«یوکیا آمانو»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز دوشنبه افزایش سرعت غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران را تأیید کرد.
مدیر کل آژانس که بعد از جلسه شورای حکام در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد تأیید کرد که ایران علی‌رغم افزایش اندک میزان ذخایر اورانیوم خود در در سه ماه منتهی به ماه مه تولید این ماده را افزایش داده است.
او در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا تولید اورانیوم غنی‌شده ایران از زمان آخرین گزارش فصلی آژانس بیشتر شده، گفت: «بله. نرخ تولید [اورانیوم ایران] در حال افزایش است.»
آمانو قبل از پاسخ دادن به سوالات خبرنگاران، خلاصه‌ای از گزارش خود به شورای حکام در خصوص فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس درباره پرونده هسته‌ای ایران را قرائت کرد.
مدیر کل آژانس گفت: «من از تنش‌های رو به فزونی بر سر مسائل هسته‌ای ایران نگران هستم. همان‌طور که همیشه تأکید کرده‌ام تعهدات هسته‌ای که ایران به موجب برجام به آن التزام یافت دستاوردی قابل توجه برای راستی‌آزمایی هسته‌ای است.»
یوکیا آمانو تصریح کرد: «بنابراین من امیدوارم از طریق گفت‌وگو بتوان راه‌هایی برای کاستن از تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران یافت. ضروری است که ایران تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را به طور کامل اجرا کند.»
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از قرائت این نطق به سوال خبرنگاری که خواستار توضیح بیشتر در خصوص نگرانی از تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران شده بود، اینطور پاسخ داد: «در بیانیه صبح امروزم خاطرنشان کردم که شورای عالی امنیت ملی ایران در حکمی اعلام کرد از امروز -منظور از امروز 8 مه است- قصد متوقف کردن برخی اقدامات خود ذیل برجام را دارد.»
آمانو در پاسخ به اینکه آیا غیر از این مورد، موارد دیگری را هم مدنظر داشته است یا خیر گفت: «چیزهای زیادی مد نظرم هست، اما مسئله اصلی همین بود.»
یک خبرنگار از آمانو پرسید او در بیانیه فعلی، بر خلاف بیانیه‌های قبلی اشاره‌ای به اینکه ایران در حال اجرای تعهدات خود ذیل برجام است نکرده؛ آیا این موضوع به دلیل نصب سانتریفیوژهای IR6 در سایت نطنز بوده است.
آمانو گفت: «به خاطر اعلانیه‌ای بود که شورای عالی امنیت ملی ایران صادر کرد. ایران اعلانیه‌ای تا این حد صریح ایران منتشر کرد، بنابراین مناسب نیست که من همان بیانیه را طبق روال معمول منتشر کنم. البته، من این را هم نگفتم که ایران تعهداتش را اجرا نمی‌کند. نگفتم که دارد [برجام را] اجرا می‌کند، این را هم نگفتم که اجرا نمی‌کند.»
خبرنگار بلومبرگ به سفری که قرار است «آبه شینزو»، نخست‌وزیر ژاپن در چهارشنبه هفته جاری به ایران داشته باشد اشاره کرد و گفت که لازم است در این سفر از چه مسائلی آگاهی داشته باشد؟ آمانو گفت که او بعد از برگشت به ژاپن نخست‌وزیر این کشور را در جریان آخرین تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران قرار خواهد داد.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سوالی در این باره که آیا از بازگشت آمریکا به برجام استقبال می‌کند گفت: «این سوال، فرضی است و من در جایگاهی نیستم که به این سوال پاسخ دهم. برگشتن یا برنگشتن [به برجام] به تصمیم آمریکا بستگی دارد.»
او همچنین درباره اینکه آیا نگرانی‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای ایران ممکن است به فروپاشی این توافق منجر شود گفت: «برجام تحت فشار است. این چیزی است که من می‌فهمم.»
شورای عالی امنیت ملی ایران ۱۸ اردیبهشت‌ماه در بیانیه‌ای اعلام کرد قصد دارد «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام» برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف کند.
جمهوری اسلامی در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شده به کشورهای باقی‌مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز ۳۰ اردیبهشت اعلام کرد، در راستای اجرای ابلاغیه شورای عالی امنیت ملی، ظرفیت تولید غنی‌سازی اورانیوم ۳.۶۷ کشور با طراحی جدید به حدود چهار برابر افزایش می‌یابد.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سه‌شنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریم‌های متوقف‌شده علیه ایران را صادر کرد.
