علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در هشتمین همایش سیاست‌های کلی پولی و چالش‌های بانکداری و تولید با عنوان (راز ماندگاری چالش‌ها در اقتصاد ایران) گفت: برخی چالش‌های کشور مزمن است که باید زمینه‌های آن را بررسی کرد.
وی افزود:آیت‌الله مدرس در 110 سال قبل نگران اقتصاد کشور و بنگاه‌داری دولتی بود و مشخص است که ریشه فرهنگی دخالت‌های دولت در اقتصاد از گذشته‌های دور وجود داشته است.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد:باید نگاه به اقتصاد کشور طبیبانه باشد و درد را درمان کرد ضمن آنکه نباید نگاه مایوسانه به آن داشت هر چند که برخی‌ها به دلیل نگاه‌های سیاسی به مسائل مایوسانه نگاه می‌کنند و برخی نگاه‌های مایوسانه خود را به دلیل اقدامات آمریکا می‌دانند.
لاریجانی گفت: نگاه مایوسانه به مسائل اقتصادی باعث شده برخی افراد حل مشکلات اقتصادی اخیر را ناممکن بدانند ولی باید با شرایط موجود نگاه مایوسانه نداشت و بدانیم که در فضای مایوسانه نمی‌توان کار مطلوب انجام داد و فعالیت،کار درست و امیدوار کننده داشت.
وی افزود:دولت و حکومت اینگونه فکر نمی‌کنند که اگر بخش خصوصی فربه شود جای حکمرانان تنگ می‌شود البته ممکن است در گذشته چنین موضوعی وجود داشته باشد اما در شرایط فعلی چنین تلقی وجود ندارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: باید به برخی ریشه‌های فرهنگی مشکلات اقتصادی توجه بیشتری کنیم و مشخص شود که چرا عده‌ای فکر می‌کنند عدالت با رقابت سازگار نیست.
لاریجانی گفت: بعد از انقلاب اسلامی کمی تفکر سوسیالیستی در کشور وجود داشت و فضای روشنفکری آن زمان متاثر از گرایش چپ بود که آنها به دنبال دنیای عدالت محور بودند.ضمن اینکه برخی متفکران اسلامی هم چنین تفکری داشتند که البته این موضوع در برخی آثار دکتر شریعتی هم وجود داشت اما شرایط بعدها تغییر کرد.
وی خاطرنشان کرد:بنگاه‌داری‌های بزرگ در زمان ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی شکل گرفت. همان زمان چنین روشی را می‌پسندیدند اما بعدها مشکلاتی را ایجاد کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت:در دوران قبل از دولت فعلی آشفتگی فکری در حوزه اقتصادی و غیراقتصادی وجود داشت.
لاریجانی گفت: شرایط کشور اینگونه نیست که فکر و وقت و زمان سیاستمداران به سمت تئوری‌پردازی سوق دهیم و باید به سمت حل مسائل به صورت مصداقی رفته و باید ذهن و فکر اقتصاددانان را به سمت حل مصداقی مشکلات برد.
وی افزود: در برخی نحله‌های فکری، گرایش فایده‌گرایانه دارند و البته این تئوری در ذات خود دچار مشکل است و مناقشه در آن وجود دارد ضمن اینکه مکتب اقتدارگرایان که مبنای خود را آزادی می‌دانند به عدالت و بازار آزاد معتقد هستند و دخالت دولت را مخل عدالت اقتصادی می‌دانند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: شمول‌گرایان هم برخی فضائل را برای اقتصاد قائل هستند که البته از زمان ارسطو تا فعل این عده نگاه‌شان به سمت عدالت بوده است.
لاریجانی گفت: شهید مطهری تمرکز ویژه‌ای را به حق طبیعی انسان دارد که البته پایه بسیاری از اقتصادانان و .. بر این حق استوار بوده و نظرات شهید مطهری در بحث حقوق زن و اقتصاد بر همین اصل حق طبیعی استوار است.
وی افزود: اگر انسان بخواهد و بتواند به حق طبیعی خود دست یابد باید فضای آزاد وجود داشته باشد که تئوری فضای رقابت در اقتصاد را می‌توان منبعث از این حق و تفکر آیت‌الله مطهری دانست.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: نقش دولت در رقابت آزاد بسترسازی برای ایجاد همین رقابت است و اگر دولت‌ها در این زمینه جایگزین شوند رقابت شکل نمی‌گیرد ضمن اینکه اگر فضای رقابت و امنیت و توانمندی‌های مناطق مختلف توسط دولت شکل بگیرد قطعا فضای رقابت ایجاد شده و در نهایت عدالت به وجود خواهد آمد.
لاریجانی افزود:حد و دخالت دولت در اقتصاد صرفا بسترسازی و شکوفایی استعدادهاست و به همین دلیل بنگاه‌داری توسط دولت ممنوع است و زمانی دولت می‌تواند این کار را بکند که بخش خصوصی به سمت آن نرفته باشد و البته باید دلایل عدم تمایل بخش خصوصی را در این خصوص بررسی کرد.
وی به بیان چند توصیه برای برون رفت از مشکلات اقتصادی فعلی اشاره کرد و گفت: صرف طرح هدف‌های خوب کفایت نمی‌کند چرا که باید مسیر حصول آن وجود داشته باشد. ضمن اینکه این موضوع وقت زیادی هم می‌برد به همین دلیل دولت و مجلس باید مناقشات این مسیر را پیدا کرده و آن را حل کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: رقابت سالم در پستوخانه شکل نمی‌گیرد ضمن اینکه در حال حاضر هم رقابت با خارج خیلی ساده نیست این در حالی است که مقصر این موضوع ما نیستیم چرا که بعد از 12 سال مذاکره و توافق و تفاهم، موجودی به نام ترامپ که هم اکنون در حال خروج از توافقات آمریکا با دنیاست و به زایده‌ای در دنیا تبدیل شده از توافق با ایران خارج شده است.
