حضور ناو هواپیمابر آمریکایی در خلیج فارس؛ تهدید واقعی یا جنگ روانی؟

سه روز پیش آمریکایی‌ها از اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به خلیج فارس در پی آنچه آنها تشدید تنش‌ها با ایران خواندند، خبر دادند.

در همین رابطه جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت که دولت ترامپ در حال استقرار یک گروه از ناوهای جنگی و بمب‌افکن‌ها در منطقه خاورمیانه است که این اقدامات در واکنش به "نشانه‌ها و هشدارهای" ایران خواهد بود و واشنگتن قصد دارد با این اقدام نشان دهد که با نیروی بی‌رحمانه‌ای در برابر هرگونه حمله‌ای واکنش نشان خواهد داد.

بولتون همچنین گفته است: ایالات متحده به‌دنبال جنگ با ایران نیست ولی کاملاً برای پاسخ دادن به هرگونه حمله‌ای از سوی نیروهای ایرانی یا نیروهای نیابتی آنها آماده هستیم.

 از سوی دیگر برخی رسانه‌های آمریکایی مانند وال استریت ژورنال در گزارشی مدعی شده‌اند که دلیل اعزام این ناوگروه به خلیج فارس مطلع شدن آمریکایی‌ها از قصد حمله ایران به مواضع نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه است. همچنین این رسانه در گزارش خود مدعی شده است که ایران قصد دارد با تحریک نیروهای تحت حمایت خود در یمن حملاتی را در تنگه باب‌المندب علیه منافع آمریکا ترتیب دهد.

اما آیا اعزام این ناو به خلیج فارس جنبه تهدیدآمیز و بر آغاز فاز جدیدی از آمریکا درباره ایران دلالت دارد؟

از اواسط دهه 60 و در اثنای دفاع مقدس آمریکا ناوگان خود را به‌صورت جدی برای حمایت از ارتش صدام در جنگ با ایران وارد خلیج فارس کرد.

نگاهی به سابقه حضور ناوگان آمریکا در خلیج فارس نشان می‌دهد که در طول 30 سال گذشته ناوگان نیروی دریایی ارتش آمریکا حضور مستمری در خلیج فارس داشته و در این بین ناوهای هواپیمابر آن نیز جز مواردی معدود که برای تعمیر و اورهال به آمریکا اعزام شده‌اند از این حضور مستمر مستثنی نبوده‌اند. ازسرگیری فعالیت ناوگان پنجم ارتش ایالات متحده در بحرین از سال 1995 خود گویای این امر است، چه اینکه حضور نیروهای آمریکایی در منطقه خلیج فارس از سال 2001 به بعد به‌دلیل جنگ‌های عراق و افغانستان پررنگ‌تر هم شده است.

در یک دهه گذشته همواره ناوهای هواپیمابر آمریکایی در خلیج فارس حضور داشته‌اند و طولانی‌ترین غیبت این ناوها مربوط به سال 1397 است که طی آن پس از خروج ناو تئودور روزولت در 29 فروردین سال 97 از خلیج فارس، تا دی ماه همان سال هیچ ناو هواپیمابری به خلیج فارس اعزام نشد تا اینکه در اول دی‌ماه سال 97 ناو هواپیمابر جان سی استینس همزمان با رزمایش نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خلیج فارس وارد این منطقه شد.


ناو هواپیمابر جان سی استینس

این یعنی در طول 10 سال گذشته طولانی‌ترین عدم‌حضور ناوهای هواپیمابر آمریکایی در خلیج فارس تنها 10 ماه بوده است و به‌غیر از آن ناوهای هواپیمابر آمریکایی حضور مستمری در خلیج فارس داشته‌اند.

ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن 12 فروردین ماه سال جاری (1 آوریل) بندر نورفولک ویرجینیا را برای طی یک مأموریت 6ماهه ترک کرد. اما 15 اردیبهشت ماه به این ناو مأموریت داده شد تا با گذر از کانال سوئز و دریای سرخ، به خلیج فارس اعزام شود. اما این اولین حضور ناو آبراهان لینکلن در خلیج فارس نیست و این ناو از سال 1990 به بعد 7 مرتبه برای مأموریت به خلیج فارس اعزام شده است که آخرین آن در سال 2012 بوده است.


ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن

حالا قرار است این ناو مانند سایر ناوهای هواپیمابر آمریکایی که طی سالیان گذشته همواره در منطقه خلیج فارس تردد داشته‌‌اند به خلیج فارس بیاید. این حضور البته از دید نیروهای ایرانی پنهان نمانده است و سخنگوی شورای عالی امنیت ملی گفته است که براساس رصد دقیق نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن 21 روز قبل (26 فروردین) وارد دریای مدیترانه شده است و بیانیه بولتون استفاده ناشیانه از یک رویداد سوخته برای جنگ روانی است.


موقعیت ناوهای هواپیمابر آمریکایی، روسی، فرانسوی، انگلیسی و چینی؛ ناو هواپیمابر آبراهام لینکن تا دو روز پیش در دریای مدیترانه بوده است

از سوی دیگر حضور ناوهواپیمابر آمریکا در خلیج فارس خود گزاره‌ای از عدم‌میل آمریکایی‌ها برای آغاز جنگ در خلیج فارس است زیرا در صورتی که آمریکا بخواهد جنگ جدیدی در خلیج فارس علیه ایران آغاز کند ناوهای هواپیمابر خود را از خلیج فارس و نزدیکی سواحل ایران دور می‌کند تا آسیب‌پذیری آنها را کاهش دهد.

علاوه بر این اگر مقصود آمریکا از اعزام ناو هواپیمابر به خلیج فارس آغاز جنگ باشد، می‌بایست ناوگان پنجم خود را که در بحرین مستقر است به جایی دورتر از برد موشک‌های ضدکشتی ایرانی منتقل کند و همچنین تغییراتی در وضعیت استقرار نیروهای خود در پایگاه‌های منطقه‌ای‌اش به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری در قبال پاسخ‌های ایران ایجاد کند که تا کنون هیچ یک از این اتفاقات روی نداده است.

به این گزاره‌ها باید پیام رسمی مقامات آمریکایی به مقامات عالی ایرانی را اضافه کرد که در آن تصریح شده است که آمریکا تحت هیچ شرایطی قصد حمله به ایران را ندارد.