از سوی آقای روحانی به سران 1+4 نیز ارسال شد- واکنشی دیرهنگام و حداقلی به عهدشکنی برجامی طرف مقابل بود؛ اما در عین حال اقدامی مهم و تاثیرگذار بود.
این تغییر رویکرد دولت، طرف آمریکایی و اروپایی را به تکاپو انداخت. آمریکا در گام اول از لافزنیهای خود درباره حمله نظامی به ایران عقبنشینی کرده و بارها اعلام کرد که به دنبال جنگ با ایران نیست. واشنگتن در گام بعد، ملتمسانه شماره تماس اعلام کرد و پای تلفن نشست تا مقامات ایرانی تماس بگیرند. ماجرا به اینجا ختم نشد. مقامات آمریکایی واسطههایی- از آلمان، ژاپن، سوئیس، عمان و...- فرستادند و پیشنهاد مذاکره دادند.
اروپا نیز هر چند در ابتدا اعلام کرد که ضربالاجل 60 روزه ایران را به رسمیت نمیشناسد، اما وقتی در ادامه، گامهای عملی ایران در راستای ضربالاجل اجرا شد، به تکاپو افتاد و در جدیدترین اقدام در بیانیهای- که توسط سفرای تروئیکای اروپایی صادر شد- اعلام کرد که در کوتاهترین زمان، کانال اینستکس را اجرا خواهد کرد.
عقبنشینیهای مکرر آمریکا و اروپا پس از اعلام ضربالاجل 60 روزه، ملموس و قابل تأمل بود. همانطور که در ابتدای این یادداشت نیز اشاره شد، خصلت گرگ این است که هرگاه بدون واهمه به او حمله کنی، عقب مینشیند و هرگاه از او بگریزی در پی تو میدود.
دشمن هیچگاه از مکر و حیله دست برنمیدارد، یکروز با تهدید و لافزنی درباره حمله نظامی و روز دیگر با تطمیع و پیشنهاد فریبکارانه مذاکره. اما رمز پیروزی بر شیطان بزرگ و شیطانکها، مقاومت است. به عبارت دیگر، مقاومت اراده شیطان را میشکند.
روند موجود در راستای ضربالاجل برجامی ایران باید از موضع قدرت و بدون لکنت و همچنین بدون تاخیر ادامه یابد و در مراحل بعدی، سرعت بیشتری به خود بگیرد. دولت محترم میبایست با خودباوری و بهرهمندی از توان عظیم داخلی، رویکردی طلبکارانه در مقابل آمریکا و شرکای واشنگتن اتخاذ کرده و با اعتماد به وعده الهی، دشمن را بیش از پیش در اجرای نقشههای شوم خود، ناکام و ناامید سازد.
رهبر معظم انقلاب- 24 اردیبهشت 98- در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام با اشاره به رویارویی جمهوری اسلامی ایران با دشمنان فرمودند: «رویارویی کنونی، برخورد ارادهها است و چون ما ارادهای قویتر داریم و به خدا توکل میکنیم، انشاءالله آینده خوبی در انتظار ملت است».
مسعود اکبری