لاریجانی گفت: مذاکره با کسی که فهمی ندارد و 12 خواسته غیرمنطقی مانند رها کردن غنی‌سازی توسط ایران و... دارد معنی ندارد و اگر هم برخی فکر می‌کنند باید با این موجود خطرناک مذاکره کرد اشتباهی استراتژیک است.
وی گفت: باید سر ترامپ به سنگ بخورد تا بعدا بتوان به موضوعات دیگر فکر کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: گفتمان ترامپ تسلیم و تحقیر است نه تحلیل البته این موضوع را بنده که سابقه زیادی در موضوعات سیاست خارجی و امنیت ملی دارم و به عنوان کارشناس حرف می‌زنم می‌گویم. به همین دلیل همه افراد در جامعه‌مان و به ویژه روشنفکران وظیفه خاصی در تبیین این موضوع دارند چرا که ترامپ کسی نیست که به او بگویید من این 4 مورد درخواستت را می‌پذیرم و شما جلوتر نیا چرا که او قطعا جلوتر آمده و خواسته‌های جدیدی را مطرح خواهد کرد. به همین دلیل توجیه شرایط خاص جامعه بسیار اهمیت داشته و تدبیر لازم را می‌خواهد.
لاریجانی خاطرنشان کرد: پیگیری و اجرای اصول و زمینه‌های اقتصادی در شرایط عادی بسیار متین است ولی در شرایط خاص فعلی تدبیر ویژه می‌خواهد.
وی گفت: مسئله تحزب در کشور را نباید دست کم گرفت چرا که در احزاب تعداد زیادی از شخصیت‌ها با رای مردم بالا می‌آیند و به همین دلیل تفکر کارشناسانه و علمی زیادی در بین آنها وجود دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اصلاح نظام انتخابات در مجلس افزود: گام اول اصلاح انتخابات را برداشته‌ایم و بنا داریم تا رقابت‌ها و رای‌ها بر اساس روش تناسبی شکل بگیرد یعنی اینکه هر گروه بر اساس وزن خود کرسی می‌گیرد و لیستی که رای می‌آورد وارد مجلس می‌شود که البته اگر این موضوع از سیستم کشور به سلامت عبور کند گامی برای استفاده بیشتر از تحزب است.
لاریجانی خاطرنشان کرد: توقف حزب در برهه‌ای از زمان پس از انقلاب اسلامی اشتباه بود ولی شهید بهشتی قدم‌های اساسی برای گام برداشتن استفاده از نظرات احزاب برداشته‌بود که البته شرایط وقت آن زمان تاب و تحمل حزب را نیاورد.
وی با اشاره به اقدامات خصمانه سعودی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: به سعودی‌ها که در حال دشمنی زیاد با ایران و ملت ما هستند هیچ گاه نگفتیم که با آنها مذاکره نمی‌کنیم ولی وقتی آنها در حال دشمنی هستند نمی‌توان با آنها رفتاری نرم و برآمده از دیپلماسی داشت.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد:ما در کشور نهادی که مسئولیت اصلی آن توسعه باشد نداریم و زمانی که سازمان برنامه و بودجه و سازمان مدیریت شکل گرفت متاسفانه وجهه قالب آنها که هم اکنون یکی شده است به موضوعات بودجه‌ای مبدل گشته است.
لاریجانی گفت: اصل به وجود آمدن سازمان برنامه برای تقسیم بودجه نبود بلکه باید این نهاد تمرکز خود را بر امر توسعه و سیاست‌های بالادستی قرار دهد. هر چند این موضوع را بارها به دولت تذکر داده‌ام اما طبق قانون اساسی این مسئله از اختیار دولت محسوب می‌شود اما به نظرم در شرایط فعلی هم می‌توان این پیشنهاد را اجرایی کرد.
وی از اقتصاددانان کشور خواست نظرات خود را در مجمعی ویژه نهایی کرده و تقدیم حاکمیت کنند تا اجرایی شود ضمن اینکه رفت و برگشت نظرات و داد و ستدهای فکری بین حاکمیت و اقتصاددانان باید وجود داشته باشد.که البته سازمان برنامه بودجه و محافل و فعالان اقتصادی می‌توانند این امر را محقق کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: وضعیت صندوق‌ها و نجات آنها، توجه به بانک‌ها و استقلال بانک مرکزی در شرایط فعلی می‌تواند اصلاح شود. هر چند که ما برای استقلال بانک مرکزی خیزی برداشتیم ولی شورای نگهبان به آن ایراد گرفت و سپس به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت اما در نهایت محقق نشد.
لاریجانی گفت: 1500 سیاست کلی در مجموعه‌های مختلف کشور وجود دارد که وقتی اینها را کنار هم قرار می‌دهیم باید 7 تا 8 اولویت اصلی و نخست مشخص و برای آن ترتیبی قائل شد اما اینگونه نیست که به طور مثال سیاست کلی محیط زیست، سیاست کلی آب و هوا و سیاست کلی تولید و صنعت و قرار گیری آنها کنار یکدیگر بسیار مشکل است.
وی در پایان گفت: 8 سیاست کلی در چین دنبال می‌شود که البته هر رئیس‌جمهوری بر مسند کار بیاید باید این موارد را پیگیری کند و به نظرم ما هم باید بمانند چین چنین اولویت‌های اصلی و تعیین کننده را در نظر گرفته و بر مبنای آن اقدامات‌مان را پیش ببریم.
